Polacy świętują skok zdolności kredytowej. Hipoteki pobiły rekord wszech czasów
Kiedy tylko zaczęło spadać oprocentowanie kredytów, a wzrosła zdolność kredytowa, Polacy znów zaczęli się zadłużać w bankach i SKOK-ach. Największym wzięciem cieszą się kredyty ratalne i mieszkaniowe. Te drugie, dopalone rządowym programem Bezpieczny kredyt 2 proc., dosłownie wystrzeliły, ustanawiając przy okazji rekord, jeśli chodzi o średnią wartość udzielonego kredytu.
Biuro Informacji Kredytowej poinformowało, że we wrześniu 2023 r. banki i SKOK-i rok do roku udzieliły większej liczby wszystkich rodzajów produktów kredytowych. Największe wzrosty dotyczyły kredytów mieszkaniowych – aż o 173,6 proc. i kredytów ratalnych o 57,1 proc. W ujęciu wartościowym było to odpowiednio 232,7 proc. i +26,1 proc. BIK podał również dane za pierwsze trzy kwartały 2023 r. I tutaj sytuacja wygląda zupełnie inaczej. Od stycznia do września w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły najwięcej kredytów ratalnych o +56,1 proc., wydały więcej kart kredytowych (+19,6 proc.) oraz udzieliły więcej o kredytów gotówkowych (+6,1 proc.). O 14,3 proc. spadła za to liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych.
W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i przyznały wyższą wartość limitów na karcie kredytowej o (+25,1 proc.) i kredytów ratalnych o (19,2 proc.). Wzrosła też wartość kredytów gotówkowych (+12,2 proc.), spadła za to wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych (-8,3 proc.).
Więcej kredytów gotówkowych
Prof. Waldemar Rogowski, główny analityk Grupy BIK, wskazuje, że wrześniowe dodatnie dynamiki sprzedaży w ujęciu liczbowym (+0,8 proc.) oraz wartościowym (+13,2 proc.) potwierdzają, że sytuacja na rynku kredytów gotówkowych jest pozytywna.
Dla pełnej oceny należy wziąć również pod uwagę, że dynamiki wartości pokazujemy w ujęciu nominalnym. Posługując się ujęciem realnym, oczyszczonym z inflacji, roczna dynamika wzrostu wartości udzielonych kredytów gotówkowych również jest dodatnia na poziomie ok. +5 proc. – tłumaczy ekspert.
Jak dodaje, trochę słabiej wygląda sytuacja w ujęciu liczbowym, gdzie kredyty gotówkowe we wrześniu odnotowały tylko lekki wzrost rok do roku.
Jeżeli oceniamy kondycję rynku kredytów gotówkowych po trzech kwartałach, to w ujęciu wartościowym wzrost w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku wynosi +6,1 proc. w aspekcie liczbowym oraz +12,2 proc. w ujęciu wartościowym. Sytuacja jest więc dobra – podsumowuje prof. Rogowski.
Jak podkreśla w analizie kredytów gotówkowych według przedziałów kwotowych udzielanego finansowania, nadal zwracają uwagę kredyty zaciągane na kwotę powyżej 50 tys. zł. W okresie trzech kwartałów 2023 r. wystąpiły tu najwyższe dodatnie dynamiki zarówno w ujęciu liczbowym (+15,8 proc.), jak i w wartościowym (+18,9 proc.).
To samo zjawisko występowało również w 2021 r. Skutkiem tego zjawiska jest wyższa dynamika akcji kredytowej w ujęciu wartościowym niż liczbowym. Obecnie kredyty powyżej 50 tys. zł odpowiadają za 12,2 proc. liczby udzielonych w okresie styczeń - wrzesień kredytów gotówkowych i za prawie połowę (48,9 proc.) łącznej wartości sprzedaży kredytów gotówkowych. Wiąże się to w dużej części z konsolidacją kredytów, dzięki której udzielane są kredyty na wyższe kwoty – tłumaczy prof. Rogowski.
Kredyty ratalne na fali wzrostowej
Główny analityk Grupy BIK zauważa, że w trzech kwartałach najwyższe wzrosty sprzedaży w ujęciu wartościowym, podobnie jak w roku ubiegłym, odnotowały kredyty ratalne do 1 tys. zł (+90,6 proc.).
Jeszcze bardziej spektakularne wzrosty w tym samym przedziale wystąpiły w ujęciu liczbowym (+139,2 proc.). Tak wysoka dynamika niskokwotowych kredytów ratalnych to w większości efekt przekształcania niespłaconych w okresie bezodsetkowym zobowiązań z odroczonym terminem płatności (BNPL) w kredyt ratalny poprzez zakup powstałej wierzytelności przez banki – zaznacza prof. Rogowski.
Jak dodaje, nadal, podobnie jak w całym 2022 r., największym spadkiem sprzedaży w ujęciu liczbowym charakteryzowały się kredyty ratalne na wysokie kwoty, powyżej 10 tys. zł (-0,9 proc.), choć w ujęciu wartościowym odnotowały dodatnią dynamikę (+6,4 proc.).
Są to w większości kredyty na zakup droższych dóbr trwałych – wyjaśnia główny analityk Grupy BIK.
Więcej wiadomości o kredytach, długach i zdolności kredytowej
Średnia wartość kredytu gotówkowego udzielonego we wrześniu 2023 r. wzrosła rok do roku o 12,3 proc. do 23 471 zł. Natomiast średnia wartość kredytu ratalnego udzielonego we wrześniu 2023 r. spadła o 19,8 proc. do 2 537 zł.
Boom na hipoteki
Dla kredytów mieszkaniowych wrzesień wypadł wręcz rewelacyjnie, potwierdzając tym samym widoczne od kilku miesięcy duże ożywienie – wskazuje Waldemar Rogowski.
W ujęciu liczbowym banki udzieliły 18,1 tys. hipotek, najwięcej od grudnia 2021 r., podobnie zresztą jak w wartościowym, tu osiągnięto wynik 7,17 mld zł. W opinii analityka Grupy BIK źródeł wzrostu akcji kredytowej jest klika. To zarówno wynik ożywienia popytu na kredyty mieszkaniowe w po tym, jak wzrosła zdolność kredytowa, do czego przyczyniły się spadek poziomu WIBOR-u, dezinflacja i wzrosty realne wynagrodzeń.
Wyższa zdolność kredytowa przełożyła się od razu na wzrost wartości kredytów. Statystyczna hipoteka opiewa obecnie na 394,86 tys. zł, to o 21,6 proc. więcej niż przed rokiem, a także najwięcej w historii. Walnie przyczynił się do tego sukces inicjatywy Bezpieczny kredyt 2 proc.
We wrześniu według naszych statystyk banki udzieliły w ramach tego programu 9 316 kredytów (51 proc. wszystkich udzielonych kredytów) na kwotę 3,744 mld zł (52 proc. łącznej kwoty udzielonych kredytów). Rosnące ceny nieruchomości przyspieszają również decyzję o zaciągnięciu kredytu mieszkaniowego osób, które z przyczyn formalnych nie mogą być beneficjentami rządowego programu – stwierdza główny analityk Grupy BIK.
Karty kredytowe tracą
We przypadku kart kredytowych roczna dynamika sprzedaży była dodatnia zarówno w ujęciu liczbowym (+0,9 proc.), jak i wartościowym (+13,0 proc.). W porównaniu z sierpniem obie dynamiki były już jednak ujemne. W okresie trzech kwartałów 2023 r. w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku wyniki sprzedaży kart pozostają dodatnie w ujęciu liczbowym (+19,6 proc.) oraz w ujęciu wartościowym (+25,1 proc.).
