Obiecywali darmowe próbki suplementów, a potem przychodziły rachunki za ich roczny zapas wraz z subskrypcją, ale tego typu podstępnych działań było dużo więcej. UOKiK postanowił nałożyć ponad 5 mln zł kary na firmę Natural Pharmaceuticals za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów, w tym tak zwanych dark patterns, czyli mechanizmów wpływania na proces decyzyjny konsumentów i manipulowania ich zachowaniem.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów poinformował w środę o wydaniu decyzji, w której uznał, że działania Natural Pharmaceuticals naruszają zbiorowe interesy konsumentów. Urząd zakwestionował aż siedem praktyk, które w różny sposób mogły wpływać na proces decyzyjny konsumentów i manipulować ich zachowaniem oraz nałożył na firmę ponad 5 mln zł kary finansowej. Ukarany osobiście został także prezes tej firmy.
Jak wyjaśnia urząd, już pierwszy kontakt konsumentów z ofertą suplementów diety Natural Pharmaceuticals mógł wprowadzać ich w błąd, ponieważ spółka chwaliła się „ponad milionem zadowolonych klientów” danego produktu, podczas gdy informacja ta dotyczyła ogólnej liczby klientów tej firmy. To jednak stosunkowo niewielkie przewinienie na tle pozostałych praktyk.
Wprowadzanie w błąd
UOKiK zwraca uwagę, że reklamy Natural Pharmaceuticals sugerowały, że stosowanie ich produktu jest zalecane w ramach ogólnopolskich kampanii zdrowotnych, a niektóre materiały marketingowe nawet wykorzystywały autorytet instytucji publicznych i powoływały się na rzekome rekomendacje Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności dla danego suplementu.
W reklamie telewizyjnej spółka zapewniała, że każde gospodarstwo domowe może zamówić darmowy roczny zapas witaminy D, podczas gdy niezbędne było pokrycie kosztów wysyłki produktu, czego konsumenci mogli nie odczytać. Przy okazji wyszło, że w niewłaściwy sposób oznaczano przycisk służący do internetowego składania zamówienia, co jest niezgodne z ustawą o prawach konsumenta.
Konsekwentnie przypominamy o znaczeniu przejrzystej komunikacji dla bezpieczeństwa konsumentów. Nietransparentne metody informowania o udziale w programie corocznych dostaw, rzekomy milion zadowolonych klientów danego suplementu, darmowe próbki, które okazywały się płatną subskrypcją – to tylko wybrane przykłady komunikacji marketingowej opartej na manipulacji i wprowadzających w błąd informacjach. Uznałem, że działania spółki Natural Pharmaceuticals naruszają zbiorowe interesy konsumentów i nałożyłem za ich stosowanie kary pieniężne – wyjaśnia prezes UOKiK-u Tomasz Chróstny.
To jeszcze nie koniec zarzutów, za które została ukarana spółka Natural Pharmaceuticals. UOKiK wskazuje, że oferowała darmową próbkę suplementu diety, ale gdy konsument klikał, żeby potwierdzić chęć jej otrzymania, niemal natychmiast pojawiało się kolejne okno z podobnym komunikatem, który nie dotyczył jednak darmowej próbki, ale rocznego płatnego zapasu produktu wraz z subskrypcją. Urząd podkreśla, że ze względu na treść i formę graficzną, dla konsumentów mogło to być nie do rozróżnienia.
Więcej o prawach konsumenta przeczytacie w tych tekstach:
Analizowane skargi potwierdziły, że spółka stosowała mechanizm przekierowania, czyli zamówienie darmowej próbki i zapis na płatną subskrypcję następowały bezpośrednio po sobie. UOKiK pisze, że wyświetlane w oknie z podziękowaniem za złożone zamówienie mogły być traktowane przez konsumentów jako kontynuacja procesu zapisu na bezpłatną próbkę produktu.
Kara także dla prezesa
Jakby tego było mało, w kanałach kontaktu z konsumentem – na stronach internetowych, w drukowanych kuponach zamówienia, czy poprzez infolinię – spółka prezentowała m.in. roczny zapas danego produktu. Gdy po czasie przychodziła przesyłka, wówczas okazywało się, że oferta firmy obejmowała także płatną subskrypcję suplementów diety, czego konsumenci mogli być nieświadomi.
Za stosowanie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów prezes UOKiK-u nałożył na spółkę karę w łącznej wysokości 5 196 840 zł. Dodatkową karę 110 tys. zł za umyślne dopuszczenie do naruszenia przez firmę przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów dostał jej prezes Carl Jonas Törnquist.