Odprawa emerytalno-rentowa. Komu przysługuje, a kto jej nie otrzyma?

Pracownik nabywa prawo do odprawy emerytalno-rentowej, jeśli rozwiązano z nim stosunek pracy tytułem przejścia na emeryturę lub rentę. Nie przysługuje ona natomiast osobom, które osiągnęły wiek emerytalny, lecz nie pobierają świadczenia, kontynuując zatrudnienie.

Odprawę wypłaca się bez względu na to, w jakim trybie rozwiązano umowę o pracę (wyjątek stanowi zwolnienie bez zachowania okresu wypowiedzenia) lub w jakim wymiarze etatu zatrudniony był pracownik. Nie ma też znaczenia staż pracy w danym zakładzie – świadczenie nie przysługuje więc wyłącznie wieloletnim zatrudnionym.

Warto jednak pamiętać, że jest to świadczenie jednorazowe, zatem może być wypłacone wyłącznie przez jednego pracodawcę. Jeśli pracownik pozostaje w kilku stosunkach pracy, ma prawo wybrać, który pracodawca wypłaci mu odprawę. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku, gdy kwota osiąganych dochodów u każdego pracodawcy jest różna. Pracownik powinien wybrać pracodawcę, u którego będzie przysługiwało mu najwyższe świadczenie.

Natomiast odprawy nie otrzymają osoby, które:

Informacja o tym, że pracownikowi wypłacono odprawę emerytalną lub rentową powinna znaleźć się w świadectwie pracy.

Odprawa emerytalno-rentowa ma wartość co najmniej jednomiesięcznego wynagrodzenia. Jest to kwota minimalna, lecz pracodawca, na mocy odrębnych przepisów, może wypłacić wyższą kwotę. Sposób obliczania i wypłacania odprawy należy zawrzeć w regulaminie wewnętrznym.

Jeśli jednak pracodawca stosuje zasady ogólne, wartość świadczenia wylicza na takich samych zasadach, jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Nie dzieli się go jednak przez współczynniki ani godziny.

Odprawa emerytalno-rentowa jest wolna od potrąceń komorniczych. Niemniej jednak pracodawca musi rozliczyć ją, uwzględniając zaliczkę na podatek dochodowy. Jest to bowiem świadczenie, które nie zostało zwolnione z opodatkowania. Inaczej natomiast wygląda ono w świetle składek ZUS. Od odprawy nie odprowadza się ani składki na ubezpieczenie społeczne, ani składki na ubezpieczenie zdrowotne. Co istotne, zwolnienie ze składek ZUS przysługuje nawet wtedy, gdy pracownikowi wypłaca się świadczenie wyższe, niż wynika to z przepisów zawartych w Kodeksie pracy.

Więcej o przepisach Kodeksu pracy przeczytasz na Bizblog.pl:

Na pracodawcy spoczywa obowiązek wypłaty odprawy emerytalnej lub rentowej, o ile tylko pracownik nabędzie do niej prawo. Uchylając się od niego, pracodawca naraża się na karę grzywny w wysokości od 1 000 zł do 30 000 zł.

Co istotne, pracownik nie może zrzec się prawa do przysługującej mu odprawy. Traktowana jest ona przez Kodeks pracy tak samo jak wynagrodzenie, które stanowi prawo niezbywalne. Wyjątek stanowi sytuacja, w której pracownik został zwolniony dyscyplinarnie. Zwolnienie nie ma bowiem bezpośredniego związku z przejściem na emeryturę, nawet jeśli pracownik formalnie spełnia warunki do otrzymania świadczenia.