Polacy słono zapłacą za węglowe widzimisię rządu. Nowe prawo już straszy mieszkańców wielu gmin

Projekt nowelizacji prawa geologicznego i górniczego niepokoi działaczy środowiskowych. Uważają, że tak sformułowane przepisy wiążą ręce samorządowcom i eliminują konsultacje społeczne.

Tak wynika ze wspólnego stanowiska Stowarzyszenia Samorządów Południowo Zachodniej Wielkopolski Samorząd dla Zrównoważonego Rozwoju oraz Fundacji Rozwój TAK - Odkrywki NIE. Aktywiści przekonują, że przyjęcie nowelizacji w proponowanym kształcie będzie przykładem systemowego odbierania kompetencji społeczeństwu działającemu poprzez struktury samorządowe czy obywatelskie i powrót do centralizacji państwa.

Zdaniem aktywistów nowelizacja prawa geologicznego i górniczego w takim kształcie zapewni przedsiębiorcom górniczym daleko idące ułatwienia w dostępie do kopalin. Kosztem głosu władz samorządowych i lokalnych społeczności.

Aktywiści uważają, że wyłomem w zakresie konstytucyjnych praw czynnego udziału społeczeństwa w ochronie środowiska i obowiązku zapewnienia mu prawa do informacji jest niedopuszczenie w toku postępowania administracyjnego lokalnych mieszkańców. 

Zdaniem przedstawicieli stowarzyszenia i fundacji proponowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska przepisy mają doprowadzić także do drastycznego ograniczenia prawa własności nieruchomości osób prywatnych.

Działacze przekonują, że uznanie złoża przez administrację publiczną za strategiczne, w oparciu o ich zdaniem niedookreślone kryteria, doprowadzi właścicieli do pozbawienia możliwości rzeczywistego dysponowania swoją własnością. Takie same konsekwencje będzie miał dołączonych do przepisów zapis o zabezpieczeniach możliwej eksploatacji. Dodatkowo krytykowana jest propozycja poszerzenia kompetencji Głównego Geologa Kraju.

Wspólne stanowisku kończy się apelem zarówno do pomysłodawców nowelizacji prawa geologicznego i górniczego w takim kształcie, jak też do posłów i senatorów, żeby te propozycje legislacyjne odrzucili.

Dyskusje nad proponowaną nowelizacją odbywa się akurat wtedy, kiedy Czesi zaczęli korzystać z zapisów międzyrządowego porozumienia z Polską i przeprowadzili pierwsze pomiary wpływu kopalni w Turowie na środowisko. Warto przypomnieć, że właśnie stałe monitorowanie wpływu kopalni Turów na środowisko i jak największa transparentność całego procesu były (obok wysokości odszkodowania) przez wiele miesięcy kością niezgody między Pragą a Warszawą. Nasi południowi sąsiedzi nie kryją radości, że teraz dane dotyczące poziomu hałasu i zapylenia są im dostępne. 

Resort zlecił Krajowemu Laboratorium Referencyjnemu ds. Hałasu Komunalnego przy Instytucie Zdrowia w Ostrawie monitorowanie hałasu, a Czeskiemu Instytutowi Hydrometeorologicznemu - monitorowanie stężenia cząstek zawieszonych PM10 i PM2,5. I z pierwszych analiz wynika, że to jednak Czesi mieli przez lata rację w sporze z polskim rządem.