Akt poświadczenia dziedziczenia. Do czego jest potrzebny? Jak go uzyskać?
Procedura spadkowa w Polsce może zakończyć się u notariusza lub w sądzie. W pierwszym przypadku sporządza się akt poświadczenia dziedziczenia, który uprawnia do dysponowania majątkiem denata. Nie zawsze jednak można go otrzymać – wymagana jest do tego zgoda wszystkich spadkobierców, zarówno testamentowych, jak i ustawowych.
Czym jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Akt poświadczenia dziedziczenia to dokument, który może sporządzić wyłącznie notariusz. Formalnie rzecz biorąc, umożliwia on stwierdzenie nabycia prawa do spadku. Otrzymanie go jest stosunkowo proste, jednak obowiązuje podstawowy warunek – wszyscy powołani do dziedziczenia muszą wyrazić wolę sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Ponadto muszą oni stawić się w kancelarii notarialnej w tym samym czasie.
Alternatywnym sposobem stwierdzenia nabycia praw do spadku jest postępowanie sądowe. Niemniej jednak, o ile akt poświadczenia dziedziczenia może zostać wystawiony w ciągu jednego dnia, o tyle sprawy sądowe mogą trwać miesiącami.
Jak uzyskać akt poświadczenia dziedziczenia?
Akt poświadczenia dziedziczenia sporządzany jest przez notariusza, jeśli spadkobiercy dopełnią wszelkich wymaganych formalności. W pierwszym kroku należy zebrać wszystkich powołanych do dziedziczenia (zarówno z mocy testamentu, jak i ustawy) w kancelarii notarialnej.
Brak choćby jednej osoby przekreśla szansę na uzyskanie dokumentu. Ustawodawca nie przewiduje tutaj żadnych wyjątków, nawet jeśli spadkobierca przebywa obecnie zagranicą bądź z innych, niezależnych od siebie powodów nie może stawić się w kancelarii.
Wszyscy zebrani spadkobiercy muszą wyrazić wolę sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia, mając na uwadze poszczególne, przypadające im elementy majątku zmarłego. Sprzeciw jednej osoby uniemożliwia sporządzenie aktu. Jeśli jednak nie ma przeciwwskazań, aby go przygotować, należy przedstawić następujące dokumenty:
- odpis aktu zgonu spadkodawcy,
- zaświadczenie o numerze PESEL spadkodawcy,
- testament spadkodawcy (o ile został sporządzony),
- odpisy aktów stanu cywilnego spadkobierców (urodzenia oraz małżeństwa),
- numer księgi wieczystej (gdy w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość).
Ponadto osoby fizyczne zobowiązane są przedstawić ważny dokument tożsamości. Może być to dowód osobisty albo paszport. Za sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia notariusz pobiera opłatę w formie taksy notarialnej. Za wypisy aktu należy zapłacić 6 zł netto (za każdą rozpoczętą stronę).
Więcej informacji z zakresu prawa przeczytasz na Bizblog.pl:
Do czego potrzebny jest akt poświadczenia dziedziczenia?
Zgodnie z prawem spadkowym, samo powołanie do dziedziczenia nie umożliwia dysponowania majątkiem zmarłego. Dotyczy to również sytuacji, w której z mocy ustawy do dziedziczenia powołany jest tylko jeden spadkobierca. Akt poświadczenia dziedziczenia pozwala przejąć prawa własności do określonych składników majątku. Bez niego nie będzie możliwe na przykład:
- wypłacenie pieniędzy z konta zmarłego,
- przerejestrowanie samochodu,
- dokonanie zmian w księdze wieczystej.
Przepisy nakładają na spadkobierców obowiązek dysponowania aktem poświadczenia dziedziczenia w przypadku, gdy chcą oni zarządzać majątkiem denata w części, która im przysługuje.
Kiedy notariusz odmówi sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia?
W niektórych sytuacjach notariusz zobowiązany jest odmówić sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia. Dotyczy to zwłaszcza panującej wśród spadkobierców niezgody odnośnie podziału majątku. Niemniej jednak z odmową spotkamy się także, jeśli:
- nie wszyscy spadkobiercy stawią się w kancelarii notarialnej,
- akt poświadczenia dziedziczenia został wcześniej sporządzony przez innego notariusza,
- po danym spadkodawcy toczy się lub została zakończona sprawa sądowa,
- zmarły pozostawił po sobie testament szczególny.
Jeśli akt poświadczenia dziedziczenia nie może zostać sporządzony ze względów formalnych, spadkobiercy dochodzą swoich praw na drodze sądowej. Dopiero po uzyskaniu stosownego orzeczenia mogą dysponować odziedziczonym majątkiem.
