Dostawcy mleka nie będą traktowani nie fair. Rynkowy potentat musi zmienić sposób działania
Zmienianie cennika bez zgody dostawcy czy obniżanie ceny za mleko w okresie wypowiedzenia umowy. Takie nieuczciwe praktyki stosowała wobec dostawców mleka Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol, jeden z największych producentów w Polsce. Za nadużywanie swojej pozycji wobec dostawców Mlekpolowi groziła wielomilionowa kara od UOKiK-u i uniknął jej tylko dzięki temu, że poszedł na pełną współpracę z urzędem.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował w poniedziałek o podjęciu decyzji w sprawie polityki Mlekpolu wobec dostawców mleka. Spółdzielnia zobowiązała się zmienić wiele praktyk, które urząd uznał za nieuczciwe wykorzystywanie swojej przewagi kontraktowej polegającej na jednostronnym narzucaniu warunków współpracy.
Sprawa ma bardzo duże znaczenie dla polskiego rynku mleka, ponieważ Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol to jeden z największych producentów mleka i wyrobów mleczarskich w naszym kraju. Znana jest z takich marek jak Łaciate, Milko, Mazurski Smak czy Rolmlecz. Mlekpol skupuje mleko od ponad 8,4 tys. dostawców, którzy są jednocześnie członkami spółdzielni. UOKiK zwraca jednak uwagę, że dostawcy muszą podpisać z Mlekpolem umowę, na której treść zwykle nie ma wpływu.
W toku postępowania urząd ustalił, że Mlekpol narzucał spółdzielcom podpisanie umowy zawierającej niekorzystne dla nich postanowienia. Wśród niedozwolonych praktyk znalazły się m.in. możliwość jednostronnej zmiany cennika skupu mleka, również z mocą wsteczną, obniżanie cen w okresie wypowiedzenia umowy, utrudniony dostęp dostawców do pełnej informacji o warunkach realizacji umowy. Dostawcy musieli nawet dostarczać mleko w każdym przypadku – nawet gdy było to niemożliwe z powodu okoliczności, na które nie mieli wpływu.
Niekorzystne postanowienia
Mlekpol nieuczciwie wykorzystywał swoją przewagę kontraktową, jednostronnie narzucając warunki współpracy. Umowa opracowana przez spółdzielnię zawierała niekorzystne dla kontrahentów postanowienia. Takie podejście nie pozwalało na budowę partnerskich relacji, negatywnie wpływało na stabilność warunków działania rolników oraz naruszało ich interesy ekonomiczne. Zobowiązałem Mlekpol do zmiany istotnych zapisów w umowie oraz podjęcia działań naprawczych – mówi prezes UOKiK-u Tomasz Chróstny.
Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol musi teraz wprowadzić takie zmiany w swojej polityce wobec dostawców mleka:
- wprowadzenie nowego wzorca umowy na dostawę mleka oraz cennika, w których zawarte są wszelkie warunki dostaw, np. wymagane parametry jakości mleka, zasady realizacji dostaw, kary umowne (wcześniej rozproszone w różnych aktach wewnętrznych spółdzielni),
- obowiązek uzyskania zgody dostawcy na zmianę cennika skupu mleka i wprowadzenie jasnych procedur w tym zakresie,
- rezygnacja z możliwości obniżania ceny płaconej dostawcy za mleko wyłącznie z powodu wypowiedzenia umowy,
- zwolnienie producenta z obowiązku dostawy mleka w przypadku wystąpienia okoliczności od niego niezależnych (np. choroby zwierząt, awarii, wprowadzenia administracyjnych ograniczeń przemieszczania się). Przed zmianami tylko Mlekpolowi przysługiwało prawo do nieodebrania mleka w razie wystąpienia siły wyższej,
- umożliwienie weryfikacji przez dostawców badań jakości mleka wykonywanych przez Mlekpol w niezależnym od niego laboratorium (ocena jakości ma wpływ na przyjęcie mleka i jego cenę).
Mlekpol uniknął kary
Mlekpol nie zdecydował się iść w zaparte, dzięki czemu uniknął kary, która wynieść mogła nawet 3 proc. jego rocznego obrotu, co mogło oznaczać dziesiątki milionów złotych. Gdy UOKiK postawił spółdzielni zarzutu, natychmiast zaproponowała zmiany umów i praktyk handlowych, tak jak tego zażądał urząd. Mało tego, Mlekpol zwrócił też dostawcom kwoty, o które wcześniej obniżyła ceny płacone dostawcom w okresie wypowiedzenia umowy. Rolnicy mają też dostać odsetki.
Mlekpol nie jest jedyną spółdzielnią, która ma do czynienia z UOKiK-iem za sposób traktowania dostawców mleka. Urząd prowadzi też postępowanie wobec Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w Kole. Warunki współpracy spółdzielni mleczarskich z dostawcami mleka weryfikowane są też w przypadku okręgowych spółdzielni mleczarskich w Głubczycach, Garwolinie i Jarocinie.
