Wcześniejsza emerytura. W tych zawodach można pracować krócej
Powszechny wiek emerytalny to 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet, jednak przedstawiciele niektórych grup zawodowych nabywają uprawnienia do emerytury na innych zasadach. Kto ma prawo do wcześniejszej emerytury?
Emerytura dla osób pracujących w szczególnych warunkach
Do wcześniejszej emerytury uprawnione są osoby urodzone w latach 1949-1968, które pracowały w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ponadto na dzień 31 grudnia 2008 r. musiały spełnić następujące warunki:
- osiągnęły wiek emerytalny zależny od rodzaju wykonywanej pracy,
- udokumentowały okresy składkowe i nieskładkowe, które wynoszą 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet,
- miały udokumentowany staż pracy w warunkach szczególnych,
- nie były członkami OFE.
Warunki szczególne i szczególny charakter prac sprecyzowane zostały w Ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 grudnia 1998 r. Zalicza się do nich między innymi pracę w:
- górnictwie i hutnictwie,
- zakładach chemicznych,
- energetyce,
- służbie zdrowia i opiece społecznej,
- szkolnictwie.
Chcąc ubiegać się o wcześniejszą emeryturę, należy osiągnąć wiek 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni) i wykazać minimum 15 lat pracy w warunkach szczególnych.
Wcześniejsza emerytura dla artystów
Osoby wykonujące działalność artystyczną również mają prawo do wcześniejszej emerytury. Dotyczy ono osób urodzonych w latach 1949-1968, które nie są członkami OFE. Uprawnieni do końca 2008 r. muszą osiągnąć wymagany wiek emerytalny, który wynosi:
- 40 lat dla kobiet i 45 lat dla mężczyzn – w przypadku wykonujących zawód tancerza, akrobaty, gimnastyka, ekwilibrysty, kaskadera,
- 45 lat dla kobiet i 50 lat dla mężczyzn – w przypadku wykonujących zawód solisty wokalisty, muzyka grającego na instrumentach dętych, tresera zwierząt drapieżnych,
- 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn – w przypadku wykonujących zawód muzyka grającego na instrumentach smyczkowych, perkusyjnych lub klawiszowych, operatora obrazu filmowego oraz fotografika.
Artyści muszą też posiadać odpowiedni staż pracy, który wynosi 20 lat dla kobiet oraz 25 lat dla mężczyzn. Minimalny okres działalności twórczej albo artystycznej wynosi natomiast 15 lat.
Więcej o emeryturach przeczytasz na Bizblog.pl:
Wcześniejsza emerytura dla osób zajmujących się dzieckiem, które wymaga stałej opieki
Rodzic albo opiekun dziecka, które ze względu na stan zdrowia nie jest zdolne do samodzielnej egzystencji, może ubiegać się o wcześniejszą emeryturę. Powodem jest konieczność zrezygnowania z pracy celem sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Warunkiem jest, aby osoba ubiegająca się o świadczenie, do 31 grudnia 1998 r. miała 20-letni (kobiety) lub 25-letni (mężczyźni) staż pracy. Nie może być członkiem OFE (jeśli urodziła się przed 1948 r.). Należy wykazać fakt bycia ubezpieczonym przed 1 stycznia 1999 r. z tytułu umowy o pracę.
Wcześniejsza emerytura przysługuje rodzicom dzieci, które bez względu na na przyczynę chorobową nie są zdolne do samodzielnej egzystencji lub ze względu na chorobę wymienioną w Rozporządzeniu Rady Ministrów z 15 maja 1989 r. są całkowicie niezdolne do pracy. Ważne, aby niezdolność istniała od urodzenia albo powstała do ukończenia przez dziecko 18. roku życia.
Górnik, policjant, żołnierz – kto jeszcze może wcześniej przejść na emeryturę?
O wcześniejszą emeryturę mogą ubiegać się górnicy, którzy ukończyli 55 lat i mają za sobą minimum 10 lat pracy górniczej, osiągając jednocześnie wymagany staż pracy (20 lub 25 lat). Co ciekawe, o świadczenie bez względu na wiek mogą też ubiegać się osoby, które mają za sobą co najmniej 25 lat pracy górniczej – w tym przypadku wiek jest nieistotny, należy jedynie zrezygnować z uczestnictwa w OFE.
Wcześniejsza emerytura przysługuje też policjantom, przy czym w tym zakresie od 1 stycznia 2025 r. wprowadzone zostaną istotne zmiany. Świadczenie na odrębnych zasadach otrzymają żołnierze, a od 1 września 2024 r. będą mogli ubiegać się o nie również nauczyciele.
