Kowalski na L4. Sądy uchylają niekorzystne decyzje ZUS
Osoby przebywające na zwolnieniu lekarskim powinny stosować się do określonych zasad, aby uniknąć problemów w razie kontroli ZUS-u. Zwolnienie służy powrotowi do zdrowia, a nie działalności zawodowej czy rozrywce, dlatego nieprzestrzeganie tych zasad może skutkować utratą prawa do zasiłku chorobowego, a w niektórych przypadkach nawet koniecznością jego zwrotu. Warto jednak zwrócić uwagę, że w sporach Polaków z ZUS-em, sądy często uchylają decyzje ubezpieczyciela, zdecydowanie mniej rygorystycznie interpretując przepisy.
Dlaczego właściwie na zwolnienie chorobowe mówi się L4? Nazwa pochodzi od formularza ZUS ZLA, który kiedyś był używany do wystawiania zwolnień lekarskich. W jego górnej części znajdowało się pole oznaczone jako „L4”, które lekarz wypełniał, wpisując dane pacjenta, okres niezdolności do pracy oraz kod choroby. Z czasem zaczęto tak potocznie nazywać całe zwolnienie lekarskie i L4 stało się synonimem zwolnienia chorobowego. Dziś obowiązują wyłącznie formularze elektroniczne e-ZLA.
Co wolno na L4?
Najważniejszą zasadą jest zakaz podejmowania pracy zarobkowej podczas chorobowego. Jak czytamy w „Dzienniku Gazecie Prawnej”, ZUS często interpretuje ten przepis bardzo rygorystycznie, uznając nawet drobne działania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej za naruszenie tych zasad. Sądy jednak w wielu przypadkach kwestionują tak surowe podejście, jeśli dana aktywność nie miała bezpośredniego wpływu na proces leczenia i nie była faktycznym wykonywaniem pracy.
Innym istotnym ograniczeniem jest unikanie działań, które mogą opóźnić powrót do zdrowia. Ciężka praca fizyczna, wielogodzinne zakupy, uczestnictwo w imprezach czy nadmierna aktywność mogą zostać uznane za nadużycie zwolnienia lekarskiego. Jeśli jednak dany rodzaj aktywności jest zgodny z zaleceniami lekarza i wspiera rekonwalescencję, sądy w sporach z ZUS-em przyznają rację ubezpieczonym.
Przebywanie w miejscu innym niż wskazane w zaświadczeniu lekarskim także może wzbudzać wątpliwości ZUS-u. Kontrole zwolnień lekarskich obejmują sprawdzenie, czy pacjent znajduje się w domu, jeśli ma obowiązek tam przebywać. Jednakże w niektórych przypadkach wyjście do lekarza, apteki, na rehabilitację czy nawet na krótki spacer może być uznane za dopuszczalne, zwłaszcza jeśli nie koliduje z procesem leczenia.
Sądy łagodniejsze niż ZUS
Sądy są często mniej rygorystyczne niż ZUS. Aktywności, które na pierwszy rzut oka mogą wydawać się niewłaściwe, jak np. udział w zawodach sportowych w przypadku chorób psychicznych, bywają uznawane za element terapii. Podobnie rozmowa kwalifikacyjna w okresie zwolnienia nie jest traktowana jako praca, jeśli nie wymagała faktycznego wykonywania obowiązków zawodowych.
Więcej wiadomości o kontrolach ZUS-u
ZUS z reguły stara się ograniczyć przypadki nadużywania zwolnień lekarskich, jednak nie każda aktywność poza domem jest jednoznacznie sprzeczna z celem chorobowego. Sądy coraz częściej uznają, że kluczowe jest indywidualne podejście i uwzględnienie kontekstu każdej sprawy, dlatego w razie sporu warto skorzystać z możliwości odwołania, zwłaszcza jeśli podejmowane działania nie przeszkadzały w leczeniu.
