Kapitał w banku nigdy nie był tak ważny, jak teraz. Służy stabilności gospodarki w czasie kryzysu wywołanego lockdownem

Działalność operacyjna banków nieodzownie wiąże się z podejmowaniem przez nie ryzyka poniesienia strat finansowych. Jeśli do takich strat dojdzie, bank powinien pokryć je z kapitału. To właśnie dlatego kluczową umiejętnością w banku jest trafne szacowanie ryzyka. Podejmując decyzję o udzielaniu kredytu, bank powinien oszacować prawdopodobieństwo, że kredytobiorca w którymś momencie przestanie spłacać raty i uwzględnić to ryzyko w marżach i prowizjach pobieranych od klienta.

Jednak szacunki poziomu potencjalnych strat, które są uwzględniane przez instytucje finansowe, odnoszą się do typowych warunków makroekonomicznych, a nie okresu załamania gospodarczego. W takim przypadku bardzo często bieżące przychody nie są w stanie pokryć ponoszonych strat, co ostatecznie przekłada się na ujemny wynik finansowy instytucji finansowej.

Ponieważ straty finansowe powinny być pokrywane z kapitałów banku, bardzo ważne jest, by poziom posiadanych przez dany bank kapitałów był wystarczający. To konieczne, by bank mógł chronić depozyty swoich klientów oraz by dalej normalnie działać, niezależnie od warunków rynkowych.

Banki stanowią kluczowy element systemu gospodarczego każdego państwa Zapewniają finansowanie podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w danym kraju, w szczególności poprzez udzielanie kredytów. Jednocześnie by móc udzielać kredytów same pozyskują środki np. poprzez gromadzenie depozytów od klientów.

Jedną z najważniejszych rzeczy dla każdego banku jest wiarygodność i zaufanie rynku. Banki mogą efektywnie pozyskiwać środki tylko wtedy, gdy są postrzegane przez otoczenie jako stabilne i wiarygodne.

Zaufanie jest kluczowe dla sprawnego prowadzenia działalności przez banki. Dlatego tak istotny jest odpowiednio wysoki poziom kapitałów, stanowiących bufor przeciw stratom oraz umożliwiających kontynuowanie działalności gospodarczej.

Każde bankructwo banku jest negatywnym zjawiskiem o dużo szerszym zasięgu niż w innych gałęziach gospodarki. Takie zdarzenie może bowiem nadszarpnąć zaufaniem do całego sektora finansowego. To z kolei może przełożyć się na problemy innych banków, które do tej pory były postrzegane jako wiarygodne.

Banki powinny na bieżąco oceniać ryzyko, na jakie są narażone, a także szacować potencjalne straty z tego tytułu oraz środki konieczne do utrzymania bieżącej płynności finansowej. Banki pozyskują kapitał zazwyczaj poprzez odkładanie części zysku z bieżącej działalności lub na podstawie środków przekazanych przez akcjonariuszy.

Kluczowym zagadnieniem, na które kładzie nacisk nadzór finansowy po kryzysie subprime z roku 2008, jest właściwe zarządzanie kapitałem, w tym zatrzymywanie części zysku. Kontrola poziomu kapitału jest ważnym elementem monitorowania sytuacji finansowej banków, co należy do zadań nadzoru. Jak tłumaczy Ewa Renz, w związku z oczekiwaną trudną sytuacją sektora finansowego nadzorcy w wielu krajach rekomendowali niewypłacanie dywidend w 2020 roku przez banki w celu zwiększenia poziomu dostępnego kapitału.

Wysokość kapitału, który powinien utrzymywać bank, jest ściśle powiązana z wysokością podejmowanego przez bank ryzyka. Im jest ono większe, tym więcej potrzeba kapitału. Modelowanie kapitału jest ścisłe powiązane zatem z oceną i modelowaniem poziomu ryzyka.

Banki mają też możliwość zastosowania modeli na potrzeby wyznaczenia minimalnego poziomu kapitału, który powinien być przez nie utrzymany zamiast stosowania uproszczonych reguł nadzorczych (tzw. metod standardowych lub prostych).

Artykuł powstał przy merytorycznej współpracy z Ewą Renz, Senior Chapter Lead obszaru Credit Risk Modelling w ING Tech Poland