Polskie miasta prześwietlone. Stare graty na ulicach smrodzą na całą Unię, czas to zmienić
Jak polskie miasta radzą sobie z mobilnością? Czy w końcu zbliżamy się do zakończenia prymatu samochodów? Co z kondycją transportu publicznego, jak wygląda system ścieżek rowerowych? Na te i inne pytania odpowiadają autorzy raportu pt. Ranking miast zrównoważonej mobilności. Edycja 2023.
Marcin Korolec, prezes Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych (FPPE), zwraca uwagę, że ostatnia lata oznaczały spore wyzwania dla samorządów. Najpierw ich finanse do ściany mocno przycisnęła pandemia, a potem musieli mierzyć się ze skutkami (np. energetycznymi) wywołanej przez Rosję wojny na Ukrainie. Do tego wszystkiego doszła jeszcze rekordowa inflacja.
To ranking czasów wyzwań, tym bardziej należy więc docenić wysiłek, jaki miasta włożyły, by zmieniać paradygmat mobilności - nie ma wątpliwości Korolec.
Polskie miasta cierpią na chorobę samochodową
Autorzy raportu podkreślają, że w polskich miastach żyje i pracuje z roku na rok coraz więcej ludzi, co niestety przekłada się także na liczbę samochodów. W efekcie staliśmy się pod tym względem unijnym liderem. Na 1000 mieszkańców u nas przypada aż 687 aut, a średnia UE to raptem 567 samochodów. Co gorsza: więcej niż 40 proc. z nich ma co najmniej 20 lat.
Nasilają się sygnały, że w miastach pilnie potrzebny jest zrównoważony transport – taki, który zaspokoi potrzeby mieszkańców i mieszkanek, nie wyrządzając szkód np. środowisku naturalnemu i który będzie dostępny (fizycznie i finansowo) dla wszystkich, niezależnie od wieku czy stanu zdrowia - czytamy w raporcie.
Jednocześnie samorządy patrzą, co dzieje się w miastach na całym świecie. Chodzi o projekty miast 15-minutowych (w których wszystkie podstawowe potrzeby można zaspokoić w ciągu 15-minutowego spaceru od miejsca zamieszkania), o strefy czystego transportu, a także takie projektowanie i i dostosowywanie miejskiej infrastruktury transportowej dającej priorytet pieszym, rowerzystom i transportowi zbiorowemu, a nie prywatnym samochodom osobowym.
Od Warszawy do Chorzowa
Ranking zrównoważonych miast w Polsce stworzono posiłkując się takimi kategoriami jak: czyste powietrze; mobilność indywidualna; transport zbiorowy; pojazdy miejskie i komunalne; infrastruktura; regulacje i polityki oraz logistyka miejska.
Chcemy, aby raport, mimo przyjętej formuły rankingu, nie tyle skłaniał samorządy do zaciętej rywalizacji, ile stał się rejestrem wysiłków władz miejskich, źródłem wzajemnej inspiracji i mapą drogową przy wprowadzaniu zmian - zaznaczają autorzy raportu.
W ten sposób prześwietlono 37 miast o populacji powyżej 100 tys. mieszkańców. Najwięcej punktów w poszczególnych kategoriach zdobyła Warszawa, która wiedzie prym jeżeli chodzi o mobilność indywidualną i transport zbiorowy. W sumie stolica zdobyła 326,99 punktów. Za nią uplasował się Kraków (258,91) oraz Wrocław (232,5).
W tegorocznej edycji zdecydowaliśmy się przyznać specjalne wyróżnienie dla Krakowa. To wyraz uznania za wieloletnie i kompleksowe działania na rzecz poprawy jakości powietrza, wieńczone w 2022 r. przyjęciem przez Radę Miasta uchwały ustanawiającej pierwszą w Polsce strefę czystego transportu, obejmującą cały obszar miasta - tłumaczą autorzy opracowania.
Tabelę zamykają Chorzów (91,7 pkt), Wałbrzych (133,4) oraz Włocławek (212,49).
