Na papierze płaca minimalna, w praktyce o wiele mniej. Rząd uległ pracodawcom
Reforma płacy minimalnej w Polsce została złagodzona po krytyce organizacji biznesowych oraz niektórych ministerstw. Rząd musi dostosować polskie przepisy do unijnej dyrektywy o płacy minimalnej, ale wycofuje się z pomysłu zrównania najniższej krajowej z pensją zasadniczą. W zamian stopniowo z minimalnego wynagrodzenia wyłączane będą dodatki, premie i nagrody.
Polska musi dostosować przepisy dotyczące płacy minimalnej do unijnej dyrektywy, której celem jest zapewnienie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w krajach członkowskich. Pierwotna propozycja Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zakładała, że minimalne wynagrodzenie będzie równe pensji zasadniczej, co oznaczałoby wyłączenie z płacy minimalnej wszelkich dodatków, takich jak premie, nagrody czy dodatki funkcyjne. Rząd się z tych propozycji wycofał.
Płaca minimalna w Polsce
Propozycja MRPiPS spotkała się z ostrą krytyką ze strony organizacji biznesowych i innych ministerstw. Środowiska przedsiębiorców straszyły wzrostem presji płacowej i koniecznością przebudowy istniejących systemów wynagradzania. Z kolei resorty finansów, rozwoju i spraw wewnętrznych wskazywały na negatywne skutki dla finansów publicznych oraz ryzyko spłaszczenia płac i ingerencji w uzgodnione warunki zatrudnienia.
W odpowiedzi na tę krytykę resort Agnieszki Dziemianowicz-Bąk wycofał się z zamiaru pełnego zrównania pensji minimalnej z pensją zasadniczą. Nowy projekt zakłada etapowe wyłączanie składników wynagrodzenia z płacy minimalnej – od 2026 roku dodatku funkcyjnego, od 2027 roku innych dodatków, a od 2028 roku także premii i nagród. Takie rozwiązanie ma dać pracodawcom czas na dostosowanie się do zmian.
Już teraz z płacy minimalnej wyłączone są niektóre składniki, takie jak nagrody jubileuszowe, odprawy emerytalne i rentowe, wynagrodzenia za nadgodziny oraz dodatki za pracę nocną, staż pracy czy szczególne warunki zatrudnienia. Nowelizacja rozszerza tę listę, jednak w sposób rozłożony w czasie. Ma to złagodzić skutki reformy dla firm i instytucji.
Jak ustala się płacę minimalną?
Cytowani przez „Rzeczpospolitą” eksperci zwracają uwagę na brak całościowego podejścia do systemu wynagrodzeń w Polsce. Ich zdaniem nowe regulacje są kompromisowe, ale nie rozwiązują podstawowych problemów. Podkreśla także niejasność definicji wynagrodzenia w polskim prawie oraz potrzebę szerszej debaty nad polityką płacową, w tym nad jawnością wynagrodzeń i progresją płac.
Więcej wiadomości na temat wynagrodzeń Polaków
Obecnie projekt reformy znajduje się na etapie prac Komitetu do spraw Europejskich.
Jak wygląda w Polsce procedura ustalania wysokości płacy minimalnej? Najpierw propozycję jej wysokości przedstawia MRiPS, a następnie Rada Ministrów ustosunkowuje się do niej. Jeśli propozycja zostaje przyjęta, konsultuje ją Rada Dialogu Społecznego, w której zasiadają przedstawiciele rządu, związków zawodowych i organizacji pracodawców. RDS do 15 lipca przedstawia Radzie Ministrów swoją propozycję. Jeśli tego nie zrobi, to rząd do 15 września sam ustala wysokość minimalnego wynagrodzenia. Nie może ono być jednak niższe od pierwszej propozycji przyjętej przez rząd.
