ZUS w opałach. Przy tym kryzysie wszystkie poprzednie były igraszką. Wkrótce odczujemy to w portfelu

To już dzieje się na naszych oczach. Choć – jak podał GUS – w lipcu 2019 roku liczba urodzeń w Polsce była najwyższa od blisko dwóch lat i przewyższyła liczbę zgonów po raz pierwszy od września ubiegłego roku, to przyrost naturalny w okresie od sierpnia 2018 r. do lipca 2019 r. był na wielkim minusie i najniższym poziomie od 2003 r.

Jakby tego było mało dane GUS są prawdopodobnie zawyżone

Niektórzy ekonomiści przekonują, że przy kryzysie demograficznym, z którym dopiero zaczynamy się zmagać, wszystkie, z którymi się do tej pory zmagaliśmy, były niewinną igraszką. Aby utrzymać kraj emerytów, nikt nie będzie patrzył na rachityczny strumień składek ZUS, trzeba będzie podnieść VAT i to do ok. 30-35 proc.!

W jej opinii szybkie starzenie się społeczeństwa, co może doprowadzić do sytuacji, że na jedną osobę pracującą będzie przypadać jeden emeryt. Przypomnijmy, że po obniżeniu wieku emerytalnego od 2017 r. na jednego seniora pracuje w tej chwili dwie osoby czynne zawodowo. A efekt jest taki, że rząd musi skokowo podnosić składki ZUS i szukać pieniędzy w kieszeniach pracodawców, choćby podnosząc płacę minimalną.

Strach pomyśleć, co będzie się działo, gdy na jednego pracującego będzie przypadał jeden emeryt.

Można usłyszeć, że w tej sytuacji ratunkiem dla systemu emerytalnego w Polsce jest wprowadzenie emerytury obywatelskiej. Chodzi o świadczenie wypłacane przez państwo w jednakowej wysokości (kilka lat temu mówiło się o 1100 zł brutto) dla wszystkich osiągających wiek emerytalny bez względu na to, ile pracowali i ile odprowadzili składek.

Jednak Jedynym krajem, w którym obywatel może otrzymywać tylko świadczenie obywatelskie jest Nowa Zelandia. W Wielkiej Brytanii i Kanadzie, gdzie wypłacane są takie świadczenia, trzeba zapisać się do jednego z obowiązkowych programów emerytalnych. Wypłacane z nich emerytury uzależnione są od wpłaconych pieniędzy, tak jak to będzie w przypadku Pracowniczych Planów Kapitałowych.

Czyżby więc rząd przygotowywał się do wprowadzenia rozwiązania kanadyjskiego w naszym kraju? Zapytany o takie rozwiązanie premier Mateusz Morawiecki, że nie można wykluczyć, że tak się stanie.

W podobnym tonie wypowiada się prezes ZUS, która zaznacza, że emerytura obywatelska ma charakter zaopatrzeniowy i jest związana z systemem gwarancji obywatelskich, gdzie prawo do świadczenia powstaje z tytułu zamieszkania na terenie tego państwa. System polski jak w większości krajów europejskich ma charakter ubezpieczeniowy. W tym wypadku wysokość świadczenia jest odzwierciedleniem wpłaconych składek.

To, że przed ZUS-u ogromne wyzwania, potwierdzają badania statystyczne. W ubiegłym roku głośnym echem odbił się raport Głównego Urzędu Statystycznego. Z opracowania wynika, że w ciągu kolejnych 25 lat populacja w naszym kraju zmniejszy się o około 2,8 mln osób. Bo po prostu zaczniemy wymierać.

Mediana wieku wzrośnie prawie o 10 lat i wyniesie 50 lat, co drugi mieszkaniec mieszkaniec Polski będzie po pięćdziesiątce. Współczynnik dzietności co prawda wzrośnie, ale mała liczba potencjalnych matek spowoduje, że liczba urodzeń nie będzie znacząca i wyniesie 240 tys. w 2040 r. Liczba zgonów sięgnie wtedy 440 tys, bo zacznie wymierać wyż demograficzny z drugiej połowy lat 50. XX wieku, czyli obecni sześćdziesięciolatkowie, na dodatek wiek emerytalny zaczną osiągać obecni 30-, 40-latkowie, wówczas najliczniejsza grupa wiekowa.

GUS przewiduje, że najbardziej zmniejszy się liczba mieszkańców województw opolskiego, lubelskiego, łódzkiego i śląskiego, a najmniej mazowieckiego, pomorskiego i małopolskiego.