Kopalnia w środku miasta? Ależ proszę bardzo. Gminy i miasta już głosu nie mają

Coraz częściej mieszkańcy opowiadają się przeciwko planom inwestorskim dotyczących budowy nowej kopalni. Nie tak dawno swoje zdanie wyraźnie w tym temacie wyrazili radni z Rybnika.

Teraz w podobnej roli występują mieszkańcy Łaz, którzy niejako wymusili na tutejszych radnych zwołanie sesji nadzwyczajnej. I podczas jej obrad przyjęto uchwałę sprzeciwiającą się lokalizacji kopalni, budowy kopalni oraz eksploatacji złóż cynku i ołowiu na terenie gminy Łazy. 

Dobrze się dzieje, że lokalna społeczność wywiera presje na swoich włodarzy. To kwintesencja demokracji. Tyle, że według rządu nadająca się do zmiany. Tak przynajmniej stanowi projekt nowelizacji Prawa geologicznego i górniczego. Według propozycji przedsiębiorstwa górnicze, przed uzyskaniem koncesji na wydobycie węgla, będą musiały uzyskać decyzję Ministra Środowiska o utworzeniu „obszaru specjalnego przeznaczenia”. I nie ma w tym nic zdrożnego. Tyle, że stroną tego postępowania będzie mógł być tylko i wyłącznie wnioskodawca. Gmina będzie mogła wydać jedynie nikogo nie wiążącą opinię. 

Wg samorządowców wprowadzenie takiego mechanizmu ubezwłasnowolni mieszkańców i same samorządy w procesie decydowania o eksploatacji górniczej na ich terenie.

Samorządowcom bardzo nie pasuje sprowadzenie ich wyłącznie do roli niezobowiązująco opiniujących ewentualne plany spółek górniczych względem ich terenów. Tym razem bardzo wyraźnie dał temu wyraz Śląski Związek Gmin i Powiatów, który zwrócił się do rządu i parlamentu o natychmiastowe wstrzymanie prac nad nowelizacją przepisów w takim kształcie.

Przy okazji samorządowcy zadają autorom tak przygotowanej nowelizacji kilka istotnych pytań. M.in. co dalej z miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego? Czy też, co stanie się z wypłaconymi odszkodowaniami, jeżeli przedsiębiorca nie uzyska koncesji, nie wystąpi o nią lub wygaśnie decyzja o utworzeniu obszaru specjalnego przeznaczenia? Czy w takiej sytuacji będą konieczne zwroty?

Z kolei Stowarzyszenie Gmin Górniczych w Polsce przypomina, że tylko wspólna, skoordynowana polityka rządu i samorządu lokalnego może zatrzymać dalszą degradację środowiska na terenach górniczych, w tym też na jakość powietrza, którym wszyscy oddychamy. Wg Stowarzyszenia nowelizacja w proponowanym kształcie całkowicie też pomija kwestie bezpieczeństwa mieszkańców.

Ale opór przed taką a nie inną nowelizacją Prawa geologicznego i górniczego nie cechuje tylko i wyłącznie samorządowców. Wiele wątpliwości w tym względzie można wśród członków rządu. Dlatego oczekiwana jest kontrpropozycja autorstwa Ministerstwa Środowiska. 

Jak na razie przynajmniej resort energii broni jak może proponowanej nowelizacji.