System kaucyjny. Nie oddasz butelki, pieniądze przepadną
System kaucyjny w pierwotnym zamyśle powinien zacząć funkcjonować 1 stycznia 2025 roku, jednak termin ten przesunięto na 1 października 2025 roku. Choć wydaje się, że do zmian jeszcze daleko, warto zapoznać się z ich specyfiką, a jednocześnie poznać swoje nowe obowiązki.
Czym jest system kaucyjny?
System kaucyjny umożliwia wprowadzenie kaucji na jednorazowe butelki z tworzywa sztucznego o pojemności do 3 litrów, puszki o pojemności do 1 litra oraz butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra. Pieniądze będzie można odzyskać, oddając puste butelki do sklepu. Sklepy, których powierzchnia wynosi co najmniej 200 metrów kwadratowych, będą zobowiązane odbierać od klientów te odpady, natomiast sklepy o mniejszej powierzchni przystępują do systemu dobrowolnie. Aby odebrać kaucję, nie będzie trzeba okazywać paragonu potwierdzającego zakup produktu.
W jakim celu rząd wprowadza system kaucyjny?
Ideą systemu kaucyjnego jest zwiększenie poziomu selektywnego zbierania odpadów i zmniejszenie zaśmiecenia środowiska. Dotychczas butelki odbierane były razem z innymi odpadami komunalnymi, jednak od 1 października 2025 roku przepisy ulegną zmianie. Ci, którzy zdecydują się umieszczać je w kubłach przeznaczonych na odpady plastikowe, nie zostaną ukarani, jednak nie odzyskają kaucji. Nieodebrane przez konsumentów kwoty przeznaczone będą na finansowanie systemu kaucyjnego.
Więcej o systemie kaucyjnym przeczytasz na Bizblog.pl:
Nowelizacja systemu kaucyjnego
W pierwotnym zamyśle system kaucyjny miał obowiązywać od 1 stycznia 2025 roku. Przedsiębiorcy zwracali jednak uwagę na liczne niedociągnięcia, a także brak możliwości dostosowania się do nowych przepisów w krótkim czasie. Postulowali, by system kaucyjny obowiązywał dopiero od kolejnego roku, ale finalnie wejdzie w życie 1 października. Nowelizacja ustawy zakłada również:
- stworzenie i utrzymanie w każdej gminie przynajmniej jednego stacjonarnego punktu zbiórki opakowań i odpadów opakowaniowych objętych systemem kaucyjnym,
- stworzenie zamkniętego systemu obiegu kaucji,
- wyłączenie z systemu kaucyjnego opakowań po mleku i produktach mlecznych,
- harmonizację oznakowania opakowań logotypem systemu kaucyjnego,
- wprowadzenie trzymiesięcznego okresu przejściowego dla opakowań nieoznakowanych symbolem kaucji.
Co system kaucyjny oznacza dla przedsiębiorców?
Nowe przepisy obejmują zarówno producentów, jak i podmioty uczestniczące w dystrybucji i sprzedaży niektórych opakowań. W pierwszej kolejności dotyka on firmy, które wprowadzają na polski rynek napoje. Będą one zobowiązane oznaczać opakowania odpowiednim, ujednoliconym logotypem. Do zmian muszą też przygotować się przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego.
Największe wyzwania dotyczą podpisywania umów z operatorami oraz wydzielenia powierzchni przeznaczonej do odbioru i składowania opakowań. Eksperci podkreślają, że choć system kaucyjny uderza przede wszystkim w odbiorcę detalicznego, dotknie on w niemałym stopniu również branże gastronomiczną i hotelarską.
Kary w systemie kaucyjnym
Obowiązek wdrożenia zmian spoczywa na przedsiębiorcach, którzy biorą udział w produkcji, dystrybucji i sprzedaży opakowań wymienionych w ustawie. Jeśli się z niego nie wywiążą, mogą zostać ukarani. Karę w wysokości 1 mln zł przewidziano dla producentów, którzy nie przekażą podmiotowi reprezentującemu informacji o wszystkich wprowadzonych przez siebie do obrotu w danym roku opakowań objętych systemem kaucyjnym. Natomiast kara 500 tys. zł może zostać nałożona na sklepy, które nie będą realizowały obowiązku pobrania kaucji. Ustawa wprowadza również opłatę produktową w wysokości 10 gr/kg (w 2025 roku). Dotyczy ona producentów, którzy nie osiągną wymaganego poziomu selektywnego zbierania odpadów.
Jak przygotować się do systemu kaucyjnego?
Data 1 października wydaje się odległa, ale na przygotowanie się do zmian pozostało niewiele czasu. W pierwszej kolejności przedsiębiorcy powinni zidentyfikować nowe obowiązki i opracować metodykę ich realizacji. W okresie przejściowym nie zostaną co prawda objęci karami, ale jest to dobry czas, aby przetestować wdrożone rozwiązania.
