Kapitał początkowy. Od tego zależy wysokość emerytury
Wartość kapitału początkowego odgrywa istotną rolę w kontekście ustalania wysokości świadczenia emerytalnego. Można ją obliczyć samodzielnie, korzystając ze specjalnych kalkulatorów, albo konsultując się z pracownikiem ZUS. Czym jest kapitał początkowy i co warto o nim wiedzieć?
Czym jest kapitał początkowy?
Kapitał początkowy to bardzo istotny czynnik – bez niego nie jesteśmy w stanie ustalić wysokości świadczenia emerytalnego. Stanowi on odtworzoną sumę składek na ubezpieczenie emerytalne płaconych przez osobę albo płatnika składek przed 1 stycznia 1999 r. Skąd ta data graniczna? Od 1999 r. ZUS prowadzi indywidualne konta ubezpieczeniowe, dzięki czemu może precyzyjnie ustalić, jaką kwotę składek wpłacił ubezpieczony. Przed 1999 r. nie było to możliwe, stąd zachodzi konieczność ustalenia tak zwanego kapitału początkowego. Pojęcie to bywa mylnie utożsamiane z kwotą, jaką ZUS wypłaci osobie nabywającej prawo do emerytury.
Komu ustala się wartość kapitału początkowego?
Wartość kapitału początkowego ustala się osobom, które:
- urodziły się po 31 grudnia 1948 r.,
- pracowały przed 1 stycznia 1999 r. i z tego tytułu odprowadzały składkę na ubezpieczenie emerytalne.
Kapitał początkowy należy ustalić także dla osób urodzonych przed 1949 r., jeśli spełnione zostaną wszystkie poniższe warunki:
- osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego po 31 grudnia 1998 r.,
- złożenie wniosku o emeryturę po raz pierwszy po 2008 r. (wysokość świadczenia obliczana na nowych zasadach),
- posiadanie okresów składkowych i nieskładkowych, wynoszących 25 lat dla mężczyzn oraz 20 lat dla kobiet (okresy nieskładkowe nie mogą przekraczać 1/3 okresów składkowych, jednak zasada ta nie dotyczy okresów, w których była sprawowana opieka nad dzieckiem),
- kontynuowanie pracy po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego przy jednoczesnym objęciu składkami na ubezpieczenie emerytalne.
Więcej o emeryturach przeczytasz na Bizblog.pl:
Jak ustalić wysokość kapitału początkowego?
Kapitał początkowy ZUS wylicza na wniosek. Można go złożyć osobiście, pocztowo albo przez platformę PUE. W tym celu należy przygotować:
- wypełniony druk EKP,
- druk ERP-6 (informacja o okresach składkowych i nieskładkowych),
- dokumenty potwierdzające okresy składkowe i nieskładkowe występujące przed 1 stycznia 1999 r.,
- dokument tożsamości.
Wniosek o ustalenie kapitału początkowego należy złożyć jeszcze przed nabyciem prawa do emerytury. Jego wartość można również ustalić samodzielnie, jednak wynik nie zawsze jest tożsamy z tym, który weźmie pod uwagę ZUS. W tym celu warto skorzystać z ogólnodostępnych kalkulatorów, które znajdziemy w serwisach biznesowych. Obliczanie kapitału początkowego bez zastosowania nowoczesnego narzędzia jest niezwykle trudne – wymaga bowiem uwzględnienia nie tylko płaconych składek, ale również współczynnika p potrzebnego do wyliczenia tak zwanej części socjalnej.
Od czego zależy wysokość kapitału początkowego?
Wysokość kapitału początkowego uzależniona jest od kilku czynników. Pierwszym z nich jest długość udowodnionych okresów składkowych i nieskładkowych występujących przed 1 stycznia 1999 r. Ciężar dowodowy spoczywa po stronie wnioskującego o ustalenie kapitału początkowego. Okresy składkowe liczone są po 1,3 proc. podstawy wymiaru za każdy rok, przy czym uwzględnia się pełne miesiące. Tymczasem okresy nieskładkowe liczone są po 0,7 proc. podstawy wymiaru.
Drugim jest podstawa wymiaru składek, czyli kwota, jak była odprowadzana z wynagrodzenia do ZUS tytułem ubezpieczenia emerytalnego.
Trzeci czynnik stanowi współczynnik p, służący do wyliczenia części socjalnej. Po obliczenia kapitału początkowego stosuje się kwotę bazową w wysokości 1220,89 zł.
Waloryzacja kapitału początkowego
Kwota kapitału początkowego ustalonego na 1 stycznia 1999 r. podlega corocznej waloryzacji, podobnie jak zgromadzone składki na ubezpieczenie emerytalne.
Wskaźniki waloryzacji publikowane są w Monitorze Polskim w obwieszczeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Wskutek przeprowadzonej waloryzacji kapitał początkowy nie może ulec obniżeniu.
