Awantura z Czechami i Niemcami o kopalnię w Turowie weszła na wyższy poziom… absurdu

„Wnosimy o podjęcie działań przez Komisję Europejską z siedzibą w Brukseli w celu zaniechania wykonywanych przez Republikę Czeską i Republikę Federalną Niemiec naruszeń w postaci łamania podstawowych praw naszych obywateli. Działając jako strona społeczna wskazujemy, iż ludność zamieszkała i pracująca na terenie Turoszowskiego Zagłębia Węgla Brunatnego w Powiecie Zgorzeleckim jest szykanowana i w naszej opinii złamano szereg przepisów wynikających z praw podstawowych przyznanych każdemu obywatelowi Unii Europejskiej” - czytamy w zawiadomieniu Federacji Związków Zawodowych w GK PGE.

Skargę do KE wysłano wcześniej, w pierwszej połowie marca, ale przez konieczność zastosowana przy takiej okazji specjalnych druków wszystko ma być podpisane dzisiaj jeszcze raz i ponownie wysłane do Brukseli.

Związkowcy z PGE uważają, że „wstąpienie do wspólnoty nie może ograniczać praw Państw do niej przynależących, a koncesji na wydobywanie węgla brunatnego ze złoża Turów była wydana przez polskie władze zgodnie z polskim prawem”. Powołują się przy tej okazji na art. 17 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i zarzucają Czechom i Niemcom „zniweczenie praw i wolności pracowników i rodzin regionu Turowa do pracy, nauki i godnej egzystencji nieurągających standardom europejskim”. 

W uzasadnieniu skargi do KE czytamy, że stanowisko rządów Czech i Niemiec wobec kopalni w Turowie jest „krzywdzące, nieprawdziwe oraz pomijające interesy naszego społeczeństwa”. Dalej związkowcy utrzymują, że zarzuty o nielegalnym wydobywaniu węgla w Turowie jest absurdalny, haniebny i ingerujący w suwerenność energetyczną Polski. Jednocześnie zarzuty ze strony Czech i Niemiec dotyczące niszczenia środowiska „nie mają pokrycia w stanie faktycznym i prawnym”. Dodatkowo związkowcy z PGE utrzymują, że nie jest możliwa jakakolwiek ingerencja Polski w stan wód gruntowych Czech. A to jest jeden z kluczowych argumentów naszych południowych sąsiadów przeciwko kopalni Turów.

Przy okazji rozmowy o skardze do KE na Czechy i Niemcy Adam Olejnik nie ukrywa krytyki dla Zielonego Ładu UE, który - jak przekonuje - Bruksela nam narzuciła. 

Ale nie tylko o wydłużony czas dla węglowej Polski tu chodzi. Nie mniej ważne są rosnące koszty emisji CO2 i to, do jakich obszarów trafiają pieniądze z tych aukcji. Zdaniem związkowców powinny one w pierwszej kolejności być wykorzystywane w rozwijaniu nowych technologii służących do wychwytywania dwutlenku węgla z atmosfery i przerabiania go na wodór. 

Sprawa kopalni Turów i jej oddziaływania na położone w sąsiedztwie miasta czeskie i niemieckie ciągnie się od kilku lat, ale teraz wyraźnie przyspieszyła. Powody tego są co najmniej dwa. Po pierwsze bardzo wyraźnie w zielone, przy jednoczesny odsunięciu węgla na boczny tor, zaczęła skręcać Bruksela. O tym, że to nie są już żadne przelewki najlepiej świadczy cena emisji CO2 - pozostająca od kilku dni na rekordowym poziomie ponad 42 euro za emisję tony CO2. Po drugie Czesi i Niemcy mieli już po dziurek w nosie tego silnego i co chwilę wracającego do nich odczucia, że Polacy ich pretensji nie traktują poważnie. Dowód? Starania PGE o wydłużenie koncesji dla kopalni w Turowie do 2044 r. 

Czesi spór z Polską starali się zamknąć polubownie, nawet do Warszawy przyjechali na rozmowy. Domagali się wypłaty odszkodowania za utratę wody pitnej (ok. 175 mln koron, czyli ok. 30,5 mln zł). Nasi południowi sąsiedzi mają ekspertyzy wskazujące na obniżenie się tylko w 2020 r. wód gruntowych w przygranicznej Uhelnej o 8 metrów. Czyli dwa razy więcej niż PGE miała zakładać do 2044 r. Swoje do powiedzenia w tej sprawie mają też Niemcy. Urzędnicy i mieszkańcy niemieckiego miasta Zittau i Görlitz wraz z deputowanymi saksońskiego parlamentu złożyli skargę do KE na polską kopalnie odkrywkową w Turowie.

„Chcą zamknąć naszą kopalnię, żeby potem z zagranicy przywozić do nas węgiel” albo: „to niepojęte aby obcy kraj wtrącał się w polską politykę węgla. To jest niedopuszczalne” i jeszcze: „gdyby nie ta kopalnia to Zgorzelec, Bogatynia, Lubań są praktycznie bez środków do życia, bo większość ludzi pracuje albo w elektrowni albo w kopalni” – to tylko niektóre z opinii mieszkańców regionu, którzy coraz bardziej boją się o swoje miejsca pracy. 

Cały czas kopalni w Turowie broni Wojciech Dąbrowski, prezes PGE, który w niedawnym wywiadzie dla „Dziennika Gazety Prawnej” stwierdził, że „nie ma żadnych dowodów, że działalność kopalni w Turowie wpływa na obniżenie stanu wód w Czechach”. Szef PGE uważa, że południowi sąsiedzi przesadzają, a wpływ turowskiej kopalni nie jest z pewnością tak rozległy, jak to przedstawiają. Tymczasem urzędnicy Kraju Libereckiego wyliczają, że szkody w zasobach wodnych spowodowane wydobyciem węgla w Turowie sięgają już 1,5 mld koron (przeszło 260 mln zł). Czesi wykazują, że ilość wody, jaką Uhelna wydobywa w 1,5 miesiąca, polska kopalnia wypompowuje w jeden dzień.