Jednolity Plik Kontrolny - narzędzie skarbówki do kontroli podatników
Jednolity Plik Kontrolny (JPK) ma za zadanie uszczelniać system podatkowy. Stanowi ważne narzędzie w rękach skarbówki, która przy jego pomocy może precyzyjniej kontrolować podatników. Sprawdź, kto i w jakich sytuacjach musi go przekazywać.
Czym jest Jednolity Plik Kontrolny?
Jednolity Plik Kontrolny (JPK) to elektroniczne dokumenty księgowe i księgi w odpowiednim formacie, które przekazywane są na żądanie organu podatkowego. Ponadto czynni podatnicy VAT zobowiązani są wysyłać ewidencję zakupów i sprzedaży VAT w formie pliku JPK-V7M lub JPK-V7K.
Jednolity Plik Kontrolny składa się z trzech sekcji:
- sekcja nagłówkowa – zawiera informacje identyfikujące dany podmiot,
- sekcja merytoryczna – zawiera informacje dotyczące zdarzeń gospodarczych charakterystycznych dla danego JPK,
- sekcja kontrolna – zawiera sumy kontrole pozwalające sprawdzić, czy wszystkie informacje zostały prawidłowo odczytane.
Jednolity Plik Kontrolny w podatku VAT
Obowiązek przekazywania JPK w pierwszej kolejności dotyczył podatku VAT. Od lipca 2020 roku wszyscy czynni podatnicy zobowiązani są składać JPK_V7, czyli pliku JPK wraz z deklaracją. Składa się on z dwóch części:
- część ewidencyjna – zawiera dane o sprzedaży i zakupach dokonanych w danym miesiącu,
- część deklaracyjna – zawiera dotychczasowe pozycje wynikające z deklaracji podatkowej, jednak przedstawione w nieco innej formie.
Część ewidencyjną podatnicy muszą przekazywać do urzędu skarbowego co miesiąc, niezależnie od wybranej formy rozliczeń. Natomiast część deklaracyjną podatnicy rozliczający się kwartalnie przekazują raz na kwartał.
Czytaj więcej na Bizblog.pl:
Jednolity Plik Kontrolny w podatku dochodowym
Od 2025 roku podatnicy zobowiązani są przekazywać Jednolity Plik Kontrolny w następujących strukturach: JPK_KR_PD oraz JPK_ST_PD. Pierwsza z nich dotyczy prowadzonych w formie elektronicznej ksiąg rachunkowych, druga – ewidencji środków trwałych. Pliki podatnicy będą składać raz w roku, w terminie złożenia deklaracji podatkowej za rok ubiegły. Na chwilę obecną nowy obowiązek obejmuje wyłącznie podatkowe grupy kapitałowe oraz podatników CIT o przychodach przekraczających kwotę 50 mln euro. Natomiast od 2026 roku będzie on spoczywał także na czynnych podatnikach VAT będących podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych. Od 2027 roku obowiązek ten zostanie rozszerzony na podmioty korzystające ze zwolnienia z VAT.
Jednolite Pliki Kontrolne na żądanie skarbówki
Powyższe rodzaje JPK podatnicy muszą przekazywać skarbówce na bieżąco, co wynika z obowiązujących przepisów. Organy skarbowe mogą jednak żądać przekazania następujących JPK:
- JPK_KR – dotyczy prowadzonych ksiąg rachunkowych i zawiera zestawienie obrotów i sald, dziennik oraz zapisy na kontach księgi głównej i ksiąg pomocniczych,
- JPK_WB – dotyczy wyciągów bankowych używanych w firmie i zawiera numer IBAN rachunku, salda oraz sam wyciąg,
- JPK_MAG – dotyczy ruchu towarów i materiałów w magazynie, obejmując następujące dokumenty: PZ (przyjęcie zewnętrzne), WZ (wydanie zewnętrzne), RW (rozchód wewnętrzny) i MM (przesunięcie międzymagazynowe),
- JPK_FA – w tym dokumencie należy wykazać wszystkie faktury sprzedaży, korekty wystawione do tych faktur oraz faktury zaliczkowe,
- JPK_PKPIR – zobligowani są przekazywać go podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów,
- JPK_EWP – dla podatników prowadzących wyłącznie ewidencję przychodów (opodatkowanych ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych).
Kary za naruszenie obowiązków związanych z JPK
Sankcje za nieprzestrzeganie obowiązków związanych z JPK zostały wskazane w kilku ustawach. Pierwsza z nich, Ordynacja Podatkowa, wskazuje karę grzywny w wysokości do 120 stawek dziennych za niezłożenie informacji. Złożenie nieprawdziwej informacji może natomiast skutkować karą w kwocie do 240 stawek dziennych.
Ustawa o podatku od towarów i usług wskazuje, że za każdy błąd w JPK podatnik może zostać ukarany grzywną w wysokości 500 zł. Przy czym w przypadku kilku błędów należy liczyć się z wielokrotnością tej sumy.
