Pandemia, Polski Ład, wojna w Ukrainie, inflacja. Ile jeszcze wytrzymają polskie firmy?
Dawno nie było tak mało stabilnie w polskim biznesie jak teraz. Duże firmy jakoś jeszcze sobie radzą, ale mali i mikro przedsiębiorcy ledwo wiążą koniec z końcem. Rosnąca inflacja, wojna w Ukrainie i Polski Ład, który miał pomóc, a tylko przeszkadza powoduje rosnącą frustrację.
W 2022 roku wojna w Ukrainie i inflacja miały znaczący wpływ na działalność mikro i małych przedsiębiorstw. Z kolei przepisy Polskiego Ładu, które miały obniżyć podatki, zdaniem 80 proc. właścicieli firm okazały się niesprawiedliwe – wynika z Badania Polskiej Przedsiębiorczości zleconego przez inFakt agencji Smartscope.
W jakich branżach największe i najmniejsze konsekwencje wojny
Odsetek badanych firm, które działały w Ukrainie i Rosji przed rozpoczętym konfliktem, wyniósł odpowiednio 5 proc. i 3 proc. Większość ankietowanych, którzy prowadzili przedsiębiorstwa w Ukrainie, zdecydowała się kontynuować działalność po wybuchu wojny, co czwarty wycofał biznes. Wszyscy
respondenci, których firmy działały w Rosji, wycofali się z niej po wybuchu wojny.
Według badania aż 3 na 4 mikro i małe firmy zadeklarowały, że wojna w Ukrainie wpłynęła na ich działalność. Największe skutki odczuły przedsiębiorstwa zajmujące się handlem i naprawą samochodów, transportem oraz logistyką, a najmniej branże związane z działalnością profesjonalną, naukową i techniczną.
Jak radzą sobie przedsiębiorcy w obliczu inflacji
Skutki inflacji odczuło blisko 90 proc. polskich mikro i małych firm. Ponad 65 proc. z nich zadeklarowało, że wzrost cen zdecydowanie wpłynął na prowadzoną działalność. Ponadto co czwarty badany stwierdził, że skutki drożyzny dla jego biznesu są poważne – wynika z Badania Polskiej Przedsiębiorczości.
Wzrosty cen przekładają się na kolejne wzrosty cen i powstaje swoista spirala. Przedsiębiorcy chcąc przetrwać ten trudny czas, również radykalnie ucinają koszty i wstrzymują wiele inwestycji. Spowolnienie gospodarcze jest już zauważalne: odczyt PKB w IV kwartale był najniższy od dłuższego czasu – wskazuje Piotr Juszczyk, Główny Doradca Podatkowy w inFakcie.
Według oficjalnych informacji inflacja w grudniu 2022 r. wynosiła 16,6 proc. Spowodowało to, że właściciele firm zmuszeni byli podjąć działania naprawcze, 63 proc. z nich podniosło ceny produktów, a 40 proc. obcięło koszty prowadzenia działalności. Co piąty przedsiębiorca przyjął więcej zleceń, aby zbalansować wydatki związane ze wzrostem cen.
Przedsiębiorcy również w inny sposób starali się sobie poradzić z wszechobecną drożyzną, m.in. decydując się na redukcję etatów (18 proc.), zamrożenie płac (14 proc.), a także zawieszenie działalności (10 proc.). Ponadto aby zapewnić ciągłość działania firmy, prawie połowa przedsiębiorców poszukiwała nowych rynków zbytu, a 42 proc. zaczęło oszczędzać na energii elektrycznej.
Polski Ład w większości przeszkadza prowadzić działalność
Bardzo dużo, bo 4 na 5 przedsiębiorców uważa, że zasady Polskiego Ładu nie są sprawiedliwe. Jedynie co dziesiąty badany ma odmienne zdanie co do założeń rządu. Z badań wynika, że ponad połowa polskich firm nie podjęła żadnych dodatkowych działań naprawczych, mających zniwelować negatywne skutki Polskiego Ładu. Ci, którzy wprowadzili zmiany, najczęściej podnosili ceny (18 proc.) lub opłacili składkę zdrowotną wcześniej (17 proc.). Co istotne, blisko 60 proc. respondentów zadeklarowało, że nowy sposób wyliczania składki zdrowotnej wpłynął negatywnie na ceny sprzedawanych przez nich produktów.
Zmiany, jakie nastąpiły w 2022 r. w składce zdrowotnej spowodowały, że przedsiębiorcy muszą odprowadzać więcej danin publicznoprawnych. Przykładowo, w 2021 r. składka zdrowotna przedsiębiorcę na ryczałcie kosztowała nieco ponad 600 zł. Pozostałą wartość odliczał on od podatku. Obecnie „ryczałtowiec” w ciągu roku zapłaci składkę zdrowotną pomiędzy 4513,92 zł a 13541,76 zł. Różnica jest kolosalna. Nie chcąc ponosić strat przedsiębiorcy podnieśli więc ceny świadczonych usług. Składka zdrowotna stała się znaczącym obciążeniem, które również należy brać pod uwagę prowadząc własny biznes – wyjaśnia ekspert inFaktu.
W związku z przepisami Polskiego Ładu respondenci Badania Polskiej Przedsiębiorczości wskazali, że ceny towarów i usług wzrosły średnio o 17,9 proc. Uważają, że regulacje wprowadzone w 2022 r. mają negatywny wpływ na prowadzenie działalności. Z kolei obniżenie stawek VAT przedsiębiorcy uważają za dobre działanie ze strony rządu.
Informacja o badaniu Badanie Polskiej Przedsiębiorczości zostało zrealizowane na zlecenie inFaktu na grupie 301 osób (przedstawiciele mikro i małych firm) w styczniu i lutym 2023 roku.
