To dlatego jesteście tak niewyspani. Konieczne są szybkie zmiany w prawie
Przez niewyspanych Polaków traci nie tylko biznes, ale cała gospodarka. Eksperci oszacowali, że przemęczeni i chorzy z braku snu pracownicy to nawet 8 mld zł w plecy dla naszego kraju. Powodem są często nadmiar sztucznego oświetlenia i zgiełk zwłaszcza w większych miastach. Mogłyby temu zaradzić zaciemniające rolety. Ale czy znajdą się na to pieniądze?
Niewyspani Polacy mogą kosztować polską gospodarkę minimum 8 mld zł rocznie i 41 proc. społeczeństwa przyznaje, że jest niezadowolona z jakości swojego snu - to wyniki raportu z marca pt. „Sen Polaków. Straty dla gospodarki. Edycja 2024” UCE RESEARCH i platformy ePsycholodzy.pl.
Kto gorzej śpi: mieszkańcy miast czy wsi, postanowili sprawdzić w innym raporcie Domondo i Elephate. Nie trudno domyślić się, jaki jest wynik.
Zanieczyszczenie światłem utrudnia nam sen
Sztuczne oświetlenie ma ogromny wpływ na jakość naszego snu. Tymczasem okazuje się, że w Polsce mamy z tym nie lada problem, który w dodatku przybiera na sile. Dane z raportu Light Pollution Think Tank wskazują, że w 2022 r. nocne niebo nad Polską było średnio o 147 proc. jaśniejsze od naturalnego nieba, a w miastach było o kilkadziesiąt razy jaśniejsze. Ponad połowa populacji kraju (58 proc.) zamieszkuje tereny, gdzie niebo jest tak jasne, że nie ma możliwości, by dostrzec Drogę Mleczną.
Jak przekonuje dr hab. Andrzej Kotarba, prof. Centrum Badań Kosmicznych PAN, ekspert Light Pollution Think Tank, problemem może być nawet pojedyncza latarnia uliczna.
Wystarczy, że strumień jej światła zostanie skierowany poza ulicę lub chodnik albo w górę. Sytuacja pogorszy się, gdy światło latarni będzie zbyt intensywne, za bardzo białe i emitowane w czasie, gdy nikt z niego nie korzysta – wyjaśnia.
I Polacy to odczuwają. Z powodu drażniącego oświetlenia, które wpada przez okno sypialni, co najmniej 32 proc. Polaków budzi się przynajmniej kilka razy w roku, w miesiącu 16 proc., a kilka razy w tygodniu 5 proc. W sumie problem z zasypianiem doświadcza ponad 90 proc. Polaków - wynika z badania Domondo przeprowadzonego w kwietniu i w maju 2024 r.
Więcej informacji o różnych zanieczyszczeniach przeczytasz na Bizblog.pl:
Jakość snu dużo zależy od miejsca zamieszkania
Uważa tak niemal 3/4 Polaków. Również miejsce determinuje, jak szybko zasypiamy. Zdaniem 64 proc. badanych osobom w miastach trudniej się zasypia ze względu na duże natężenie sztucznego oświetlenia.
Co pogarsza jakość snu dla osób z miast? Zdaniem respondentów są to:
- ruchliwe ulice pełne samochodów o każdej porze dnia - wskazuje tak 55 proc. badanych,
- wysokie oświetlone budynki, świecące billboardy i miejskie latarnie - 54 proc.
- hałaśliwi sąsiedzi - 42 proc.
W dalszej kolejności znalazły się na liście imprezy okolicznościowe, działalność restauracji i barów, remonty i budowy czy zanieczyszczenie powietrza.
Jednak żeby nie było tak różowo - mieszkańcy wsi też mają powody do narzekania, choć różnią się od tych występujących w miastach:
- 57 proc. wskazuje, że komary i inne owady wlatujące przez okno sypialni wpływają negatywnie na jakość snu,
- 44 proc. zwraca uwagę na hałas generowany przez maszyny rolnicze podczas prac polowych wieczorem lub wcześnie rano,
- 38 proc. wytyka drażniące odgłosy wydawane przez zwierzęta hodowane w gospodarstwach.
Czy doczekamy się zmian w prawie?
3/4 Polaków uważa, że kwestie natężenia światła i hałasu należy uregulować prawnie. Podobnego zdania jest także Rzecznik Praw Obywatelskich.
Największy problem według Głównego Inspektora Sanitarnego stanowi światło emitowane przez niebieskie LED-y. Istnieją jednak proste, techniczne sposoby ograniczenia szkodliwości oświetlenia LED-owego. Aby je zastosować i zagwarantować obywatelom konstytucyjne prawo do ochrony zdrowia, potrzebna jest natomiast zmiana prawa – mówi prof. Marcin Wiącek.
Póki co na żadną zmianę się jednak nie zanosi.
Wśród pomysłów na to, jak poradzić sobie z problemem zanieczyszczenia światłem i hałasem, ankietowali wskazali m.in. lepsze zarządzanie oświetleniem i projektowanie przestrzeni miejskiej, ograniczenie remontów nocą, wymianę tramwajów na cichsze modele, stosowanie konstrukcji tłumiących hałas przy głównych drogach. Wśród pomysłów pojawia się również finansowanie przez miasto montażu rolet zaciemniających lub zewnętrznych.
