Dochód gwarantowany nie sprawi, że zaczniemy mniej pracować. Za to łatwiej znajdziemy lepszą pracę
Ludzie czują się bezpieczniej, otrzymując dochód gwarantowany, co daje im czas na znalezienie zatrudnienia, które przyniesie większą satysfakcję.
Badacze z holenderskiego uniwersytetu Lejdzie sprawdzili, jak ludzie zachowają się w kontekście różnych systemów wsparcia:
- Braku zabezpieczenia społecznego,
- Systemu świadczeń warunkowych (wsparcie pieniężne na bezrobociu, brak wsparcia po podjęciu pracy)
- Bezwarunkowego dochodu podstawowego.
Praca polegała na wykonywaniu powtarzalnych czynności na komputerze, za które badani otrzymywali wynagrodzenie. Im więcej czasu poświęcali na pracę, tym więcej pieniędzy lądowało w ich kieszeni. Badani mogli więc ważyć, co opłaca im się bardziej – otrzymywanie świadczenia warunkowego czy pensji.
„Pułapka zasiłku” sprawia, że ludzie nie chcą podejmować ryzyka. Jeśli znajdziesz pracę, będąc na zasiłku, to twoja przyszłość zapewne będzie wyglądała lepiej, ale cały czas towarzyszyła ci będzie niepewność związana z zatrudnieniem. Zasiłek daje stabilność
– mówi Fenna Poletiek, jedna z badaczek.
Podobne rozważania nie miały oczywiście miejsca w kontekście dochodu bezwarunkowego. Ten polega na otrzymywaniu powtarzalnej sumy pieniędzy - niezależnie od tego, czy pracujemy, czy nie. Właśnie dlatego przewiduje się, że dochód podstawowy mógłby obniżyć chęć do podejmowania pracy. Skoro „pieniądze leżą na ulicy”, to dlaczego ludzie mieliby się wysilać?
Psychologowie nie zauważyli jednak takiego zachowania wśród badanych. Dochód podstawowy nie zmniejszył chęci do podjęcia pracy. Miał za to pozytywny wpływ na znalezienie zajęcia, które najlepiej wpasowuje się w umiejętności i potrzeby pracowników.
Bezpieczeństwo związane z dochodem gwarantowanym daje pracownikom możliwość poszukiwania zatrudnienia, które odpowiada ich preferencjom. Dostajemy lepsze dopasowanie pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą, co powinno opłacać się również tym drugim
– opisuje Poletiek.
Holenderskie badanie, choć przyniosło ciekawe wnioski, jest jednak dopiero wstępem do poznawania efektów wsparcia bezwarunkowego. Jego efekty uzależnione będą od wysokości i częstotliwości wypłacania zasiłku, relacji do cen, a także możliwości znalezienia pracy. Dlatego w kontekście dochodu gwarantowanego znacznie lepiej sprawdzają się eksperymenty w świecie rzeczywistym.
Jeden z nich prowadzą już Niemcy, gdzie projekt o budżecie 5,2 mln euro zakłada wsparcie 122 osób przez trzy lata. Każda z nich będzie otrzymywała 1200 euro miesięcznie.
Może być tak, że osoby z dochodem podstawowym będą odważniejsze na przykład w sprawie samodzielnej działalności gospodarczej albo zmiany kwalifikacji
– zauważył w rozmowie z DW kierownik projektu Juergen Schupp z Niemieckiego Instytutu Badań Gospodarczych
Eksperyment pozwoli wyciągnięcie bardziej precyzyjnych wniosków co do wpływu UBI na zachowania ludzi.
Czytaj także: Dodatkowy dochód. Jak rozliczyć?
