Polska wielkim placem budowy. Branża oparła się koronawirusowi i notuje kolejne rekordy

Przychody największych 15 firm budowlanych na polskim rynku osiągnęły poziom prawie 33,3 mld złotych. Oznacza to wzrost o 4,3 proc. w stosunku do 2019 roku. Trend ten jest kontynuowany dla spółek notowanych na GWP i ujętych w rankingu – odpowiednio wzrost przychodów za sześć pierwszych miesięcy 2021 roku w porównaniu do takiego samego okresu w 2020 roku wyniósł 4 proc.

Warto podkreślić, że wzrost miał miejsce mimo potężnych problemów. Zdaniem specjalistów największe wyzwania branży to brak rak do pracy i ceny materiałów budowlanych.

Eksperci firmy doradczej Deloitte, autorzy raportu „Polskie spółki budowlane 2021 – najważniejsi gracze, kluczowe czynniki wzrostu i perspektywy rozwoju branży” zauważyli spadek średniego zatrudnienia w sektorze budowlanym o 1,3 proc. porównując pierwsze półrocze 2021 z analogicznym okresem w roku poprzednim przy jednoczesnym wzroście kosztów materiałów budowlanych i płac.

Pandemia nie wstrzymała prac na budowach, ale w różny sposób wpłynęła na poszczególne segmenty rynku. Kluczową rolę dla rozwoju sektora nadal pełni realizacja dużych inwestycji publicznych i programów budowy infrastruktury drogowej i kolejowej. Dobrą koniunkturę utrzymują budownictwo mieszkaniowe oraz projekty logistyczne natomiast zauważa się wyhamowanie w sektorze projektów biurowych i handlowych.

W 2020 roku dochody największych piętnastu spółek budowlanych osiągnęły poziom ponad 33,3 mld zł, co stanowi wzrost o 4,3 proc. w stosunku do roku ubiegłego. Już piąty raz z rzędu liderem rankingu Deloitte jest Grupa Budimex. Przychody firmy wyniosły 8,4 mld zł, czyli ponad 10 proc. więcej niż w 2019 roku.

Na drugim miejscu znalazła się Grupa Strabag z wynikami na poziomie 5,2 mld zł, a zatem wyższymi aż o około 12,6 proc w porównaniu z rokiem poprzednim. Trzecie miejsce ponownie zajęła Grupa PORR, realizując przychody na poziomie 2,6 mld zł. (wzrost o 11,1 proc.).

Grupa Budimex i Grupa Strabag to firmy, które w 2020 roku uzyskały największy wartościowo wzrost przychodów - odpowiednio 813 mln zł i 580 mln zł, co potwierdziło ich silną pozycję i w pełni zasłużone miejsca na podium rankingu.

W pierwszym półroczu 2021 roku branża odnotowała spadek średniego zatrudnienia o 1,3 proc., a więc o 428 tys. osób. Mimo to, w tym samym okresie, sektor budowlany zanotował wzrost płac o 3,2 proc.

Średnie wynagrodzenie brutto wynosiło 5 572 zł, podczas gdy jeszcze pod koniec 2020 roku była to kwota 5 401 zł. Powodów takiego wzrostu można doszukiwać się przede wszystkim w nieustającym zapotrzebowaniu na pracowników budowlanych oraz presji płacowej spowodowanej inflacją.

Z przeprowadzonego badania przez ekspertów Deloitte wynika, że największymi ryzykami dla przedsiębiorców prowadzących działalność są ponadprzeciętnie rosnące ceny i dostępność materiałów budowlanych oraz siły roboczej (pracownicy bezpośredni jak również firmy podwykonawcze).

Aż 86 proc. respondentów wskazało pierwszy czynnik jako najbardziej uciążliwy. Drugi z nich zauważony był przez 81 proc. ankietowanych. W badaniu przeprowadzonym przez GUS w lipcu 2021 jako główne bariery prowadzenia działalności w sektorze budowlanym, podmioty wskazywały koszty zatrudnienia (61 proc.) oraz wydatki na materiały budowlane (tak zadeklarowało 58 proc.) oraz niedobór niewykwalifikowanych pracowników (39 proc.)

Wszystkie te zmiany pokazują, że w ostatnim czasie branża mierzy się i wciąż będzie się zmagać z istotnymi wyzwaniami wpływającymi na rentowność prowadzonych kontraktów.

Wśród piętnastu największych spółek budowlanych przedstawionych w rankingu aż dziesięć jest notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. W pierwszym półroczu 2021 roku większość firm poprawiła wynik kolejny rok z rzędu, osiągając łącznie 6 proc. wzrost (w okresie styczeń – czerwiec 2021).

Analizują szeroką perspektywę w okresie ostatnich dwóch lat od 1 stycznia 2020 roku do 30 września 2021 r. zauważalny jest trend wzrostowy indeksu WIG Budownictwo.

Nieco inaczej sytuacja wyglądała w samym okresie pandemii. W ciągu pierwszego kwartału 2020 roku, ze względu na niepewność rynku spowodowaną pandemią indeks WIG Budownictwo znacznie spadł (80proc. wartości z końca 2019 r.).

Dopiero z początkiem drugiego kwartału 2020 odnotowano zauważalny wzrost indeksu. Wśród czynników wzrostu wymieniać należy przede wszystkim dobre wyniki sektora, które związane były z czasową stabilizacją kosztów materiałów i robocizny w pierwszych trzech kwartałach 2020 roku.

Grupa Budimex niezmiennie od 2011 roku jest liderem pod względem wartości rynkowej, z kapitalizacją na poziomie 7,9 mld zł (wzrost o 78,8 proc w porównaniu do roku 2019). Stanowi ona ok. 77 proc. całkowitej wartości kapitalizacji wszystkich spółek publicznych rankingu. Na drugim miejscu uplasowała się Grupa Polimex Mostostal, na trzecim zaś Grupa Erbud.

Duże grupy budowlane działające w Polsce są obecne również na rynkach zagranicznych. Ich działalność eksportowa skierowana jest przede wszystkim do krajów Europy Wschodniej oraz na rynek niemiecki i skandynawski. Wartość sprzedaży generowanej poza granicami kraju jest nadal relatywnie niska.

W ujęciu nominalnym średnia uzyskiwanych przychodów z zagranicy dla największych spółek wynosiła 197 mln zł i była wyższa o 19 mln zł (wzrost o 11 proc.) w porównaniu z rokiem poprzednim.

Najwyższą wartość przychodów wygenerowanych za granicą uzyskała Grupa Trakcja - wyniosły one 574 mln zł, czyli wzrosły o ponad 28 proc. w porównaniu z rokiem 2019. Spółka ta posiada kontrolę nad dużą grupą budowlaną AB Kauno operującą w krajach bałtyckich i Skandynawii.