Szykujcie się na niemiły list z banku. Nowe raty kredytów dla tysięcy Polaków będą szokiem

To zaskoczenie, bo dotąd ekonomiści obstawiali, że stopy procentowe wzrosną maksymalnie do 4 proc., no może najwyżej 4,5 proc., choć są i tacy, którzy celują w szczyt na poziomie 3,5 proc.

Niedawno zresztą sam prezes NBP sugerował, choć nie wprost, że szczytem może być 3,5-4 proc., bo przy tym poziomie gospodarka jeszcze nie ucierpi.

Co oznaczałby dla kredytobiorców wzrost stóp aż do 5 proc.? Niedawno Expander szacował, że już dziś rata modelowego kredytu na 300 tys. zł zaciągniętego na 25 lat z marżą na poziomie 2,61 proc. to 1935 zł.

Jeśli stopy wzrosną do 4 proc., rata wzrośnie do 2075 zł, a przy 5 proc. do 2268 zł, a to już o 870 zł więcej w porównaniu do września czy początku października, kiedy RPP rozpoczęła cykl podwyżek stóp. To by oznaczało, że rata takiego kredytu wzrośnie aż o ponad 60 proc.

Czy to znaczy, że kredytobiorcy wpadną w tarapaty? Część niestety może, bo zostanie przekroczony próg bólu.

Waldemar Rogowski, główny analityk Biura Informacji Kredytowej zapowiadał dopiero co, że wzrost rat może doprowadzić do kłopotów z obsługą kredytu już w sytuacji, w której główna stopa NBP – stopa referencyjna – wzrośnie do 3,5-4 proc. Jak wskazuje ekspert, licząc razem z marżą banku, kredyt będzie oprocentowany na poziomie od 5,5 proc. do 6,25 proc.

Są tacy szczęściarze, którzy jeszcze nie odczuli zbliżających się kłopotów. Jeśli ich kredyt oparty jest na WIBOR 6M, a nie WIBOR 3M, a ostatnia aktualizację oprocentowania mieli we wrześniu, czyli tuż przed rozpoczęciem podwyżek stóp, wyższą ratę zobaczą dopiero w marcu. I to może być mocny cios, bo różnica będzie skokowa. 

Nieliczne banki stosują stawkę WIBOR 6M, to PKO BP, Pekao, ING Bank Śląski i BOŚ, ale jednocześnie banki te mają połowę wartości nowo przyznawanych kredytów hipotecznych.

Według BIK najbardziej zagrożone są trzy grupy kredytobiorców.

Po pierwsze ci, którzy zaciągnęli kredyty hipoteczne w czasie rekordowo niskich stóp procentowych, a to ok. 562 tys. osób, które zaciągnęły 345,5 tys. kredytów na kwotę 106,68 mld zł.

Po drugie single.

A kredytobiorców-singli jest całkiem sporo. Tylko w 2021 r., udział osób, które zaciągnęły kredyt samodzielnie, wyniósł aż 38 proc.

Trzecia zagrożona grupa to ci, którzy już w momencie zaciągania długu mieli wysoki wskaźnik DSTI, pokazujący, jaki odsetek dochodów trzeba przeznaczyć na obsługę zadłużenia. Najnowszych danych na ten temat jeszcze nie ma, ostatnie dostępne podaje KNF za 2020 r., a więc sprzed rozpoczęcia cyklu podwyżek stóp.

Ile osób faktycznie wpadnie w tarapaty, okaże się dopiero pod koniec roku. 

Potem jeszcze należy doliczyć 90 dni, po których dopiero BIK oficjalnie uznaje, że niespłacany kredyt to zepsuty kredyt.

I teraz frankowicze mogą powiedzieć złotówkowiczom: a widzicie! Ale tak naprawdę oni wcale nie cierpieli tak bardzo. Złotówkowicze mogą mieć znacznie gorzej.

Sam BIK podkreśla, że sytuacja kredytobiorców złotowych nie jest porównywalna z frankowiczami, bo kredytobiorcy frankowi raczej nie mieli problemu ze spłatą kredytu wskutek dużego wzrostu raty. 

To głównie dlatego, że wzrost kursu franka amortyzował spadek stopy procentowej, która obniżyła się nawet poniżej zera i nadal tam tkwi.

Złotówkowiczów teraz nic nie uratuje, jak zrobi się naprawdę ciasno w ich domowych budżetach. A przypomnę, że według BIK na koniec 2021 r. jeden złotowy kredyt mieszkaniowy spłacało 3,19 mln kredytobiorców (ogromna część z nich to małżeństwa). Kredytobiorców spłacających co najmniej dwa kredyty mieszkaniowe złotowe było blisko 299 tys., z czego 256 tys. klientów ma dwie hipoteki, trzy – 27,5 tys., a cztery – 4 tys. kredytobiorców. Są nawet tacy, którzy spłacają pięć hipotek, choć to zaledwie 870 osób, a a sześć lub więcej – 523 osoby.