Po wakacjach nie poznacie polskich miast. Ciemno, zimno i nawet LED-y nie pomogą
W akcie desperacji władze Świdnicy zaczęły wyłączać oświetlenie miasta w środku nocy. Protesty mieszkańców sprawiły, że latarnie włączono z powrotem. Zabawne? Nie dla lokalnych księgowych. Oszczędności na drożejącej energii szuka dzisiaj cała Polska. Samorządy wydadzą w przyszłym roku na prąd około 5 mld zł więcej niż w 2022 r.
Tragikomiczna historia ze Świdnicy pokazuje z jakimi dylematami zmaga się dzisiaj tysiące samorządowców w całym kraju. Kilkudziesięciotysięczne miasteczko z Dolnego Śląska chciało przyciąć wydatki na oświetlenie o 100 tys. zł, wyłączając latarnie między pierwszą a czwarta na ranem. Parki i ulice pogrążyły się w ciemności.
Eksperyment miał trwać do września, ale potrwał kilka dni. Mieszkańcy się zbuntowali, a władze szybko wycofały z kontrowersyjnego pomysłu. Teraz miasto wygasza tylko pojedyncze ulice. Kierowcy i nocni spacerowicze są pewnie zadowoleni, ale problem pozostał.
Miasta wydadzą na prąd dziesiątki milionów złotych ekstra
Tak przynajmniej przedstawiają się rachunki dokonane przez Związek Miast Polskich. Na podstawie ankiety przeprowadzonej w 68 miastach ZMP oszacował dodatkowe wydatki na co najmniej 5 mld zł.
Tymczasem w ostatnich latach dochody samorządów raczej się kurczyły. Tak stało się. po obniżeniu przez rząd stawki PIT z 18 proc. do 17 proc., bo wpływy z podatku dochodowego stanowią dużą część budżetów polskich miast. Zaciskanie pasa trwa więc od 2019 r., a wygląda na to, że to dopiero początek.
Tradycyjnie z największymi podwyżkami będzie musiała zmierzyć się Warszawa. Stolica zna już kwoty, jakimi dostawcy energii rzucili w pierwszych przetargach na 2023 r. i liczy się z podwyżką rzędu 500 mln zł. Dla porównania rok temu warszawski ratusz podpisał umowy opiewające łącznie na... 450 mln zł.
Warszawa rezygnuje z nowych inwestycji
W porównaniu z mniejszymi miastami to i tak dość komfortowa sytuacja. Dąbrowa Górnicza redukuje moc oświetlenia o 40 proc. Prezydent Bytomia Mariusz Wołosz straszy w rozmowie z Portalem Samorządowym, że jego gmina może mieć problemy z opłacaniem rachunków za ogrzewanie szkół i innych instytucji publicznych.
Podwyżki sprawiły, że Garwolin budżet na oświetlenie ulic wyczerpał już w maju. Światło na noc w wybranych latarniach gaszą Suwałki i Lubawa. Dla tego pierwszego miasta będzie to druga drastyczna podwyżka opłat za energię na przestrzeni roku.
Jedno w tym wszystkim jest pocieszające. Drożejąca energia sprawia, że miasta zaczęły poważniej myśleć o alternatywnych źródłach energii. Gminy inwestują w fotowoltaikę i wymieniają oświetlenie na LED-y. Da im pewne oszczędności, ale z drugiej strony trudno się łudzić, że uda się w ten sposób zasypać milionowe dziury w miejskich budżetach.
