Przedawnienie obowiązku podatkowego. Jak długo skarbówka może ścigać za niezapłacone podatki
Możliwość dochodzenia przez organy podatkowe zapłaty podatku jest ograniczona w czasie za sprawą instytucji przedawnienia zobowiązania. Od tej reguły przewidziano jednak wyjątki, na mocy której fiskus może egzekwować płatności w czasie nieograniczonym. Jak długo urzędnicy mogą ścigać podatników za zobowiązania?
Po jakim czasie podatki ulegają przedawnieniu?
Przedawnienie zobowiązania podatkowego zależy od tego, w jaki sposób ono powstało. Może do tego dojść z mocy prawa (podatek dochodowy lub VAT) oraz na skutek doręczenia decyzji (podatek od nieruchomości).
Do podatków powstałych z mocy prawa zastosowanie ma art. 70 Ordynacji Podatkowej, który mówi, że zobowiązania ulegają przedawnieniu z upływem 5 lat, licząc od końca roku, w którym miał miejsce termin zapłaty podatku.
Tymczasem w przypadku doręczenia decyzji stosuje się art. 68 Ordynacji Podatkowej: zobowiązanie nie powstaje, jeśli decyzja została przekazana po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Jeśli podatnik nie złożył deklaracji bądź nie ujawnił w niej wszystkich informacji wpływających na ustalenie stanu faktycznego, zobowiązanie nie powstanie, jeśli decyzja, na mocy której zostanie ustalona wysokość podatku, będzie doręczona po upływie 5 lat.
Okres przedawnienia zobowiązań podatkowych jest taki sam zarówno w przypadku osób fizycznych, jak i osób prawnych.
W jaki sposób ustalić termin płatności podatku?
W kontekście ustalenia, w którym momencie dochodzi do przedawnienia zobowiązania podatkowego, kluczowe staje się wyznaczenie terminu płatności. Ma on szczególne znaczenie zwłaszcza na przełomie roku.
Zgodnie z art. 47 Ordynacji Podatkowej wynosi on 14 dni od skutecznego doręczenia decyzji, zgodnie z którą ustalono wysokość podatku. Rozdział 5 Ordynacji Podatkowej wskazuje, że doręczenie uznaje się za skuteczne, jeśli odbiorca potwierdzi je własnoręcznym podpisem, obok którego będzie widniała data.
Doręczający może sam ustalić datę odbioru, jeśli osoba, do której adresowane jest pismo, uchyla się od jego przyjęcia. W sytuacji, gdy podatnik samodzielnie oblicza wartość zobowiązania, za termin płatności należy uznać ostatni dzień, w którym wpłata powinna mieć miejsce. Kwestię tą regulują poszczególne przepisy prawa podatkowego w odniesieniu do konkretnych rodzajów podatków.
Podatki nieulegające przedawnieniu
Niektóre podatki nie ulegają przedawnieniu, zatem urząd skarbowy może dochodzić ich zapłaty w czasie nieograniczonym.
- Pierwszym z nich jest zobowiązanie podatkowe, które zostało zabezpieczone hipoteką bądź zastawem skarbowym. Uwaga, po upływie terminu przedawnienia należności można dochodzić jedynie z hipoteki bądź zastawu
- Przedawnieniu nie ulega podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC), jeżeli podatnik zawarł umowę pożyczki lub depozytu nieprawidłowego. Musi on powołać się na ten fakt przed organem skarbowym w toku kontroli, postępowania podatkowego bądź czynności sprawdzających.
- Ostatni rodzaj zobowiązania, które nie ulega przedawnieniu, dotyczy podatku od spadków i darowizn. Urząd skarbowy może dochodzić należności po upływie 5 lat, jeżeli podatnik nabył rzeczy lub prawa majątkowe w drodze darowizny, a w toku kontroli podatkowej, prowadzonego postępowania bądź czynności sprawdzających powoła się na okoliczności jej dokonania
W powyższych przypadkach organ podatkowy ma możliwość zastosowania sankcyjnej stawki podatku, która wynosi 20 proc.. Wysokość nowego zobowiązania US ustala, mając na uwadze wyjściową podstawę opodatkowania.
Czytaj też: Karta podatkowa - dla kogo, stawki, zasady
