Wzięła kredyt, wcisnęli jej kurs angielskiego. UOKiK stawia zarzuty firmom pożyczkowym
Firmy pożyczkowe oferują kredyty konsumenckie z obowiązkowymi „dodatkami” – pakietami medycznymi, kursami czy usługami IT. Jak ustalił UOKiK, często robią to bez jasnej informacji o kosztach i warunkach. Konsumenci są wprowadzani w błąd, a całkowity koszt pożyczki rośnie ponad ustawowe limity. Prezes Urzędu stawia pierwsze zarzuty trzem spółkom – grożą im kary do 10 proc. rocznego obrotu.
Firmy pożyczkowe oferują kredyty z dodatkowymi, płatnymi usługami – tzw. VAS (Value Added Services), jak pakiety medyczne, kursy, usługi informatyczne. Choć mają uatrakcyjniać ofertę, często służą do podnoszenia kosztów pożyczki i omijania limitów. UOKiK postawił zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów trzem spółkom: dwóm firmom udzielających pożyczki – Aasa Polska i CAPITAL Service – oraz jednemu pośrednikowi – Infostom.
Przyszli po kredyt, wcisnęli im szkolenia
W jaki sposób konsumenci byli wprowadzani w błąd? Prezes UOKiK Tomasz Chróstny opisuje, że chodzi o konsumentów, którzy chcieli nabyć kredyt konsumencki i w tym celu kontaktowali się z firmami udzielającymi pożyczki lub pośrednikami.
Sposób prezentowania oferty sprawiał jednak, że w wielu przypadkach nie byli świadomi, iż wraz z kredytem sprzedawane są im także inne produkty, na przykład pakiety edukacyjne. Nie znali też ich realnych kosztów. O usługach dodatkowych często nie wspominano wcale lub przedstawiano je jako coś dodatkowego, wręcz prezent – mówi Tomasz Chróstny.
Z materiału dowodowego wynika, że konsultanci nierzetelnie przedstawiali oferty, sugerując, że dodatkowe usługi to atrakcyjny dodatek do pożyczki. W rzeczywistości konsumenci zawierali także umowy na płatne pakiety, co znacząco podnosiło całkowitą kwotę do spłaty.
Trzy spółki z zarzutami
Pierwszą jest spółka Aasa Polska z Warszawy. Doliczała ona do kwoty kredytu koszt usług dodatkowych, co budziło skargi konsumentów. Wielu z nich twierdziło, że firma uzależniała przyznanie pożyczki od wykupienia dodatkowych usług.
Firma stosuje praktyki wciskania kredytu tylko z kursem języka angielskiego, dodając, że jak nie zaakceptuje się, nie udzielą pożyczki, moja żona się na to złapała miała pożyczkę wziętą 5000 zł i premium 7600 zł do spłaty - napisał konsument w jednej ze skarg do UOKiK.
Jak wskazuje UOKiK, Aasa oferuje pożyczki bez usług dodatkowych, ale prezentuje je w sposób mogący wprowadzać w błąd – pokazuje niższą kwotę i wyższą ratę, przez co wariant z VAS-ami wydaje się atrakcyjniejszy. Dodatkowo, by odstąpić od usługi dodatkowej, trzeba złożyć osobne oświadczenie, co też może mylić klientów.
Więcej o UOKiK czytaj na Bibzlog.pl:
Kolejna spółka to CAPITAL Service. Ta firma z Ostrołęki nie informowała konsumentów o pełnej kwocie pożyczki i płatnych usługach dodatkowych podczas rozmów telefonicznych. Klienci zakładający rachunek płatniczy byli wprowadzani w błąd – w panelu klienta oferta z dodatkowymi usługami była domyślna, co sugerowało automatyczną zgodę na dodatkowe koszty. Podobnie jak pierwsza spółka, CAPITAL Service wlicza część opłaty za m.in. pakiety medyczne do całkowitej kwoty pożyczki i podnosi w ten sposób koszty kredytu, które przekraczają ustawowe limity.
Trzecią firmą jest Infostom z Lublina. Spółka pośredniczyła przy umowach pożyczkowych z warszawską spółką AIQLABS, a jednocześnie sama zawierał z klientami umowy na dodatkowe, płatne pakiety medyczne i edukacyjne. Usługi te były dołączane do pożyczek, zwiększając ich całkowity koszt.
Z analizy skarg wynika, że konsumenci mogli nie otrzymywać pełnych informacji o usługach i ich warunkach. Jednak z konsumentek zgłosiła, że spłaciła pożyczkę po 2 miesiącach, ale dowiedziała się, że „do umowy dołączony jest pakiet medyczny na kwotę 1.000 zł, na który nie wyrażałam zgody”.
Z kolei inna osoba skarżyła się, że wnioskowała o pożyczkę w kwocie 3.500 zł i otrzymała informację, że będzie miała do spłaty 4.350 zł, na co wyraziła zgodę. Ale jak się później okazało „nie była to kwota do spłaty a kwota udzielonej pożyczki” i to podwyższona przez doliczenie ceny pakietu medycznego do kwoty kredytu. Konsumentka sądziła, że „nie podpisując i nie odsyłając dokumentu dotyczącego pakietu „Twój Zdalny Lekarz” nie zawieram umowy.
Nie znałam warunków umowy pożyczki i na usługi medyczne, wcześniej. O ile pamiętam rozmowę, nie wyrażałam na to zgody - wskazała konsumentka.
Kredyty z pakietami w ocenie UOKiK
Jak ustalił Prezes UOKiK, cena usług dodatkowych może być istotnym obciążeniem dla konsumentów. Postępowania dotyczą przypadków, gdy wraz z pożyczką oferowane są niefinansowe usługi, które – jak wynika z części materiału – rzadko są faktycznie wykorzystywane przez pożyczkobiorców.
Klienci takich firm są więc nie tylko wprowadzani w błąd co do warunków pożyczki, ale poprzez dodawane i niedopasowane pakiety - obciążani wyższymi kwotami do zapłaty. Gdy w kosztach pożyczki uwzględni się opłaty za VAS-y, to znacząco przekraczają one ustawowe limity. Taka praktyka jest niezgodna z prawem, dlatego stawiamy pierwsze zarzuty – zaznacza Prezes UOKiK.
I dodaje, że UOKiK prowadzi obecnie siedem postępowań wyjaśniających wobec innych firm. Wnioski są niepokojące – VAS-y mogą stanowić poważne zagrożenie dla portfeli Polaków i służyć obchodzeniu limitów kosztów pozaodsetkowych. Dlatego Urząd pracuje nad zmianami w ustawie o kredycie konsumenckim, by ograniczyć to ryzyko.
Jeśli zarzuty Prezesa UOKiK się potwierdzą, spółkom grozi kara w wysokości 10 proc. rocznych obrotów.
