Czym są pracownicze plany kapitałowe (PPK) i czy warto w nich uczestniczyć?
Pracownicze plany kapitałowe to program, w ramach którego można oszczędzać środki pieniężne, przede wszystkim na emeryturę. Uczestniczą w nim trzy podmioty: pracownik, pracodawca oraz państwo, finansując w określonych częściach składki. Z czym wiąże się przystąpienie do PPK i czy warto odkładać oszczędności w ten właśnie sposób?
Pracownicze plany kapitałowe to program skierowany do osób pomiędzy 18. a 70. rokiem życia. Przystąpienie do niego pracownika po 55. roku życia następuje na jego wniosek, w pozostałych przypadkach odbywa się automatycznie. Zainteresowany ma jednocześnie prawo złożyć rezygnację z uczestnictwa w programie.
Oszczędzanie na emeryturę może odbywać się na kilka sposobów. Pracownicy, a także osoby prowadzące działalność gospodarczą obowiązkowo odprowadzają składki ZUS, w tym składkę emerytalną.
Ci pierwsi mają też możliwość przystąpienia do pracowniczych planów kapitałowych (PPK), w ramach których co miesiąc odkładają przynajmniej 2 proc. wynagrodzenia. Mogą wystąpić też o wpłatę dodatkową w wysokości kolejnych 2 proc.. Pracodawca odprowadza natomiast składkę w wysokości 1,5 proc. wynagrodzenia pracownika, mogąc zadeklarować dodatkowe 2,5 proc. miesięcznie. Skarb Państwa na start oferuje każdemu pracownikowi 250 zł, corocznie dokładając jeszcze 240 zł.
Czytaj też: Przerwa w pracy – ile wynosi, jakie są zasady?
Kiedy następuje wypłata środków zgromadzonych w ramach PPK?
Choć PPK to program skierowany głównie do osób, które chciałyby oszczędzić środki pieniężne na czas emerytury, to ich wypłata może nastąpić w każdym momencie. Kwoty zgromadzone na koncie są bowiem własnością pracownika – w przypadku jego śmierci stają się w pełni dziedziczne. Należy jednocześnie mieć na uwadze, że moment wypłaty środków ma wpływ na sposób ich opodatkowania.
Najkorzystniej jest wybrać je po 60. roku życia w sposób promowany w 120 ratach – pozwala to uniknąć konieczności zapłaty podatku. Istnieje też możliwość dokonania wypłaty jednorazowej, ale ta jest już opodatkowana.
Tymczasem w przypadku wcześniejszej wypłaty środków następuje utrata kapitału wpłaconego przez Skarb Państwa, natomiast 30 proc. kwot wpłacanych przez pracodawcę trafia automatycznie do ZUS. Otrzymane przez pracownika pieniądze podlegają opodatkowaniu podatkiem od zysków kapitałowych.
Czy warto przystąpić do PPK?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa przystąpienie do PPK następuje automatycznie. Pracownik, który nie chce oszczędzać w ten sposób, musi złożyć rezygnację u swojego pracodawcy. Począwszy od 2023 roku, co 4 lata ma miejsce autozapis, zatem pracownik rezygnujący z PPK okresowo będzie musiał składać stosowne deklaracje. Pojawia się jednak pytanie, czy warto przystąpić do programu?
Wielu pracownikom, zwłaszcza z dłuższym stażem, kojarzy się on z popularnym niegdyś OFE. Należy jednak mieć świadomość, że o ile OFE to program stricte emerytalny, o tyle PPK ma charakter oszczędnościowy. Można do niego przystąpić w każdej chwili, jednocześnie istnieje też możliwość złożenia rezygnacji w dowolnym momencie.
Oszczędzanie z PPK z pewnością daje swego rodzaju zabezpieczenie na przyszłość, zwłaszcza w przypadku osób dopiero wchodzących na rynek pracy, które zdążą zgromadzić spory kapitał. Samodzielne oszczędzanie na emeryturę może stanowić alternatywne rozwiązanie dla PPK, ale w takiej sytuacji zalecane jest wykupienie polisy komercyjnej.
Okazuje się bowiem, że emerytura otrzymywana wyłącznie ze środków zgromadzonych w ZUS będzie wynosiła około 20-40 proc. ostatniego wynagrodzenia pracownika, w zależności od uwarunkowań gospodarczych, dlatego warto mieć też dodatkowe zabezpieczenie.
