Nie jesteś w PPK? Za moment z milionami innych Polaków rzucisz się do pracodawcy, by to zmienić

Ukraińcy uratują honor wielkiej reformy emerytalnej PiS? Oby! I to nie ze względu na honor reformy ani honor partii rządzącej, ale ze względu na ich bezpieczeństwo w przyszłości. I równość w traktowaniu ich jako pełnoprawnych obywateli i pracowników, jeśli zdecydują się zostać w Polsce na stałe. Jeśli tak się stanie, skorzystamy na tym wszyscy.

Pracownicze Plany Kapitałowe nie idą jak burza, ale z tym już się wszyscy pogodziliśmy, a przede wszystkim pogodził się rząd. Ale powoli coś tam skapuje i liczba osób zdecydowanych na tę formę oszczędzania na starość powoli rośnie. Bardzo powoli.

Niedawno Bartosz Marczuk, wiceprezes Polskiego Funduszu Rozwoju chwalił się, że w największy firmach, zatrudniających powyżej 250 osób, które jako pierwsze weszły do systemu PPK, w 2019 r. partycypacja w programie wynosiła zaledwie 41 proc., a dziś to już blisko 50 proc. To oznacza, że liczba oszczędzających w PPK w największych firmach w ciągu dwóch lat zwiększyła się o 200 tys. osób.

Czy to dużo? Raczej tak sobie. Podobnie jak liczba tych, którzy w sumie są członkami PPK. Na koniec lutego 2022 r. to 2,3 mln osób spośród ok. 11,5 mln uprawnionych. I jak sobie uzmysłowimy, że to mniej więcej tyle, ile w ciągu ostatnich kilku tygodni przybyło do Polski, uciekając przed wojną w Ukrainie, to jednak przychodzi rozczarowanie zasięgiem PPK.

Ale przecież ci, którzy do Polski teraz przyjeżdżają i chcą zostać na stałe, szukać u nas pracy, też w PPK mogą uczestniczyć. I powinni, jeśli chcą zadbać o przyszłość i nie bać się głodowych świadczeń na starość.

Oczywiście nie można mówić tu o potencjalnych dwóch milionach pracowników, których do PPK można by przyciągnąć, bo z tych dwóch milionów część to dzieci, osoby starsze już na emeryturze. Ale analitycy PKO BP szacują, że polska gospodarka z tej grupy mogłaby wchłonąć na rynek pracy 700-800 tys. osób. I gros z nich mogłyby wchłonąć PPK.

Z danych PFR na 28 lutego br. wynika, że z 2,32 mln uczestników PPK, 2,22 mln to Polacy, 54 tys. to Ukraińcy, 6,5 tys. to Białorusini, a 1,6 tys. to Rosjanie.

Ciekawe, że w ciągu miesiąca przed wybuchem wojny przybyło nam prawie 19 tys. rachunków PPK osób narodowości polskiej, a w tym samym czasie ponad 1,5 tys. nowych rachunków osób narodowości ukraińskiej. A przecież fala uchodźców ruszyła na dobre w marcu. I pewnie jeszcze chwilę potrwa, zanim przybysze znajdą pracę. Dobrze by było, gdyby razem z pracą i środkami na utrzymanie tu i teraz zadbała też od razu na emeryturę.

To potencjalnie duża szansa dla PPK, bo niechęć Polaków do tej formy oszczędzania na starość wynika z tego, że zrazili się likwidacją OFE i nie ufają władzy. Ukraińcy nie są tym skażeni i w dodatku mają wszelkie powody, by polskiej władzy ufać, dała im bowiem schronienie przed wojną.

Ryzykiem jest to, że część z nich wyląduje w szarej strefie lub na nieoskładkowanych umowach cywilnoprawnych, które nie uprawniają do uczestnictwa w PPK. To zadanie dla Państwowej Inspekcji Pracy, by pilnowała, aby pracownicy nie byli wykorzystywani i mieli takie same prawa jak Polacy.

Jeśli udział w Ukraińców w PPK będzie skokowo rósł, do programu mogą się również Polacy.

I może tym razem okazać się bardzo pożyteczne.

Eksperci Instytutu Emerytalnego podkreślają, że rząd powinien przygotować jeszcze więcej zachęt, by przyciągnąć do PPK więcej pracowników, przede wszystkim finansowych.

Dziś program działa tak, że 2 proc. wynagrodzenia brutto wnosi pracownik, pracodawca dorzuca ze swojej strony 1,5 proc., do tego co miesiąc na kontro PPK Fundusz Pracy przelewa 20 zł miesięcznie, czyli 240 zł rocznie, a w pierwszym roku pracownicy otrzymują jeszcze tzw. wpłatę powitalną w wysokości 250 zł.

Oskar Sobolewski z Instytutu Emerytalnego proponuje zwiększenie wysokości dopłaty rocznej, a najlepiej wprowadzenie dopłat kwartalnych ze strony państwa w wysokości 100–150 zł.

Mało? Dla osób o niskich dochodach to może być całkiem sporo, a to nie tylko pokusa teraz, ale ważne również na przyszłość, bo niskie wynagrodzenie dziś to niska emerytura w przyszłości.

A dwa mln uchodźców, za chwilę może trzy, to w przyszłości tyleż więcej emerytów. Po prostu musimy postarać się wciągnąć ich do sensownego systemu emerytalnego już teraz.