Split payment - co musisz wiedzieć o mechanizmie podzielonej płatności
Mechanizm podzielonej płatności zakłada przekazanie kwoty netto wynikającej z faktury na rachunek przedsiębiorcy, a kwoty VAT na specjalne konto bankowe. Sprawdź, kiedy należy stosować płatność podzieloną i jak ją zaksięgować.

Na czym polega mechanizm podzielonej płatności?
Mechanizm podzielonej płatności (split payment) polega na przekazaniu płatności za fakturę na dwa osobne rachunki. Kwota netto trafia na konto zwykłe przedsiębiorcy, a kwota VAT (lub jej część) na specjalnie utworzony w tym celu rachunek. W praktyce chodzi o to, aby rozdzielić kwotę netto, która pozostaje do dyspozycji sprzedawcy, od kwoty VAT, która powinna trafić na rachunek urzędu skarbowego.
Split payment – obowiązkowy czy dobrowolny?
Podzielona płatność od początku budziła wątpliwości wśród przedsiębiorców. Choć przez dłuższy czas mówiło się o zobowiązaniu ich do płacenia z użyciem rachunku VAT, obecnie split payment dla większości transakcji jest dobrowolny. Natomiast płatność za towary lub usługi wymienione w załączniku 15 ustawy o podatku od towarów i usług musi odbywać się ze pośrednictwem rachunku VAT, o ile kwota transakcji przekracza 15 000 zł.
Mechanizm podzielonej płatności w praktyce
Mechanizm podzielonej płatności został wprowadzony celem uszczelnienia systemu VAT. A jak funkcjonuje w codziennej praktyce? Popularność split payment rośnie, choć nie w tempie, jakiego oczekiwałaby skarbówka. W pierwszym okresie obowiązywania, do marca 2020 roku, firmy wykonały 53,6 mln transakcji za pomocą podzielonej płatności. Takie rozwiązanie niesie za sobą pewne korzyści, ale też ograniczenia. Podstawowym jest zamrożenie środków na koncie przeznaczonym do rozliczania VAT. Przedsiębiorca może wykorzystać je w celu opłacenia:
- całości lub części VAT z tytułu otrzymanej faktury,
- podatku VAT za bieżący okres rozliczeniowy,
- bieżących lub zaległych zobowiązań z tytułu podatku dochodowego,
- bieżących lub zaległych zobowiązań z tytułu składek ZUS,
- bieżących lub zaległych zobowiązań z tytułu podatku akcyzowego.
Natomiast aby swobodnie dysponować środkami przekazanymi na rachunek VAT, trzeba mieć zgodę naczelnika urzędu skarbowego wydawanej w odpowiedzi na wcześniej złożony wniosek.
Zablokowanie środków na specjalnym rachunku VAT ma umożliwić przedsiębiorcom regulowanie zobowiązań podatkowych bez obaw o ewentualny brak pieniędzy. W praktyce chodzi o to, aby skarbówka nie ucierpiała z powodu utraty płynności finansowej przedsiębiorcy.
Korzyści stosowania mechanizmu podzielonej płatności
Wydaje się, że podzielona płatność to wyłącznie problemy, jednak jej stosowanie przynosi podatnikom pewne korzyści, takie jak:
- domniemanie dochowania należytej staranności – dotyczy nieświadomego przeprowadzania transakcji z nieuczciwym kontrahentem,
- brak kary za przelew bankowy na rachunek nieujęty w wykazie podatników VAT – płatność podzielona na rachunek spoza wykazu w kwocie przekraczającej 15 000 zł będzie mogła zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodu,
- brak odsetek karnych za zwłokę – jeśli co najmniej 95 proc. faktur w danym okresie rozliczeniowym zostało opłacone za pomocą split payment,
- zwrot różnicy podatku w szybszym terminie – podatnik otrzymuje zwrot w ciągu 25 dni licząc od dnia złożenia deklaracji,
- brak sankcji VAT – do wysokość kwot zapłaconych poprzez split payment.
Więcej poradników znajdziesz na Bizblog.pl:
Jak księgować podzieloną płatność?
Do zaksięgowania płatności podzielonej potrzebne będzie konto analityczne „rachunek VAT” stworzone do konta „rachunek bankowy”. Na koncie analitycznym ujmujemy wpływy i wydatki z tytułu VAT lub innych zobowiązań budżetowych wymienionych w ustawie. Otrzymanie przelewu z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności księgujemy następująco:
- Wn „rachunek VAT”,
- Ma „rachunek bieżący”.
Konto „rachunek bieżący” również jest kontem analitycznym do konta „rachunek bankowy”.
Natomiast zrealizowaną za pośrednictwem konta VAT zapłatę księgujemy:
- Ma „rachunek bieżący”,
- Wn „rachunek VAT”.
Saldo konta „rachunek VAT” powinno odpowiadać kwocie, która w danym czasie znajduje się na rachunku prowadzonym przez bank.