Duży polski bank idzie pod młotek. Transakcja warta miliardy

Transakcja obejmuje nabycie za gotówkę akcji Santander Bank Polska po cenie 584 zł za sztukę, co daje około 6,8 mld euro, oraz połowy udziałów w Santander Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych za około 0,2 mld euro. Jak podano, po zakończeniu transakcji Erste Group stanie się największym pojedynczym akcjonariuszem polskiego banku, uzyskując kontrolę nad jego działalnością.

W reakcji na informację o sprzedaży udziałów kurs Santander Bank Polska spadł na otwarciu o ponad 2,5 proc. W najgorszym momencie przed południem obniżka sięgała -5,67 proc. Za jedną akcję SBP płacono wówczas 556,40 zł.

Warunkiem koniecznym do zamknięcia transakcji jest wcześniejsze przejęcie przez hiszpańską Grupę Santander pełnej kontroli nad Santander Consumer Bank – podmiotem specjalizującym się w kredytach konsumenckich.

Obecnie 60 proc. jego udziałów znajduje się w posiadaniu Santander Bank Polska, a pozostałe 40 proc. już należy do Grupy Santander. Dopiero po nabyciu pozostałych udziałów, Consumer Bank zostanie formalnie wyłączony z portfela Santander Bank Polska i przeniesiony bezpośrednio pod zarząd spółki-matki.

Według danych pro forma na koniec 2024 roku, Santander Bank Polska będzie posiadał ponad 37 mld euro kredytów netto, ponad 50 mld euro depozytów klientów oraz około 67 mld euro aktywów. Te parametry – jak wskazuje Erste – czynią z banku atrakcyjny cel inwestycyjny w regionie Europy Środkowo-Wschodniej.

Transakcja wymaga zgód regulacyjnych, w tym kluczowej decyzji Komisji Nadzoru Finansowego w Polsce oraz zatwierdzenia antymonopolowego przez Komisję Europejską. Erste podkreśla, że zamknięcie transakcji spodziewane jest pod koniec 2025 roku, jednak warunkowane jest uzyskaniem wszystkich niezbędnych zgód oraz spełnieniem wymogów proceduralnych.

Doniesienia o możliwej transakcji pojawiły się już pod koniec kwietnia, jednak wówczas prezes Erste Group Peter Bosek zaznaczał, że „zakup 49 proc. akcji Santandera nie jest jeszcze przesądzony”.

Erste Group Bank AG to jedna z największych instytucji finansowych w Europie Środkowo-Wschodniej, z siedzibą w Wiedniu. Grupa działa w Austrii, Czechach, Słowacji, Rumunii, Chorwacji, na Węgrzech i w Serbii. Obsługuje ponad 16 milionów klientów i posiada aktywa przekraczające 330 miliardów euro (stan na koniec 2023 roku). Santander Bank Polska to jeden z największych banków uniwersalnych w Polsce. Oferuje szeroką gamę produktów finansowych dla klientów indywidualnych, firm i korporacji. Na koniec 2023 roku bank posiadał ponad 5 milionów klientów detalicznych i 180 miliardów złotych aktywów.

Obecnie większościowym udziałowcem jest hiszpańska Grupa Santander, która posiada 62,2 proc. akcji. Pozostali znaczący akcjonariusze to Nationale-Nederlanden OFE (5,01 proc.) oraz inwestorzy instytucjonalni i indywidualni (32,79 proc.).

Więcej wiadomości na temat sprzedaży banków

Decyzja Grupy Santander o sprzedaży 49 proc. udziałów w Santander Bank Polska (SBP) na rzecz Erste Group Bank AG to nie tylko największa tego typu transakcja w polskim sektorze bankowym od lat, ale też jasny sygnał zmiany strategii jednej z największych grup finansowych świata. Wbrew pozorom, nie chodzi tu o całkowite wycofanie się z Polski – to raczej przykład przemyślanej, etapowej optymalizacji zaangażowania kapitałowego i operacyjnego. Oto najważniejsze powody tej decyzji:

Sektor bankowy w Europie znajduje się pod coraz większą presją kapitałową ze strony regulatorów. Grupy transgraniczne, takie jak Santander, muszą utrzymywać wyższe buforowe poziomy kapitału w poszczególnych jurysdykcjach. Sprzedaż 49 proc. udziałów w SBP pozwala hiszpańskiej centrali uwolnić znaczący kapitał (ok. 7 mld euro), który może zostać przeznaczony na redukcję zadłużenia, inwestycje w cyfryzację, czy dystrybucję wartości do akcjonariuszy.

Grupa Santander koncentruje się na rynkach o dużej skali działania i rentowności – przede wszystkim w Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, USA i Ameryce Łacińskiej. Sprzedaż części udziałów w polskim banku wpisuje się w szerszy trend ograniczania zaangażowania w Europie Środkowo-Wschodniej. Zachowanie 51 proc. kontrolnego pakietu akcji pozwala nadal mieć wpływ na działalność SBP, jednocześnie przenosząc część ryzyk operacyjnych i regulacyjnych na partnera – Erste Group.

Zanim dojdzie do finalizacji transakcji z Erste, Santander planuje odkupić od SBP 60 proc. udziałów w Santander Consumer Bank. Tym samym hiszpańska grupa zyskuje pełną kontrolę nad wysokomarżowym i dochodowym segmentem kredytów konsumenckich, który funkcjonuje w modelu mniej regulowanym i bardziej skalowalnym. Wydzielenie Consumer Banku może być więc elementem strategii „odchudzenia” SBP i zachowania dla siebie najbardziej rentownej części działalności.

Sprzedaż części udziałów do Erste nie oznacza utraty wpływu – przeciwnie, Grupa Santander może korzystać z efektów synergii i współzarządzania SBP, minimalizując zaangażowanie finansowe. Erste jako instytucja skoncentrowana na regionie CEE wnosi wiedzę operacyjną i lokalne know-how. To podejście przypomina model capital-light, w którym globalny gracz utrzymuje obecność na atrakcyjnym rynku przy ograniczeniu kosztów stałych i kapitału.

Choć obecnie Santander deklaruje zachowanie pakietu kontrolnego, nie można wykluczyć, że transakcja z Erste to pierwszy etap większego procesu wyjścia z Polski. Jeśli Erste skutecznie zintegruje SBP operacyjnie, naturalnym kolejnym krokiem mogłoby być przejęcie pozostałych udziałów – pod warunkiem że zgody regulacyjne i warunki rynkowe będą sprzyjające.