Powołanie do wojska to nie tylko dola mężczyzn. Kobiety także mogą je otrzymać
Trudna sytuacja geopolityczna sprawia, że coraz częściej można usłyszeć o konieczności obrony granic państwa. Wokół powołania do wojska narosło w ostatnim czasie sporo mitów, dlatego warto wiedzieć, kiedy i w jakich okolicznościach można otrzymać powołanie.
Kiedy można zarządzić mobilizację wojskową?
Aktem prawnym regulującym kwestię mobilizacji wojskowej jest Konstytucja RP. Art. 136 wskazuje, iż mobilizację może zarządzić prezydent na wniosek premiera. Ma ona miejsce w przypadku wystąpienia bezpośredniego, zewnętrznego zagrożenia dla państwa. Od strony formalnej nie jest więc wymagane ogłoszenie stanu wojennego, aby powołać do wojska rezerwistów.
Co ważne, pojęcie bezpośredniego i zewnętrznego zagrożenia nie jest jednoznaczne. W praktyce najczęściej oznacza ryzyko wkroczenia obcych wojsk na terytorium Rzeczypospolitej. Powołanie do wojska następuje wskutek przekazania kart powołania bądź podania o nim informacji do wiadomości publicznej.
Kto może zostać powołany do wojska?
Powołanie do wojska dotyczyć może obywateli, którzy ukończyli 18. rok życia i zarazem nie ukończyli 60 lat. W pierwszej kolejności powoływani są rezerwiści, którzy przeszli odpowiednie szkolenie i mają uregulowany stosunek do służby wojskowej. Niemniej jednak powołany do wojska może być każdy dorosły mężczyzna, który został uznany za zdolnego do pełnienia służby.
Ponadto powołanie mogą otrzymać również kobiety, zwłaszcza wykonujące zawody medyczne – pielęgniarki, lekarki czy farmaceutki. Są one bowiem zobowiązane do odbycia kwalifikacji wojskowej jeszcze w czasie nauki.
Powołanie do wojska w 2023 r. – na jakich zasadach?
Na początku 2023 r. można było usłyszeć o otrzymywanych przez rezerwistów wezwaniach na szkolenie wojskowe. Rozporządzenie obowiązujące od 1 stycznia 2023 r. rzeczywiście umożliwia przeszkolenie dodatkowych 200 tys. osób, jednak ćwiczenia dotyczą w dużej mierze osób z rezerwy pasywnej, a nie przypadkowych obywateli. Niemniej jednak wezwania mogą spodziewać się również specjaliści z konkretnych dziedzin, których umiejętności są przydatne w wojsku. Mowa między innymi o:
- lekarzach,
- informatykach,
- tłumaczach,
- psychologach,
- diagnostach laboratoryjnych,
- rehabilitantach.
Nie ma przy tym znaczenia, czy uprzednio odbyli oni szkolenie wojskowe. Krótkotrwałe ćwiczenia planowane są w wymiarze:
- 2 dni – dla osób bez przeszkolenia i złożonej przysięgi wojskowej,
- 16 dni – dla osób, które odbyły przeszkolenie i złożyły przysięgę wojskową.
Powołanie na ćwiczenia – formalności
Powołanie na ćwiczenia wojskowe następuje w drodze decyzji administracyjnej. Określa się w niej termin oraz miejsce, w którym należy stawić się na szkolenie. Decyzja musi zostać doręczona najpóźniej na 14 dni przed dniem jego rozpoczęcia. Powołanemu przysługuje prawo do ubiegania się o zwrot kosztów dojazdu na ćwiczenia i powrotu do domu, a także utraconego wynagrodzenia. Jeśli osoba powołana do odbycia szkolenia pozostaje w stosunku pracy, pracodawca ma obowiązek udzielić bezpłatnego urlopu. Nie może on rozwiązać umowy z powołanym, jednak jeśli na jego miejsce będzie musiał zatrudnić innego pracownika, może ubiegać się o zwrot kosztów związanych na przykład z przeprowadzeniem rekrutacji czy przeszkoleniem. Zleceniobiorcom czy osobom prowadzącym działalność gospodarczą także przysługuje wynagrodzenie za czas odbywania szkolenia.
