Dorabianie na emeryturze i rencie. Limity i konsekwencje ich przekroczenia
Emeryci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, mogą dorabiać bez ograniczeń. Ustawodawca wprowadza natomiast limity dla osób, które pobierają świadczenie emerytalne lub rentowe na mocy odrębnych przepisów. Od marca 2025 roku emeryci i renciści będą mogli dorobić nieco więcej. Sprawdź, ile dokładnie i jakie konsekwencje związane są z przekroczeniem ustawowego limitu.

Czy można dorabiać do emerytury lub renty?
Każdy emeryt lub rencista ma prawo dorabiać do świadczenia podstawowego. Ci, którzy osiągnęli powszechny wiek emerytalny, nie są objęci żadnym limitem. Natomiast osoby będące na rencie lub wcześniejszej emeryturze, mają pewne ograniczenia w kwocie przychodów. Przekroczenie ustawowego limitu powoduje zmniejszenie kwoty świadczenia lub czasowe zawieszenie prawa do niego.
Ile mogą dorobić emeryci i renciści w 2025 roku?
Emeryci i renciści bez obaw mogą dorabiać, jeśli ich wynagrodzenie nie przekracza kwoty 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.
Jak podaje GUS, przeciętne miesięczne wynagrodzenie w IV kwartale 2024 roku wynosiło 8 477,21 zł brutto. Zatem od 1 marca 2025 roku do 31 maja 2025 roku emeryci i renciści mogą dorobić maksymalnie 5 934, 10 zł brutto, jeśli nie chcą otrzymać pomniejszonego świadczenia.
Przekroczenie limitu ustawowego a obniżenie lub zawieszenie świadczenia
Dorabiając na wcześniejszej emeryturze lub rencie, trzeba mieć na uwadze ograniczenia ustawowe. Ci, których przychód przekroczył 5 934,10 zł brutto, a jednocześnie był niższy niż 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia (11 020,40 zł - od 1 marca do 31 maja 2025 r.) muszą liczyć się z redukcją świadczenia. Odpowiada ona kwocie przekroczenia. Natomiast osiągnięcie przychodu w kwocie przekraczającej 11 020,40 zł powoduje zawieszenie prawa do emerytury lub renty.
Więcej o emeryturach przeczytasz na Bizblog.pl:
Obowiązek zawiadomienia ZUS
Emeryci i renciści, którzy podjęli pracę lub prowadzą działalność gospodarczą, mają obowiązek powiadomić o tym fakcie ZUS. Przy czym mogą wybrać sposób rozliczenia przychodu – miesięczny lub roczny – w zależności od tego, który jest dla nich korzystniejszy. Zdarza się, że w danym miesiącu świadczeniobiorca przekroczy limit, ale w rozliczeniu rocznym będzie mieścił się w ustawowej kwocie. ZUS nie może narzucić sposobu rozliczenia – to świadczeniobiorca decyduje o jego rodzaju.
O jakich dochodach trzeba powiadomić ZUS?
ZUS może obniżyć świadczenie przede wszystkim w przypadku przekroczenia limitu przychodu, od którego odprowadza się składki na ubezpieczenie społeczne. Ich źródłem są głównie:
- umowa o pracę,
- umowa zlecenie,
- własna działalność gospodarcza,
- praca nakładcza,
- sprawowanie mandatu posła,
- świadczenie rehabilitacyjne,
- służba w tzw. służbach mundurowych.
Kogo nie obowiązują ustawowe limity?
Jak już wiadomo, ustawowy limit przychodu nie dotyczy osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn). Wyjątek stanowią świadczeniobiorcy, którzy na mocy właściwych przepisów mają podwyższoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego. Jeśli osiągnięty przychód przekroczy kwotę podwyższenia, emerytura za dany okres będzie wypłacona bez dodatku do minimum, a więc w niższej kwocie.
Ustawowy limit nie obowiązuje też rencistów pobierających:
- rentę dla inwalidów wojennych,
- rentę dla inwalidów wojskowych,
- rentę rodzinną.
Emerycie, śledź zmiany!
Dorabiający emeryci i renciści muszą co 3 miesiące sprawdzać limit przychodów. Jest on ustalany w stosunku kwartalnym, a nie rocznym. Podane wyżej kwoty obowiązują w okresie od 1 marca do 31 maja 2025 roku. Natomiast w kolejnych miesiącach mogą być inne, w zależności od poziomu, na jakim będzie się kształtowało przeciętne miesięczne wynagrodzenie w stosunku kwartalnym.
Warto mieć też na uwadze limit roczny, który stanowi sumę kwot ze wszystkich 12 miesięcy. Dopiero na tej podstawie można wybrać sposób rozliczenia z ZUS – roczny lub miesięczny.