Czynny żal - czym jest, jak napisać, kiedy go złożyć?
Złożenie czynnego żalu oznacza dobrowolne przyznanie się do naruszenia przepisów prawa podatkowego. Najczęściej składany jest w przypadku niezapłacenia podatku w terminie bądź niewywiązania się z obowiązku przedłożenia deklaracji podatkowej. Przed czym chroni czynny żal i w jakich okolicznościach można go złożyć?
Konsekwencje niedopełnienia obowiązku podatkowego
Podatnicy, którzy nie wywiążą się z ciążących na nich obowiązkach ustawowych, mogą zostać ukarani. Naczelnik urzędu skarbowego może jednak odstąpić od wymierzenia kary, jeśli podatnik złoży czynny żal i dopełni obowiązków, których nie udało mu się załatwić w terminie.
Należy pamiętać, że w przypadku nieuregulowania należności podatkowej, sprawca będzie musiał dodatkowo zapłacić od niej odsetki. Czynny żal składa osoba, która nie dopełniła obowiązku podatkowego w terminie. Jeśli więc wina leży po stronie biura rachunkowego, to jest on podmiotem odpowiedzialnym za złożenie stosownego pisma.
W jakich okolicznościach można złożyć czynny żal?
Do złożenia czynnego żalu uprawnione są zarówno osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, jak i przedsiębiorcy. Ma on zastosowanie, gdy podatnik:
- nie złożył w terminie stosownej deklaracji
- nie zapłacił podatku dochodowego lub podatku VAT bądź zapłacił je w nieodpowiedniej wysokości
- nierzetelnie prowadził księgi rachunkowe
- nierzetelnie wystawiał faktury
- stosował zaniżone stawki VAT bądź bezprawnie korzystał ze zwolnienia
- zataił prawdziwe rozmiary prowadzonej działalności gospodarczej
Aby czynny żal był skuteczny, musi zostać złożony zanim organy skarbowe udokumentują fakt popełnienia przestępstwa lub wykroczenia bądź rozpoczną prowadzenie czynności do tego zmierzających (mowa na przykład kontrolach). Ponadto należy bezzwłocznie dopełnić zaniechanych względem fiskusa obowiązków.
Jak złożyć czynny żal?
Czynny żal podatnik składa osobiście:
- drogą elektroniczną za pomocą podpisu kwalifikowanego bądź profilu zaufanego
- w urzędzie
- listownie
Złożenie oświadczenia przez pełnomocnika nie ma tutaj zastosowania, gdyż może zostać uznane przez organ podatkowy za próbę zgłoszenia przestępstwa. W przypadku, gdy uchybienie dotyczy spółek, podpisy składają wszyscy członkowie zarządu.
Czynny żal można złożyć w dowolnym momencie, jednak przed rozpoczęciem prowadzenia przez organy podatkowe jakichkolwiek czynności wyjaśniających czy sprawdzających. Jeśli naczelnik urzędu skarbowego uzna czynny żal za skuteczny, nie będzie o tym informował podatnika, jednocześnie odstępując od wymierzenia kary.
O czym warto pamiętać, składając czynny żal?
Czynny żal, co do zasady, nie chroni automatycznie przed ewentualnym wymierzeniem kary za niedopełnienie obowiązków wobec fiskusa. Aby został uznany za skuteczny, muszą zaistnieć ustawowe przesłanki.
Złożenie oświadczenia nie wiąże się z koniecznością ponoszenia żadnych dodatkowych opłat. Podatnicy powinni każdorazowo wyrazić czynny żal w przypadku dopełniania obowiązków poza ustawowym terminem. Oznacza on bowiem, że sprawca nie działał umyślnie, nie mając jednocześnie na celu wzbogacenia się kosztem Skarbu Państwa.
