Ostatnie tchnienie boomu kredytowego. Polacy znów rzucili się na hipoteki. Chyba po raz ostatni

Wiadomo było, że w marcu nastąpi odbicie, ale że aż takie? Mowa o danych Biura Informacji Kredytowej na temat kredytów hipotecznych. BIK w ostatnich miesiącach pokazywał ciągłe spadki popytu na kredyty. W 2021 r. biliśmy rekordy udzielonych hipotek, bo były tanie jak barszcz, kiedy stopa procentowa NBP wynosiła 0,1 proc., czyli historycznie mało.

Ale to się skończyło i skończyły się ciągłe wzrosty sprzedawanych kredytów mieszkaniowych. W lutym widać było nawet solidne tąpnięcie, liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych spadła o 10 proc. miesiąc do miesiąca, a rok do roku aż o jedną czwartą.

Aż tu przychodzi marzec i wraca jakieś szaleństwo! Na pierwszy rzut oka wygląda, że dalej mamy spadki. Liczba wniosków o kredyt hipoteczny była o 6 proc. niższa rok do roku. Tylko że marzec 2021 r. był rekordowy, najlepszy od 10 lat. A marzec 2022 r. jest drugim najlepszym. Zatem jest dobrze.

Po drugie, warto spojrzeć na dane miesięczne. I tu jest prawdziwa eksplozja. Liczba złożonych wniosków kredytowych w marcu wyniosła prawie 53,5 tys., a to aż o 75 proc. więcej niż w lutym. Takiego skoku nie było chyba nigdy dotąd. Przy okazji, wzrosła też średnia wartość wnioskowanego kredytu. Wyniosła rekordowe 365,7 tys. zł, a to o 11 proc. więcej niż rok temu i o 1,4 proc. więcej niż w lutym.

Zdolność kredytowa Polaków maleje od października 2021 r., kiedy stopy procentowe zaczęły rosnąć. Ale na to nałożyły się nowe wymogi bezpieczeństwa KNF, które weszły w życie od 1 kwietnia 2022 r. i one dodatkowo zdolność kredytową zmniejszają.

W związku z tym, że stopy procentowe rosną ostatnio szybko, Komisja zorientowała się, że nie wszyscy kredytobiorcy mogą być świadomi i gotowi na taki wzrost rat, więc aby chronić kolejnych kredytobiorców, nakazała bankom wyliczanie zdolności kredytowej tak, jakby stopy procentowe miały urosnąć o 5 pkt proc. od bieżącego poziomu. Dotąd banki stosowały 2,5-procentowy bufor. I to jest ostatecznie cios zadany marzeniom wielu Polaków o własnym mieszkaniu na kredyt.

Słuszny zresztą, ale zobaczcie, co zrobił ze zdolnością kredytową. Jak kogoś jeszcze we wrześniu 2021 r. było stać na spłacanie raty kredytowej rzędu 3 tys. zł, mógł wziąć kredyt w wysokości ok. 480 tys. zł. Dziś, biorąc pod uwagę zarówno wzrost stóp jak i nowe wymogi KNF, może zadłużyć się tylko na 303 tys. zł - o 180 tys. zł mniej.

I oto wyjaśnienie, dlaczego akurat w marcu popyt na kredyty tak wybuchł. Polacy starali się zdążyć, zanim w życie wejdą zaostrzone kryteria liczenia zdolności kredytowej. Widać to zresztą jak na dłoni, bo ogrom wniosków kredytowych spłynął do banków głównie w ostatnim tygodniu miesiąca.

Z jednej strony niby wysokie stopy procentowe z pewnością ograniczą popyt na kredyty. Po drugie wojna w Ukrainie wprowadza niepewność, a w takich warunkach duże zakupy są odraczane.

Ale po trzecie, jak wskazuje prof. Waldemar Rogowski, główny analityk BIK, mamy też przecież boom na wynajem mieszkań. Pisałam niedawno, że z powodu gigantycznego popytu ze strony uchodźców z Ukrainy, liczba oferowanych na wynajem mieszkań skurczyła się w niektórych miastach nawet o 70-80 proc., a ceny zaledwie w ciągu jednego miesiąca skoczyły o kilkadziesiąt procent.