ZUS na potęgę kontroluje L4. Miliony Polaków bez pieniędzy

Od stycznia do września ZUS skontrolował niemal trzy razy więcej osób na L4 i przyniosło to wymierne efekty. Okazuje się, że o prawie 29 proc. zwiększyła się liczba osób pozbawionych prawa do zasiłku chorobowego, a niemal o 40 proc. wzrosła kwota zasiłków cofniętych w wyniku kontroli.

Udostępnione przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dane pokazują, że w trzech pierwszych kwartałach liczba osób poddanych kontroli wykorzystania zwolnień lekarskich wyniosła 41 932. To dokładnie o 195,8 proc. więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku, kiedy takich kontroli było tylko 14 175.

Zdaniem Natalii Stoch-Miki, radcy prawnego i doradcy podatkowego, ten wzrost może być spowodowany powrotem do normalnego trybu pracy jednostek ZUS-u, w tym kontrolerów, po czasowym ich zawieszeniu w okresie pandemii. Kiedy było najwięcej zachorowań na COVID-19, fizyczne kontrole były bardzo ograniczone lub w ogóle ich nie przeprowadzano. 

Wzrost kontroli L4 nie wystąpił równomiernie w całej Polsce, bo szczególnie „doświadczone” zostały niektóre województwa. Od stycznia do września najwięcej osób zostało poddanych kontroli w województwie małopolskim – 5449 (rok wcześniej: 685). Na drugim miejscu jest województwo mazowieckie – 4 797 (rok temu: 1634), a dalej są dolnośląskie – 4 507 (1434), śląskie – 4 135 (1631), wielkopolskie – 4 128 (1711) i łódzkie – 4 075 (1 341). Najmniej kontroli było w województwie podlaskim – 769 (197), lubuskim – 867 (212), i świętokrzyskim – 954 (587).

ZUS poinformował, że w pierwszych trzech kwartałach bieżącego roku liczba osób pozbawionych prawa do zasiłku wyniosła 5352. To o 28,6 proc. więcej niż w tym samym okresie 2021 roku. Wtedy takich przypadków odnotowano 4161.

Jak wskazuje, pracownicy, nie chcąc się narazić przełożonym, zwłaszcza w sektorze prywatnych przedsiębiorstw, nie nadużywają przysługujących im praw.

Najwięcej osób pozbawionych prawa do zasiłku było w województwie łódzkim – 804 (rok wcześniej – 380). Za nim plasuje się woj. śląskie – 794 (640), mazowieckie – 602 (586), wielkopolskie – 598 (499), dolnośląskie – 594 (354), a także małopolskie – 544 (266). Natomiast na końcu zestawienia mamy podlaskie – 45 (24), lubuskie ¬– 80 (47), jak również warmińsko-mazurskie – 92 (133). I to jedyne województwa, które w tym roku odnotowały wyniki poniżej 100.

Kwota zasiłków cofniętych w wyniku kontroli wyniosła od stycznia do września 8,97 mln zł. To o 39,8 proc. więcej niż w tym samym okresie 2021 roku. Kwota ta wyniosła wtedy 6,41 mln zł.

Największa kwotę zasiłków cofniętych w wyniku kontroli dotyczy

Na końcu zestawienia znajdują się

Jak niedawno pisaliśmy, Polacy masowo uciekają na zwolnienie chorobowe przed zwolnieniami grupowymi. Z danych firmy Conperio, która specjalizuje się w przeprowadzaniu kontroli zwolnień lekarskich na zlecenie pracodawców, wynika, że wysyp zwolnień chorobowych, który pojawił się wraz z informacjami o planowanych zwolnieniach grupowych, w niektórych przedsiębiorstwach przybrał wręcz patologiczny charakter.

Zwolnienia chorobowe, wciąż potocznie nazywane L4, traktowane są przez wielu pracowników jako forma ochrony przed zwolnieniem i sposób na przeczekanie trudnych czasów. Jak wskazuje Conperio, w niektórych zakładach produkcyjnych poziom absencji wywindowany został już do kilkunastu procent. Dla pracodawców, którzy do cięć zatrudnienia wcale się nie palą i wielu sięga po nie w ostateczności, kiedy inne próby poprawy sytuacji zawodzą, to poważny problem.