Użytkowanie wieczyste. Jak je przekształcić w prawo własności
Użytkowanie wieczyste to instytucja typowa dla ustroju PRL, jednak wprowadzone niegdyś rozwiązania, ze względu na swój długoterminowy charakter, wciąż obowiązują. Dlatego też w coraz większym stopniu dąży się do tego, aby przekształcać użytkowanie wieczyste w prawo własności.
Czym jest użytkowanie wieczyste?
Użytkowanie wieczyste to grunty, które stanowią własność Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, przekazane do realizacji zadań osobom fizycznym i prawnym. Oddawane są na okres 99 lat, jednak w wyjątkowych sytuacjach może być on krótszy. Użytkownik wieczysty ma prawo:
- użytkować grunt z wyłączeniem osób trzecich,
- pobierać pożytki, jakie przynosi grunt,
- zarządzać gruntem w ograniczonym stopniu.
Prawo użytkowania wieczystego ma charakter niezbywalny, zatem nie można go przenieść na inną osobę. Dodatkowo każdy użytkownik wieczysty ma obowiązek płacenia opłaty rocznej.
Użytkowanie wieczyste a prawo własności
Prawo własności nie jest tym samym, co użytkowanie wieczyste. Choć w obu przypadkach istnieje możliwość korzystania z gruntu, to prawo własności ma charakter zbywalny, zatem grunt można w dowolnym momencie sprzedać lub zapisać osobie trzeciej w formie darowizny lub testamentu. Ponadto własność obejmuje wszelkie budynki, natomiast użytkowanie wieczyste jedynie nieruchomości gruntowe. Ustawodawca dopuszcza przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności, a nawet umożliwia to na preferencyjnych warunkach.
Kiedy wygasa użytkowanie wieczyste?
Jeśli użytkowanie wieczyste nie zostanie przekształcone w prawo własności, wygasa:
- po upływie okresu, na jaki została zawarta umowa,
- jeśli użytkownik wieczysty zrzeknie się swoich praw,
- jeśli umowa zostanie rozwiązana (taka sytuacja ma miejsce, jeśli użytkownik wieczysty korzysta z gruntu w sposób sprzeczny z ustaleniami zawartymi w umowie),
- w drodze administracyjnej przez wywłaszczenie,
- poprzez odstąpienie od umowy użytkownika wieczystego.
Jak przekształcić użytkowanie wieczyste w prawo własności?
Do 31 sierpnia 2024 roku użytkownicy wieczyści, którzy złożyli stosowny wniosek, mogli ubiegać się o przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności na preferencyjnych warunkach. Obecnie również istnieje możliwość wnioskowania, jednak procedura i warunki są znacznie bardziej skomplikowane. Wymaga się, aby:
- z wnioskiem wystąpił jedynie użytkownik wieczysty,
- nieruchomość została oddana w użytkowanie co najmniej 10 lat wcześniej,
- wojewoda/właściwy sejmik wyraził zgodę na przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności.
Samo złożenie wniosku nie jest więc dla podmiotu dysponującego wiążące.
Ile kosztuje przekształcenie użytkowania wieczystego w prawo własności?
Użytkowanie wieczyste może zostać przekształcone w prawo własności za opłatą. Jeśli na gruncie nie jest prowadzona działalność gospodarcza, najczęściej wynosi ona dwudziestokrotność kwoty stanowiącej iloczyn dotychczasowej stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego oraz wartości nieruchomości gruntowej określonej na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Cena za wykup gruntu może zostać rozłożona na raty, jednak w tym przypadku podlega ona oprocentowaniu.
Więcej o prawie przeczytasz na Bizblog.pl:
Czy warto przekształcić użytkowani wieczyste we własność?
Użytkowanie wieczyste to instytucja minionego ustroju, która obecnie coraz rzadziej znajduje zastosowanie w praktyce. Użytkownicy zainteresowani są nabyciem prawa własności po to, aby móc zarządzać nieruchomością w nieograniczony sposób. Trzeba jednak pamiętać, że organ, w którego posiadaniu jest grunt, nie musi wyrazić zgody na przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. Choć na ogół jest ono korzystne, wiąże się z koniecznością poniesienia wysokich kosztów. Warto więc oszacować potencjalne korzyści ekonomiczne i zastanowić się, czy nabycie prawa własności rzeczywiście jest opłacalne. Dopiero po dokonaniu analizy można złożyć wniosek, mając na uwadze wszelkie wady i zalety takiego rozwiązania.
