IKZE a inne formy oszczędzania: gdzie oszczędzać na emeryturę?

Obecny system emerytalny w Polsce bazuje na repartycyjnym modelu ZUS, co oznacza, że składki od pracujących finansują świadczenia obecnych emerytów. W związku z malejącą liczbą osób aktywnych zawodowo i wydłużającą się średnią długością życia realna wysokość przyszłych świadczeń będzie znacznie niższa niż obecnie. Dane zaprezentowane w raporcie „Stopa zastąpienia – czy Polska spełnia standardy Międzynarodowej Organizacji Pracy?” Instytutu Emerytalnego obrazują, że w latach 2014–2020 stopa zastąpienia (czyli stosunek wysokości emerytury do ostatniego wynagrodzenia) spadła z 52,5% do 42,4%. A w nadchodzących dekadach może spaść nawet do 18,7% (przy aktualnym wieku emerytalnym)!

Dodatkowo inflacja systematycznie obniża siłę nabywczą pieniędzy, co sprawia, że dzisiejsza złotówka będzie miała znacznie mniejszą wartość w przyszłości. W tej sytuacji tak ważne staje się samodzielne gromadzenie pieniędzy na emeryturę. Jedną z metod osiągnięcia tego celu jest wybór odpowiednich produktów emerytalnych.

Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to jeden z ciekawszych produktów pozwalających odkładać pieniądze na emeryturę, głównie ze względu na bieżące korzyści podatkowe:

Dowiedz się więcej na temat korzyści (https://www.gstfi.pl/emerytura/ikze) z tego konta emerytalnego, które pozwoli ci zgromadzić pieniądze na przyszłość.

Chociaż IKZE oferuje atrakcyjną ulgę podatkową, nie jest jedynym rozwiązaniem dla osób planujących swoją przyszłość finansową na emeryturze. Jak wypada na tle innych dostępnych produktów finansowych?

Największą zaletą Indywidualnego Konta Emerytalnego (IKE) jest zwolnienie z podatku Belki (19%), przy wypłacie po ukończeniu 60. roku życia. IKE nie daje jednak, w przeciwieństwie do IKZE, ulgi podatkowej. To sprawia, że jest mniej atrakcyjne dla osób szukających natychmiastowych korzyści podatkowych. Jednak przewagą IKE jest wyższy limit wpłat (w 2025 roku wynosi 26 019 zł). Co więcej, przed emeryturą można wypłacić z konta zarówno całą zgromadzoną kwotę, jak i część (w IKZE tylko całość). To często kluczowa cecha dla osób, które potrzebują mieć dostęp do swoich pieniędzy. Wypłata przed emeryturą wiąże się jednak z koniecznością zapłaty podatku od zysków kapitałowych (inaczej podatek Belki – 19%) od osiągniętych zysków. IKE, podobnie jak IKZE, można prowadzić tylko jedno naraz, w wybranej instytucji finansowej.

Pracownicze Programy Emerytalne (PPE) są dostępne tylko dla osób zatrudnionych w firmach, które zdecydowały się na ich wdrożenie. Zgodnie z danymi KNF, w Polsce prowadzonych jest około 2082 PPE (dane na koniec 2024 r.). W PPE pracodawca opłaca składkę podstawową (minimum 3,5%, maksimum 8% liczone od wynagrodzenia pracownika). Pracownik natomiast może zdecydować się na odprowadzanie składki dodatkowej ze swojego wynagrodzenia. Dzięki temu jeszcze skuteczniej buduje swój kapitał emerytalny. Minusem jest jednak brak pełnej kontroli nad programem. Wysokość składek i zasady uczestnictwa ustala pracodawca, a samo PPE może być prowadzone w ramach funduszu emerytalnego, funduszu inwestycyjnego lub do grupowego ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym. Co ważne, wypłata środków możliwa jest dopiero po ukończeniu 60. roku życia. Dobra informacja jest taka, że pieniądze z PPE są dziedziczone (a spadkobiercy nie płacą podatku od spadków i darowizn ani podatku Belki 19%).

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) bazują na współfinansowaniu składek przez pracownika, pracodawcę i państwo. W ramach programu uczestnik odkłada 2% swojej pensji brutto, pracodawca dopłaca od siebie minimum 1,5%, a państwo zapewnia dodatkowe wsparcie w postaci dopłat rocznych oraz bonusu na start. Środki zgromadzone w PPK są inwestowane w fundusze cyklu życia. To oznacza, że to, w co są inwestowane, zmienia się wraz z wiekiem oszczędzającego. Na początku dominują akcje, a im bliżej emerytury, tym większy nacisk kładziony jest na stabilniejsze obligacje. Plus PPK to możliwość wcześniejszej wypłaty w określonych sytuacjach, takich jak poważna choroba czy zakup nieruchomości. Oprócz tego, tak jak w przypadku pozostałych produktów emerytalnych opisanych w tym artykule, pieniądze zgromadzone na PPK podlegają dziedziczeniu.

Niezależnie od tego, który produkt emerytalny wybierzesz, pamiętaj, że inwestowanie zawsze wiąże się z ryzykiem. Zanim założysz konto czy dołączysz do programu emerytalnego, przeczytaj dokładnie dostępne materiały na temat konkretnych opcji.

Źródła: Stopa zastąpienia – czy Polska spełnia standardy Międzynarodowej Organizacji Pracy?