Maciążek: PiS wykańcza rynek energii. Zapłacimy krocie za prąd
– Rynek energii budowano 30 lat przy aktywnym udziale regulatorów. Wszyscy moi poprzednicy mieli misję budowania tego rynku. Dzisiaj się okazało, że jest on niepotrzebny. To jest straszne – stwierdził w rozmowie z Bankier.pl Maciej Bando, prezes Urzędu Regulacji Energetyki. To chyba najlepszy komentarz do chaosu, z którym mamy do czynienia od ponad czterech miesięcy.
Fot: Justin Dolske/Flickr.com/CC BY-SA 2.0
Mimo uchwalenia tzw. ustawy prądowej, która miała zrekompensować odbiorcom energii wzrost cen prądu, nadal nieznany jest docelowy mechanizm prawny, w ramach którego rząd spełni obietnicę braku podwyżek energii elektrycznej.
Napisane na kolanie i przegłosowane pod koniec grudnia 2018 r. przepisy nigdy nie doczekały się rozporządzenia, które miało sprecyzować szczegóły ich funkcjonowania.
Szybko okazało się, że „ustawa prądowa” jest w wielu miejscach niezgodna z prawem UE, ogranicza rolę niezależnego regulatora rynkowego i wprowadza niedozwoloną pomoc publiczną naruszającą rynkową konkurencję. Ministerstwo Energii dokonało jej nowelizacji pod presją urzędników z Brukseli, po czym znów nie wydało do niej rozporządzenia.
Tak jest do dzisiaj, presja Komisji Europejskiej nie zmalała, a resort sugeruje trzecią nowelizację, do której dojdzie prawdopodobnie w czerwcu. I byłby to nawet zabawny pokaz niekompetencji, gdyby nie fakt, że wiele firm i samorządów ponosi olbrzymie koszty finansowe tej bufonady.
Gospodarka (nie)planowana uderza w firmy i samorządy.
Dyrektor generalny ds. energii Komisji Europejskiej Dominique Ristori.
Możliwość zamrożenia cen energii elektrycznej dla gospodarstw domowych jest zgodna z europejskimi regulacjami, w przypadku odbiorców biznesowych to nieracjonalne
Powyższa wypowiedź najtrafniej opisuje pułapkę, w którą zapędziło się Ministerstwo Energii.
Polscy przedsiębiorcy uzyskają możliwość otrzymania jedynej akceptowanej przez KE pomocy publicznej tj. do 200 tys. euro w ciągu trzech lat, ale wielu z nich już skorzystało z takiej opcji i nie może tego zrobić ponownie, a są takie firmy, dla których będzie to kwota niewystarczająca. Zresztą, jak zauważa redaktor Rafał Zasuń z WysokieNapięcie.pl, jeśli Bruksela się na to zgodzi to takie rozwiązanie będzie działać dopiero od połowy roku. Co ze stratami finansowymi za pierwsze sześć miesięcy?
Problem niestety nie ogranicza się tylko do opisanego wyżej zjawiska. Bez rozporządzenia do „ustawy prądowej” firmy energetyczne nie chcą zdobywać nowych klientów (bo może to oznaczać straty ze względu na chaos legislacyjny i nieprecyzyjność przepisów). W efekcie wiele przedsiębiorstw i samorządów, którym umowy wieloletnie na dostawy prądu kończą się w tym roku będzie musiało skorzystać z drogich ofert firm państwowych, które jako tzw. sprzedawca rezerwowy będą musiały zaproponować takim klientom dostawy, jeśli nie ma na danym obszarze innych podmiotów. To dla nich zresztą jeden ze sposobów podreperowania wyników.
Rząd zapowiedział zamrożenie cen energii, a 35 proc. odbiorców płaci więcej.
Ministerstwo Energii:
„Dla 65 proc. odbiorców energii cena pozostała na poziomie z 2018 roku, a pozostali czekają na rozporządzenie do ustawy zamrażającej ceny energii”.
Tłumacząc ministerialny PR na język polski, 35 proc. odbiorców płaci drożej niż w ubiegłym roku, a miało być przecież inaczej. Stratne firmy i samorządy, które zaufały premierowi Morawieckiemu, muszą pokryć różnicę z własnych środków, mimo że konstruując plany budżetowe, nie zakładały takiej opcji. Przecież szef Rady Ministrów wykluczał możliwość podwyżek i to w oficjalnych oświadczeniach... To tyle jeśli chodzi o zaufanie do państwa.
Tu ciśnie się pytanie: czy w Polsce w ogóle można robić duży biznes?
Wydaje się, że nie, choć promyczkiem nadziei jest to, że wszechmoc rządu PiS na razie wciąż ograniczają sądy. To właśnie w nich zapewne swój finał znajdzie wiele pozwów, jakie przeciwko państwu polskiemu i „ustawie prądowej” złoży biznes.
Koncepcyjna impotencja Ministerstwa Energii
Premier Mateusz Morawiecki.
„Minister energii jest blisko uzgodnienia ostatecznego konsensusu z Komisją Europejską w sprawie rekompensat za ceny prądu”.
W niektórych systemach filozoficznych Wschodu takie wypowiedzi zwykło się zwać mantrami. Nadchodzące porozumienie z KE ws. „ustawy prądowej” jest zapowiadane od czterech miesięcy, a chaos trwa. Koncepcyjna impotencja Ministerstwa Energii może sugerować, że postanowiło ono przeczekać problemy do wyborów parlamentarnych, które odbędą się jesienią. Na razie w oficjalnych wypowiedziach resort zapewnia, że doprecyzowuje z KE zgodność przepisów z prawem UE, a w sierpniu zacznie wypłacać rekompensaty firmom energetycznym sprzedającym odbiorcom energię.
Nieprzypadkowa koincydencja
Najbardziej przerażające w całej sprawie jest również to, że obok prac nad „ustawą prądową” w Ministerstwie Energii trwają również prace w Ministerstwie Przedsiębiorczości i Przemysłu nad ustawą o rekompensatach dla przemysłu energochłonnego.
Chodzi o największe polskie firmy, sól gospodarki, dla których udział energii w procesie produkcyjnym jest znaczny, a podwyżki cen prądu mocno obniżyły ich rentowność. Doskonale świadczy o tym zachowanie władz ArcelorMittal, właściciela największych hut w Polsce, który zastanawia się nad zakończeniem produkcji nad Wisłą.
Minister przedsiębiorczości i przemysłu Jadwiga Emilewicz:
„Kończymy prace nad pakietem rekompensat dla przemysłów energochłonnych. Wówczas ArcelorMittal i ok. 300 innych podmiotów najbardziej konsumujących energię w Polsce (…) skorzysta od 1 stycznia z systemu rekompensat. Ta decyzja jest politycznie przesądzona. Czekamy na wyjaśnienie sytuacji z ustawą z grudnia o rekompensatach powszechnych. Wówczas ustawa dla przemysłów energochłonnych trafi na Radę Ministrów”.
W kulturze europejskiej takie wypowiedzi zwykle określa się jako epitafium. W tym wypadku to napis, który ma dobrze świadczyć o ministrze po jego politycznej śmierci. W obliczu problemów „ustawy prądowej”, sugerujących przeciągnięcie ich do jesiennych wyborów, taki sam los najprawdopodobniej czeka rekompensaty dla przemysłów energochłonnych.
Korelacja obu kwestii przez minister Emilewicz to jasny sygnał, że polityczną odpowiedzialność za pokrycie strat finansowych polskich firm przerzuca ona na Ministerstwo Energii zarządzane przez ministra Krzysztofa Tchórzewskiego.
Czas gasić światło.
