Hirsch: W energetyce będzie tak, jak chcą banki. A PiS może im skoczyć
Ta historia jest taka piękna, jestem nią tak absolutnie oczarowany, jest tak zachwycająca, że odważyłem się o niej napisać pomimo tego, że tak właściwie kilka dni temu pisał już o niej tutaj Piotr Maciążek. Ale proszę się nie obawiać, nie popełniłem plagiatu, bo choć punkt wyjścia jest ten sam, to mnie zachwycają w tej superciekawej opowieści biznesowej nieco inne wątki.
Fot. Shinichi Sugiyama/Flickr/CC BY-SA 2.0
Ten punkt wyjścia to słowa, które padły na ostatniej konferencji prasowej spółki Tauron. Pisząc w skrócie, spółka ogłosiła, że pomimo wcześniej przyjętej strategii rozwoju, będzie żwawiej podążać w stronę produkowania energii ze źródeł tak zwanych zeroemisyjnych, czyli generalnie nie z węgla. W odpowiedni sposób uzupełniono wspomnianą strategię i teraz jest już na papierze, że w ciągu dziesięciu najbliższych lat udział źródeł zeroemisyjnych w produkcji Tauronu ma wzrosnąć z obecnych 10 do 66 procent.
Kluczowe jest to, dlaczego Tauron, niezależnie od tego, co promuje i o czym od miesięcy mój ulubiony minister Krzysztof Tchórzewski mówi, decyduje się na takie zmiany. I tutaj mój opis tej historii zaczyna już zmierzać w nieco inną stronę niż to, o czym pisał Piotr Maciążek.
Otóż członkowie zarządu Tauronu bardzo wyraźnie wskazali, że do swojej decyzji zostali zmuszeni przez banki. Mówili, że zmiana struktury wytwarzania energii jest konieczna ze względu na coraz większe trudności z finansowaniem inwestycji węglowych i firm, które mają aktywa tego rodzaju.
Warto się tu zatrzymać i przeczytać to jeszcze raz: „i firm, które mają aktywa węglowe”.
To naprawdę dość niesamowita sytuacja. Takie rzeczy, jak wycofywanie się banków z finansowania inwestycji w to, czy tamto zdarzają się od czasu do czasu i nie jest to nic szokującego. Ale wycofanie się z finansowania (jakiegokolwiek finansowania) całych firm, które mają „AKTYWA WĘGLOWE”, czyli generalnie mają taki model biznesowy, że zarabiają w taki czy inny sposób na węglu, to jest kaliber kilkukrotnie większy. W wersji hardkorowej można sobie wyobrazić, że któregoś dnia do firmy robiącej prąd w elektrowniach na węgiel zadzwoni dyrektor z banku i powie:
Oczywiście w realnej gospodarce prawie nigdy nie dochodzi do realizacji wersji hardkorowych, no ale coś jest na rzeczy, skoro państwowy Tauron publicznie bierze rozwód z państwowymi planami, strategiami i generalnie wszystkim, co PiS dotąd w kwestii węgla i energetyki realizował. Zdaniem wiceprezesa Tauronu Marka Wadowskiego „wielkiego wycofywania się banków z finansowania aktywów węglowych jeszcze nie ma, ale już się o tym mówi”. Wadowski dodał, że obecnie nie ma żadnego zagrożenia dla bieżącego finansowania spółki, ale "musimy być gotowi" na zmianę nastawienia instytucji finansowych.
Żeby było jeszcze ciekawiej, w tym samym tygodniu, w którym Tauron ogłosił, że będzie rozwijał OZE, dwa inne państwowe koncerny energetyczne: Enea i PGE zapowiedziały, że do końca tego roku zmienią trategie rozwoju.
Hmmm, ciekawe dlaczego…
Sednem tej historii jest to, że mamy jak na dłoni wykazane, że w realnej gospodarce sektor finansowy może więcej niż politycy. Może wręcz zablokować to, co politycy promują i obiecują. Banki właśnie teraz, na naszych oczach, samodzielnie zmieniają coś, co chcieli zmieniać eksperci, naukowcy, Bruksela, opozycja, itp. Itd. Ich wszystkich partia rządząca mogła zignorować i zablokować. Banków nie może zignorować, bo banki nawet nie pytają się jej o zdanie. Podejmują decyzje samodzielnie. PiS nie może tego zablokować, ponieważ siła tej zmiany nie bierze się z poglądów politycznych, ale z czystego biznesu.
Banki wycofują się z finansowania węgla nie dlatego, że chcą ratować świat, atmosferę, chcą walczyć ze smogiem i nie lubią prawicowych rządów. To znaczy być może te wszystkie powody także są na ich liście powodów, dla których nie chcą już się babrać w węglu. Ale najważniejszy powód to pieniądze, czyli rentowność. Sektor bankowy nie wymyśla samodzielnie niczego nowego, tylko uważnie obserwuje co się dzieje na rynku. Dostrzega, że dziś już na świecie produkcja energii z wiatru opłaca się bardziej niż z węgla. A skoro tak, to można nieźle zarobić, finansując rozwój energetyki wiatrowej czy też słonecznej.
Maciej Reluga, członek zarządu Santander Bank Polska, powiedział właśnie PAP-owi, że decyzja o wycofaniu się tego banku z finansowania nowych bloków energetycznych opartych na węglu i nowych kopalni węgla „nie będzie miała wpływu na tempo akcji kredytowej banku” w najbliższych latach. Oznacza to ni mniej, ni więcej, że banki stać na to, żeby na węgiel się wypiąć. Są lepsze interesy do zrobienia w innych miejscach gospodarki.
Im bardziej rozwijać się będzie tańsza energetyka odnawialna, tym trudniej bronić modelu wytwarzania energii z węgla.
Ten trend zaczął się poza sektorem bankowym, ale banki przekładając teraz wajchę i odwracając się plecami do węgla, spowodują, że tempo zmian ulegnie =przyspieszeniu. I to tak znacznemu, że nawet prezes Tauronu z pisowskiego nadania dochodzi do wniosku, że w dotychczasowym modelu nie ma szans. Żadnych. Nie będzie więc się kopał z koniem i też zacznie się uśmiechać do projektów z wiatrakami. Nawet jeśli elektorat partii w swojej istotnej części uważa, że od wiatraków boli głowa i nie powinno ich być, a do tego tylko węgiel zapewnia nam prawdziwą suwerenność.
Banki mają na to inny pogląd i będzie tak jak chcą banki. Bo bez banków całego tego przemysłu utrzymać się nie da. Można oczywiście próbować, wykorzystując przejęte przez państwo banki, albo różnego rodzaju państwowe fundusze, ale to się nie uda, bo energetyka jest na to zanadto kapitałochłonna. I dlatego to jest taka piękna historia.
