Akcyza na papierosy wystrzeli. Rząd uwziął się na branżę tytoniową?
Rząd szuka pieniędzy gdzie może, bo po lipcu br. budżetowy deficyt przekroczył już 82 mld zł. Stąd propozycja znacznie wyższych niż planowano w mapie akcyzowej 10 proc. podwyższenia akcyzy na wyroby tytoniowe. Zamiast o 10 proc., już w przyszłym roku akcyza na papierosy wzrośnie o 25 proc., na tytoń do palenia o 38 proc. i o 50 proc. na wkłady do podgrzewania tytoniu. Ministerstwo Finansów objęło też podwyżkami akcyzy płyny do e-papierosów – w ich przypadku akcyza w przyszłym roku poszybuje w górę o 75 proc. Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców zwraca przy tej okazji uwagę resortowi, że w ten sposób wymusza się na przedsiębiorcach rewizje ich wcześniejszych planów budżetowych i mocno się podkopuje ich zaufanie do władzy.
Polacy od kilku lat są rozpasani socjalnie i gdzie się tylko da wyciągają ręce po swoje. Oś czasu kolejnych systemów dopłat i zapomóg wyznacza głównie kalendarz wyborczy; władza (niezależnie od barw polityczych) już się nauczyła, że im milej się do społeczeństwa uśmiecha przed wyborami, tym większe prawdopodobieństwo sukcesu i reelekcji. Ale, żeby wcześniej wyłożyć pieniądze na stół, trzeba je najpierw zebrać. I teraz rząd Donalda Tuska ruszył na łowy. Mówi się na przykład o znacznym podwyższeniu ceny alkoholowych małpek, w których tak rozkochani są Polacy (każdego dnia sprzedawanych jest nawet 3,5 mln butelek 200 ml z mocniejszym alkoholem). To nie ma nic wspólnego z walką o naszą trzeźwość. Trzeba po prostu, tam gdzie się to da, zalepić budżetowe dziury. I dokładnie ten sam cel ma pomysł - wbrew wcześniejszym ustaleniom - podwyższenia akcyzy na wyroby tytoniowe i (to nowość, bo wcześniejsza mapa akcyzowa tego nie przewidywała) płyny do e-papierosów.
Podwyższenie stawek akcyzy na wyroby tytoniowe i ich substytuty ma przede wszystkich ograniczyć spożycie ww. wyrobów przez konsumentów, w tym szczególnie przez osoby nieletnie - tak resort finansów udaje troskę o nasze zdrowie.
Krajowe Stowarzyszenie Przemysłu Tytoniowego pokazało czarno na białym, jak duża jest skala takich podwyżek dla branży. Skumulowane zwyżki akcyzy na wyroby z nikotyną w latach 2022-2027 wyniosą według nowej propozycji rządu:
• papierosy: łączna podwyżka o 109 proc. (w wersji z mapy akcyzowej - 61 proc.);
• tytoń do palenia: łączna podwyżka 165 proc. (w wersji z mapy akcyzowej - 61 proc.);
• nowatorskie wyroby tytoniowe (wkłady do podgrzewania tytoniu): łączna podwyżka o 401 proc. (w wersji z mapy akcyzowej - 222 proc.);
• płyny do e-papierosów: łączna podwyżka o 228 proc. (wcześniej te wyroby nie były objęte mapą akcyzową).
Akcyza na wyroby tytoniowe, czyli rząd chce złamać umowę
Jak jest plan Ministerstwa Finansów? Pierwsza podwyżka akcyzy na na wyroby tytoniowe, wyroby nowatorskie i płyn do papierosów elektronicznych miałaby nastąpić po 1 marca 2025 r. Na papierosy, cygara i cygaretki wzrosnąć miałaby o 25 proc.; na tytoń do palenia, susz tytoniowy o 38 proc.; na wyroby nowatorskie (wkłady do podgrzewaczy tytoniu) o 50 proc., a na płyn do papierosów elektronicznych o 75 proc. To złamanie wcześniejszych ustaleń, wszak w 2021 r. resort - po długotrwałych konsultacjach branżowych - opracował plan podnoszenia stawek podatku, tzw. „akcyzową mapę drogową”, która zakładała coroczny wzrost o 10 proc. akcyzy - i tak do 2027 r.
Nowe propozycje MF zrywają z tymi ustaleniami, co może naruszać zasadę uzasadnionych oczekiwań jednostki (w tym przypadku przedsiębiorców) - przekonuje Agnieszka Majewska, Rzeczniczka Małych i Średnich Przedsiębiorców, w opinii do zaprezentowanych zmian akcyzowych.
Więcej o akcyzie przeczytasz na Spider’s Web:
Rzecznika MŚP zwraca dodatkowo uwagę, że proponowane modyfikacje przepisów utrudniają opracowanie średnio i długookresowych strategii działania biznesu oraz stanowią istotną barierę o charakterze systemowym w rozwoju gospodarczym. Podważają też one zaufanie przedsiębiorców do ustawodawcy i organów państwa, wymuszają na rewizję założeń budżetowych przedsiębiorstw i stawiają pod znakiem zapytania opłacalność rozpoczętych inwestycji.
Ryzyko prowadzenia działalności gospodarczej jest tym większe, że brak jest projektów aktów wykonawczych, niezbędnych do stosowania w praktyce projektowanych zmian ustawowych - nie ma cienia wątpliwości Rzecznika MŚP.
Większa szara strefa i paczka papierosów po 27 zł
Jeżeli Ministerstwo Finansów zbagatelizuje te uwagi, to już w 2027 r. palaczy czeka drastyczna podwyżka cen - na poziomie blisko 70 proc. Wtedy paczka papierosów może kosztować ok. 27 zł (teraz to ok. 17–18 zł). Rzeczniczka MŚP akcentuje przy tej okazji szczególnie drastyczny wzrost, który przewidziany jest w odniesieniu do urządzeń do waporyzacji i urządzeń nowatorskich, co może prowadzić do zakłócenia zasad konkurencji i nieuzasadnionego uprzywilejowania wytwórców innych rodzajów wyrobów tytoniowych. Stąd propozycja obniżenia stawek akcyzy w tym względzie, a przez to bardziej proporcjonalne i równomierne obciążenie wszystkich podmiotów sektora tytoniowego.
Znaczny, skokowy wzrost akcyzy na wyroby tytoniowe może mieć negatywne skutki ze względu na wysoce prawdopodobny wzrost aktywności szarej strefy – czego konsekwencje w największym stopniu dotkną uczciwych polskich przedsiębiorców sektora MŚP - przypomina Agnieszka Majewska.
Biorąc te wszystkie argumenty pod uwagę Rzeczniczka MŚP występuje o przesunięcie terminu wejścia w życie podniesienia akcyzy na 1 stycznia 2026 r.
