Nowy bat na producentów. Szykujcie się na dodatkową opłatę
W tym roku mamy wreszcie uporządkować naszą gospodarkę odpadami. I nie chodzi wyłącznie o debiutujący na jesieni system kaucyjny. Mowa jest również o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta, co ma nas zbliżyć do gospodarki obiegu zemkniętego. Rąbka tajemnicy uchylił resort klimatu i środowiska.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) posłuchało części apeli branży i ostatecznie postanowiło przełożyć debiut polskiego systemu kaucyjnego o 10 miesięcy na 1 października 2025 r. Chociaż główne założenia były tak po prawdzie znane od lat, to handlarze uparcie twierdzili, że potrzebują więcej czasu na dostosowanie się do nich. Teraz okazuje się, że resort równolegle prowadzi też inne prace, te związane z projektem Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta (ROP). Jest to w kompetencjach wiceminister klimatu i środowiska Anity Sowińskiej, która sprawowała pieczę także nad przygotowaniami do systemu kaucyjnego. O sprawie donosi Rzeczpospolita. MKiŚ zaznacza, że obecnie projekt regulacji w tej sprawie podlega standardowym uzgodnieniom i konsultacjom.
Do tego momentu ministerstwo nie jest w stanie udzielić dalej idących informacji, z uwagi na dynamikę procesu projektowego - informuje wiceminister Sowińska.
Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta z operatorem
O co chodzi w ogóle z tym ROP-em? To unijne przepisy, które mają nas zbliżyć do gospodarki z obiegiem zamkniętym. Dzięki Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta część kosztów związanych z gospodarką odpadami biorą na siebie ci, którzy je wprowadzają na rynek. Z informacji, do jakich dotarła Rzeczpospolita wynika, że operatorem polskiego ROP, zgodnie ze wskazaniem resortu klimatu i środowiska, ma być Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który już pod swoją pieczą ma m.in. program Czyste Powietrze.
I to właśnie na rachunek NFOŚiGW wpływać będą opłaty od wprowadzających opakowania na rynek. W jakiej wysokości? To już ma określić oddzielnie rozporządzenie Minister Klimatu i Środowiska. Decydujące będą wyliczenia o koszty zagospodarowania odpowiednich strumieniu odpadów opakowaniowych. Im opakowanie będzie bardziej przyjazne środowisku, łatwiejsze dla recyklingu i wpisujące się w ramy gospodarki obiegu zamkniętego, tym ta opłata będzie mniejsza, co ma stanowić ekologiczną presję na producentach opakowań.
Więcej o rozszerzonej odpowiedzialności producenta przeczytasz na Spider’s Web:
Gminy dalej będą odpowiedzialne za odpady
Ale trzeba zająć się całą drogą, jaką przebywają opakowania i zabezpieczyć też zasady, jakie będą je obowiązywać już po ich użyciu. Nowe regulacje prawne zakładają, że to dalej gminy będą odpowiedzialne za odbieranie i zagospodarowywanie odpadów. NFOŚiGW nie będzie miał w tej sprawie żadnej roli. Pieniądze pochodzące z opłat od wprowadzających opakowania na rynek mają trafiać na trzy cele: do gmin, do instalacji przetwarzania oraz do instalacji recyklingu.
Tak stworzony system Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta ma też łożyć środki na edukację ekologiczną. Jego zadaniem będzie także pokrycie luki inwestycyjnej w zakresie zagospodarowywania odpadów opakowaniowych. Resort zamierza też powołać specjalną radę dialogu, w której zasiądą przedstawiciele wszystkich interesariuszy. MKiŚ twierdzi, że do takiego systemu będzie mógł dołączyć każdy zainteresowanym beneficjent.
Nasz system kaucyjny ma się wpisywać w ROP. Przypomnijmy, że ma objąć jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów (np. butelki na wodę, sok, nektar czy mleko), opakowania szklane na napoje wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra, a także puszki metalowe o pojemności do 1 litra. Kaucja ma wynieść od 50 gr do 1 zł - w zależności od butelki. Dzięki temu mamy przynajmniej zbliżyć się do celu osiągnięcia 77 proc. poziomu zbiórki opakowań do końca 2025 r., a docelowo 90 proc. do 2029 r.
