Zmiany w urlopach rodzicielskich. Kto może uzyskać dodatkowe dni?
Podstawowy wymiar urlopu macierzyńskiego wynosi 20 tygodni, jednak rodzice wcześniaków i dzieci z problemami zdrowotnymi większość tego czasu spędzają w szpitalu. Wraz z początkiem 2025 r. w życie weszły przepisy, które w uzasadnionych przypadkach dopuszczają wydłużenie urlopu do 15 tygodni.
Uzupełniający urlop macierzyński – dla kogo?
Uzupełniający urlop macierzyński przysługuje rodzicom hospitalizowanych dzieci urodzonych przedwcześnie oraz noworodków, które do 8. tygodnia życia wymagają pobytu w szpitalu. Liczy się więc nie tylko data urodzenia, ale także stan zdrowia maluszka. Niektóre, pomimo donoszonej ciąży, wymagają długotrwałej hospitalizacji. W trakcie jego trwania wypłacany jest zasiłek w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru. Nowe przepisy mają na celu nie tylko wydłużenie urlopu macierzyńskiego, ale też ochronę stosunku pracy w tym okresie. Zmiany od dawna były postulowane przez rodziców wcześniaków oraz wspierające ich instytucje.
Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego
Wymiar dodatkowego urlopu zależy od masy urodzeniowej dziecka i jego stanu zdrowia, a także wieku ciąży. W przypadku urodzenia dziecka:
- przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub o masie poniżej 1000 g – za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do ukończenia przez nie 15. tygodnia życia przysługuje tydzień urlopu uzupełniającego,
- po ukończeniu 28. tygodnia ciąży do ukończenia 37. tygodnia ciąży i za masą urodzeniową większą niż 1000 g – za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do ukończenia przez nie 8. tygodnia życia przysługuje tydzień urlopu uzupełniającego,
- po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobycie w szpitalu (jeśli pobyt wynosi co najmniej 2 kolejne dni w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie) – za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do ukończenia przez nie 8. tygodnia życia przysługuje tydzień urlopu uzupełniającego.
Rodzice dzieci, które nie spędziły w szpitalu pełnych 7 dni, nie będą stratni. Niepełny tydzień zaokrągla się do pełnego tygodnia, zatem można ująć go we wniosku urlopowym.
Do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego mają też prawo osoby, które przyjęły dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza (przepis ten nie dotyczy zawodowych rodzin zastępczych) lub wystąpiły do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka, jeśli pobyt w szpitalu nastąpił po przyjęciu dziecka na wychowanie.
Więcej o urlopach przeczytasz na Bizblog.pl:
Jak skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego?
Aby skorzystać z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, należy wystąpić do pracodawcy z wnioskiem. Może mieć on formę papierową lub elektroniczną, ale – co ważne – trzeba złożyć go najpóźniej na 21 dni przed zakończeniem urlopu macierzyńskiego. Pracownik dołącza do niego zaświadczenie wydane przez szpital oraz dokumenty potwierdzające uprawnienia. Pracodawca ma obowiązek udzielić uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Na czym polega ochrona stosunku pracy w przypadku uzupełniającego urlopu macierzyńskiego?
W przypadku pracownika, który wnioskuje o uzupełniający urlop macierzyński, zastosowanie mają dodatkowe mechanizmy ochronne. Pracodawca nie ma prawa:
- wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z pracownikiem,
- prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem.
Wyjątek przewidziano dla zakładów pracy znajdujących się w stanie likwidacji lub upadłości. Niemniej jednak nawet wtedy pracodawca ma obowiązek uzyskać zgodę zakładowej organizacji związkowej na rozwiązanie umowy o pracę.
Kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy?
Przepisy dotyczące uzupełniającego urlopu macierzyńskiego wchodzą w życie 19 marca 2025 r. Zgodnie z przepisami przejściowymi uprawnieni będą do niego także rodzice, którzy w tym czasie korzystają już z urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Są oni zobowiązani złożyć do pracodawcy wniosek o udzielenie dodatkowych dni wolnych najpóźniej w ostatnim dniu urlopu macierzyńskiego.
