Polacy wcale się nie sprzedali za 500+. Oni tylko wyrazili swoją wdzięczność

PiS wygrał wybory dzięki programowi 500+ – to zdanie powtarzane jest od lat jak mantra i chyba nikt nie próbował nigdy temu zaprzeczać. Ciekawe jednak, że badacze z Instytutu Badań Strukturalnych policzyli właśnie, ile dokładnie głosów udało się zdobyć dzięki 500+ i wyszło im, że 500-700 tys.

Czy to dużo? Owszem, bo bez tego po wyborach w 2019 r. PiS objąłby w Sejmie 225-227 mandatów i nie mógłby rządzić sam, musiałby od początku szukać koalicjantów. Dzięki świadczeniu dla rodzin PiS-owi udało się zwiększyć poparcie średnio o 2,7 p.p., co według wyliczeń IBS stanowi niemal jedną piątą wzrostu poparcia dla PiS w badanym okresie, czyli w latach 2011-2019.

Ale ciekawe jest to, że 500+ pozwoliło PiS wygrać dopiero drugie wybory, a nie te pierwsze – jak zwykle się powtarza.

Na kogo spełnienie tej obietnicy zadziałało najmocniej? Oczywiście 500+ dało partii najwięcej głosów na wsi, a najmniej w dużych miastach. 

Po pierwsze dlatego, że niekoniecznie zmienił ich preferencje polityczne, ale przede wszystkim zaktywizował, by pójść na wybory. W ten sposób do urn poszły osoby, które do tej pory w wyborach nie brały udziału.

Po drugie, analitycy przekonują, że zadziałał nie tylko klientelizm, ale poczucie wdzięczności za pomoc finansową lub głębsza identyfikacja z partią, która zwiększyła dochody znacznej części gospodarstw domowych.

Taka interpretacja nie dziwi. Jeden z autorów Michał Brzeziński jest naukowcem z Uniwersytetu Warszawskiego specjalizującym się w badaniu nierówności i biedy, a kto obserwuje go na Twitterze, ten doskonale wie, że bliskie jest mu lewicowe podejście do gospodarki.

Wiadomo, że punkt widzenia zależy od punktu siedzenia. Ale dziś nikt z liczącej się opozycji nie odważyłby się powiedzieć, że 500+ to kupczenie głosami i trzeba je zlikwidować, bo w ten sposób by te głosy sprzedał konkurencji. I to tanio.