Drżą o kasę na wymianę kopciuchów. Rząd musi coś zrobić
Wydłuża się kolejka instytucji, których martwi los programu Czyste Powietrze. Porozumienie Branżowe Na Rzecz Efektywności Energetycznej (POBE), podobnie jak wcześniej działacze antysmogowi, twierdzi, że funduszy unijnych, które na nowo udrożniły wypłatę przyznanych dofinansowań na wymianę kopciucha nie starczy na długo. POBE apeluje do rządu w sprawie możliwości współpracy z branżą budowlaną.
Program Czyste Powietrze znowu się rozpędza. Po dziurze finansowej sprzed kilku tygodni nawet na 500 mln zł nie ma ani śladu. W ostatnim czasie liczba składanych wniosków tygodniowo przekracza nawet 8 tys., a wypłacone dofinansowanie coraz bliżej ma do granicy 10 mld zł. Ale to wcale nie znaczy, że już żadnych czarnych chmur nad Czystym Powietrzem nie ma, co stara się od niedawna udowodnić rząd, na zwoływanych średnio raz w tygodniu konferencjach na ten temat. Wcześniej aktywiści z Polskiego Alarmu Smogowego wytykali, że obecne finansowanie programu z unijnych funduszy starczy w porywach maksymalnie na dwa lata i nie wiadomo, co potem. Teraz w podobnym tonie list otwarty do Ministerstwa Klimatu i Środowiska, Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej oraz do Ministerstwa Finansów przesłali sygnatariusze POBE, którzy przekonują o mocnych podstawach nie tylko do kontynuacji programu, ale też jego wzmocnienia.
Tym bardziej że w obszarze termomodernizacji domów jednorodzinnych w Polsce do zrobienia wciąż pozostaje bardzo wiele. Wystarczy wspomnieć, że około 30 procent tych budynków to tzw. wampiry energetyczne, bez ocieplenia ścian zewnętrznych - przekonuje POBE.
Czyste Powietrze, czyli kasa z UE skończy się w rok?
POBE w swoim liście otwartym przypomina, że Czyste Powietrze program zainicjowano w 2018 r. z budżetem 103 mld zł i perspektywą kontynuacji do 2029 r. I mimo istotnych ograniczeń w finansowaniu, zaczyna przynosić wymierne rezultaty w termomodernizacji budynków jednorodzinnych. Zgodnie z założeniami, przyczynia się do znaczącej poprawy jakości powietrza w Polsce, ograniczając emisję zanieczyszczeń z budynków. Szansę na konkretną reformę programu dawały ostatnio zmiany na szczeblu politycznym i odblokowanie środków z Krajowego Planu Odbudowy.
Niestety, dziś obserwujemy działania przeciwne – zamiast wzmocnienia programu „Czyste Powietrze”, widzimy ryzyko ograniczenia środków finansowych oraz braku strategii finansowania tej inicjatywy w kolejnych latach - zauważa POBE.
Więcej o Czystym Powietrzu przeczytasz na Spider’s Web:
Rząd przekonuje, że ma klepnięte już 6,4 mld zł z programu FEniKS, co powinno starczyć na dwa lata i termomodernizację blisko 100 tys. domów jednorodzinnych. Autorzy listu otwartego w tej sprawie uważają, że te gwarancje są niewystarczające.
Wystarczy odnieść podane liczby do obecnego poziomu zainteresowania programem. Szacunki wskazują, że liczba wniosków o dofinansowanie w ramach Czystego Powietrza przekracza już 200 tys. rocznie. Zasoby finansowe w kwocie 6,4 mld zł zostaną wyczerpane w niespełna rok, a to grozi znacznym spowolnieniem tempa termomodernizacji oraz wymiany źródeł ciepła w budynkach jednorodzinnych - twierdzi POBE.
Potrzebne są pieniądze z ETS
Jak temu zaradzić? POBE postuluje o podjęcie konkretnego pakietu działań. Apelują o opracowanie kompleksowej strategii finansowania programu na najbliższych 5 lat z uwzględnieniem dodatkowych źródeł finansowania takich jak środki z KPO czy unijny system handlu emisjami ETS. Ten argument wcześniej też podjęli aktywiści z Polskiego Alarmy Smogowego. POBE chce też, żeby rząd przygotował długoterminową strategię termomodernizacji budynków jednorodzinnych.
Należy rozważyć też możliwość współpracy z branżą budowlaną na rzecz zintensyfikowania niezbędnych działań termomodernizacyjnych - sugeruje POBE.
POBE przy okazji deklaruje pełną gotowość do podjęcia merytorycznej współpracy z ministerstwami i innymi agendami rządowymi przy modyfikacji programu Czyste Powietrze. I zapowiada swoje wsparcie popularyzacji działań wspierających poprawę standardu energetycznego budynków jednorodzinnych w Polsce.
