Poważny problem z dowodami osobistymi. Rząd musi zareagować
TSUE uznał, że przechowywanie odcisków palców i zdjęć twarzy po wydaniu dowodu osobistego narusza prywatność obywateli. UODO i RPO apelują, by Polska jak najszybciej usunęła te dane z centralnych systemów.
Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich wysłało pismo do Urzędu Ochrony Danych Osobowych w związku ze skargą obywatela dotyczącą przechowywania danych biometrycznych po wydaniu dowodu osobistego. RPO pyta, czy dane te są usuwane zgodnie z wyrokiem TSUE z marca 2024 roku i jakie działania UODO planuje podjąć w celu dostosowania systemu do unijnych standardów.
Przełomowy wyrok TSUE w sprawie biometrii
Przypomnijmy, że w marcu 2024 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok unieważniający unijne rozporządzenie o danych biometrycznych w dowodach. TSUE uznał, że rozporządzenie to narusza podstawowe prawa obywateli – w szczególności prawo do prywatności i ochrony danych osobowych.
TSUE jednoznacznie stwierdził, że takie dane jak odciski palców czy wizerunek twarzy mogą być przetwarzane wyłącznie tymczasowo – tylko na potrzeby wydania dowodu osobistego. Po jego odebraniu przez obywatela informacje te muszą być niezwłocznie usunięte z centralnych systemów informatycznych. Chodzi o ochronę danych szczególnie wrażliwych i ograniczenie ryzyka nadużyć.
O sztucznej inteligencji można przeczytać w tych tekstach:
Na wyrok TSUE zareagował prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych Mirosław Wróblewski, stwierdzając konieczność usuwania danych biometrycznych z centralnego systemu po wydaniu dokumentu. Według niego obecny model ich przechowywania w Polsce wymaga pilnych zmian, by był zgodny z unijnym prawem. Zwraca też uwagę, że dalsze przechowywanie tych danych narusza zarówno orzeczenie TSUE, jak i podstawowe standardy ochrony prywatności.
W sprawę zaangażował się też Rzecznik Praw Obywatelskich, który – reagując na skargę obywatela – podjął interwencję wobec UODO. Zastępca RPO Stanisław Trociuk skierował oficjalne pismo do UODO, pytając o obecny stan sprawy i o to, jakie działania zostaną podjęte w celu wykonania wyroku TSUE.
Dane biometrycznie pozostają w bazach
Kluczowym problemem jest to, że dane biometryczne – mimo że są szczególnie wrażliwe – nadal przechowywane są w centralnych bazach po wydaniu dowodu osobistego. Tymczasem wyrok TSUE wyraźnie nakazuje ich usunięcie po zakończeniu procesu wydawania dokumentu. UODO już wcześniej informował Ministra ds. Unii Europejskiej o konieczności zmian w polskim systemie prawnym w związku z wyrokiem TSUE.
Wyrok TSUE stawia Polskę – i inne kraje członkowskie – przed koniecznością zmiany podejścia do danych biometrycznych. Dalsze działania UODO i RPO mogą wyznaczyć kierunek tych zmian, ale ostateczna odpowiedzialność spoczywa na ustawodawcy. Przyszłość pokaże, czy ochrona danych osobowych stanie się realnym priorytetem, a nie tylko deklaracją w dokumentach prawnych.
