Koniec ze śmieciówkami. Tylko jedna grupa nie zapłaci składek ZUS
Oskładkowanie wszystkich umów o dzieło jest już tylko kwestią czasu, ale dotąd nie znaliśmy żadnych szczegółów planowanej reformy. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej już przygotowało projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, z którego wynika, że składek nie będą musieli płacić tylko uczniowie szkół ponadpodstawowych i studenci do ukończenia 26. roku życia.
Ozusowanie umów o dzieło i zlikwidowanie zbiegu tytułów do ubezpieczeń było zapowiadane od dawna, ale obecny rząd nie ma już w tej kwestii wyboru, ponieważ jest to jeden z warunków uruchomienia przelewów z Krajowego Planu Odbudowy. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wciąż trwają prace nad projektem odpowiedniej ustawy, ale ma on być omawiany już na najbliższym posiedzeniu Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów.
Ozusowanie umów cywilnoprawnych
Ministerstwo poinformowało PAP, że projekt zakłada objęcie obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi, czyli emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym wszystkich umów cywilnoprawnych. Wyjątkiem mają być tylko umowy wykonywane przez uczniów szkół ponadpodstawowych lub studentów, ale tylko do ukończenia 26 lat.
Przypomnijmy, że obecnie umowy o dzieło nie są ozusowane, ale trzeba je zgłaszać Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych. Z kolei umowy-zlecenia tylko wtedy, gdy dla zleceniobiorcy jest jedynym źródłem dochodu. Kolejne umowy-zlecenia, jeśli nie są zawarte z pracodawcą, a wartość pierwszej umowy przekraczała wysokość minimalnego wynagrodzenia, nie muszą być oskładkowane.
Zmiana tych przepisów jest już nieodwołalna, ponieważ „ograniczenie segmentacji rynku pracy i zwiększenie zabezpieczeń społecznych określonych pracowników” jest jednym kamieni milowych wpisanych do Krajowego Planu Odbudowy, na które zgodził się jeszcze poprzedni rząd. W praktyce chodzi o oskładkowanie wszystkich umów cywilnoprawnych.
Ministra rodziny Agnieszka Dziemianowicz-Bąk niedawno zdradziła, że składnia się ku półrocznemu vacatio legis, żeby przedsiębiorcy i pracownicy zdążyli się do tych innych zmian przygotować. Szefowa resortu wskazała, że w przypadku usług umów o dzieło składka chorobowa mogłaby być dobrowolna. Nie wiadomo jeszcze, czy takie przepisy znalazły się w projekcie ustawy.
Wyłączenie uczniów i studentów spod ozusowania umów cywilnoprawnych budzi spore kontrowersje. Tomasz Lasocki z Wydziału Prawa i Administracji UW i ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich w rozmowie z PAP ocenił, że powinno się oskładkować umowy ludzi do 26. roku życia, zapewniając im ulgi. Zwrócił uwagę, że w sytuacji, gdy umowa nie jest oskładkowana, to gdy taki pracownik poniesie śmierć w pracy, to „nawet nie jest to wypadek przy pracy, więc jeżeli ma rodzinę, to nikt z jego najbliższych nic nie dostanie”.
Problem podlegania ubezpieczeniom jest więc szerszy niż tylko zniesienie tej reguły, która mówi, że dodatkowa umowa-zlecenie już nie podlega oskładkowaniu – stwierdził ekspert.
Zbieg tytułów do ubezpieczeń
Obecnie obowiązujące przepisy stanowią, że gdy zleceniobiorca współpracuje z kilkoma zleceniodawcami na podstawie kilku umów zleceń i dochodzi do zbiegu tytułów ubezpieczeń, to obowiązkowemu oskładkowaniu podlegają wszystkie umowy zlecenia, ale tylko wtedy, gdy suma wynagrodzenia z nich nie dojdzie do kwoty minimalnego wynagrodzenia.
Więcej o umowach cywilnoprawnych przeczytacie w tych tekstach:
Gdy pracujemy na podstawie umowy o pracę i mamy w niej zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie, a jednocześnie wykonujemy umowę-zlecenie, to obowiązkowe są ubezpieczenia społeczne tylko ze stosunku pracy. Z tytułu umowy zlecenia można przystąpić do ubezpieczeń społecznych dobrowolnie.
Z kolei gdy pracujemy na podstawie umowy o pracę, ale nie mamy w niej zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia i jednocześnie wykonujemy umowę-zlecenie, to ubezpieczenia społeczne są obowiązkowe zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i umowy zlecenia. Gdy wykonujemy jednocześnie dwie umowy zlecenia i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy, którą zawarliśmy wcześniej, jest niższa od minimalnego wynagrodzenia, to obowiązkowe są ubezpieczenia z obu umów.
Gdy wykonujemy umowę zlecenia oraz prowadzimy działalność gospodarczą, z tytułu której opłacamy preferencyjne składki i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu, który powstał pierwszy, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, to obowiązkowe są ubezpieczenia i z umowy, i działalności.
Gdy zaś wykonujemy umowę zlecenia oraz prowadzimy działalność gospodarczą, z tytułu której opłacamy preferencyjne składki i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu, który powstał wcześniej, wynosi co najmniej tyle, ile kwota minimalnego wynagrodzenia, to obowiązkowe są tylko ubezpieczenia z wcześniejszego tytułu.
