Koniec bezkarności lokatorów. Wynajmujesz mieszkanie, musisz się pilnować

Właścicielom mieszkań srogo obrywało się w ostatnim czasie za trzymanie pustych lokali. Fakt, część kupujących zostawiało mieszkania w stanie surowym, nawet przez sekundę nie zastanawiając się, czy wrzucić je na rynek wynajmu.

Sprzyjały temu dwie okoliczności. Po pierwsze ceny nieruchomości rosły w takim tempie, że można było kupić lokal, a potem patrzeć jak z miesiąca na miesiąc puste cztery ściany nabierają wartości. Był jednak także inny powód. Kupujący wprost narzekali, że po wprowadzeniu w trakcie pandemii specjalnej ochrony lokatorów wynajem stał się bardzo ryzykownym biznesem, bo sądy zabraniały usunąć najemców choćby nie wiem co się działo. Nie i już.

Pisaliśmy na ten temat w Bizblog.pl w grudniu ubiegłego roku. Jeden z naszych czytelników podzielił się wtedy w komentarzach następującą historią. Osoba, której wynajął dom miała świadomość, że jest on wystawiony na sprzedaż. W umowie została zawarta klauzula, że w momencie sprzedaży domu powinien się z niego wyprowadzić.

Praktyka pokazała co innego. Dom został sprzedany, ale lokator został. Od czterech lat nie płaci czynszu, pobiera za to świadczenia z MOPS-u, m.in. 300+ i 500+. Nasz czytelnik poszedł do sądu i odbił się od ściany. Sąd wydał wyrok, że lokator powinien dostać mieszkanie socjalne. W innym wypadku zmuszenie go do wyprowadzki będzie nielegalne. Konsekwencje prawne poniósłby w takim wypadku właściciel mieszkania.

Takich przypadków w skali całego kraju było znacznie więcej. W marcu 2021 r. w sprawie problemów z eksmisją nierzetelnego najemcy interweniował poseł Mirosław Suchoń. Ministerstwo Sprawiedliwości odparło mu wtedy, że pandemia to nie czas na wyrzucanie ludzi z mieszkań. I poleciło, by ze zmianą przepisów poczekać do czasu, aż covid zostanie uznany za nieszkodliwy. Nie pomogła interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwrócił uwagę, że wstrzymywanie eksmisji pozbawia właścicieli mieszkań możliwości zarabiania pieniędzy.

Rząd zniósł już niemal wszystkie restrykcje pandemiczne. W ślad za tym Rada Ministrów zaczęła przymierzać się do poluzowania prawa chroniącego lokatorów. Biuro prasowe resortu sprawiedliwości poinformowało Interię, że uchylenie specjalnej ochrony najemców znalazło się w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu automatyzacji załatwiania niektórych spraw przez Krajową Administrację Skarbową.

Projekt przeszedł na razie pierwsze czytanie i został skierowany do prac w komisji. Ustawodawca pisze w uzasadnieniu, że ciężar ochrony lokatorów jest obecnie niemal w całości przeniesiony na właścicieli lokali. A ci drudzy nie są przecież w żaden sposób zobowiązani do utrzymywania najemców.

Ministerstwo postuluje, by zlikwidować art. 15 ustawy covidowej, który zawiesił wykonywanie tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie mieszkań. Nie oznacza to oczywiście, że najemcy zostaną całkowicie pozbawieni swoich praw. Cofną się one po prostu do stanu sprzed pandemii.

Jest za to spora szansa, że po spowolnieniu galopady cen nieruchomości, likwidacja art. 15 przyczyni się do uwolnienia nowych zasobów mieszkaniowych. Eksperci mówią, że w związku z imigracją uchodźców czekają nas walka o wolne lokale. Już teraz w wielu miastach w Polsce z rynku wyparowało 70-80 proc. ofert mieszkań na wynajem.

Rząd podaje wynajmującym pomocną dłoń w najlepszy możliwym momencie.