ceny mieszkań

Deweloperzy straszą, że cała branża budowlana zaraz runie, a prace straci 100 tys. osób. Tylko mało kto przejmuje się ich pojękiwaniami, bo jasne jest, że ich cel jest jeden: ciągle zarabiać rekordowo dużo. Nie rozumieją, że czasy się zmieniły i nie przekonają już polityków do napychania kieszeni bankom i landlordom i psucia rynku mieszkaniowego. Ale są rozwiązania, na których skorzystać mogą wszyscy – i deweloperzy, i zwykli Polacy. I nawet budżet państwa nie będzie musiał sypać kasą, dopłacając bankom do naszych kredytów. Lobbyści najwyraźniej są ślepi, więc podpowiadam, za czym powinni się teraz uganiać.

We wrześniu po raz pierwszy od pół roku liczba Polaków starających się o kredyt mieszkaniowy minimalnie wzrosła w ujęciu miesięcznym. W październiku po tym odbiciu już nie ma śladu. Jeśli mielibyśmy na siłę dopatrywać się jakiś pozytywów, to jest szansa na spadki cen mieszkań. Marne to pocieszenie – nie będą aż tak duże, by pobudzić zainteresowanie hipotekami.

Tak - chodzi o kataster lub podatek od zakupu drugiego, trzeciego czy tam kolejnego mieszkania. I wcale nie od zagranicznych funduszy najmu, a taki właśnie podatek zapowiada rząd, udając, że to rozwiąże problem, ale podatek powinien dotknąć zamożnych Polaków, którzy w mieszkaniach lokują prywatne pieniądze. Spis powszechny pokazał w końcu czarno na białym, że to oni są źródłem problemu. Przez nich deweloperzy nie budują tam, gdzie mieszkania są naprawdę potrzebne młodym, ale tam, gdzie jest największy popyt inwestycyjny.

Powinniśmy budować w Polsce pół miliona mieszkań rocznie – uważa Jarosław Kaczyński. Wtedy w ciągu kilku lat rozwiązalibyśmy problem mieszkaniowy. Kuszące? Owszem tylko ktoś w rządzie zupełnie nie potrafi dodawać dwa do dwóch i znalazł sobie najgorszy moment z możliwych, żeby udawać, że przejmuje się rynkiem mieszkaniowym. W efekcie możemy spuścić powietrze z jedynego koła ratunkowego, które mogłoby uratować deweloperów przed falą upadłości. A jak upadną, to kto będzie budować te mieszkania?

Dobra wiadomość? Sprzedaż tanich i małych mieszkań hamuje w bardzo szybkim tempie. Planując nowe inwestycje deweloperzy będą się teraz dwa razy zastanawiać, czy postawienie bloku z setkami mikroapartamentów ma sens. Ale mam też złe wieści. Dobrze trzyma się sprzedaż lokali za milion złotych. A że jeżeli firmy przerzucą się na większe metraże, to przeciętnego Polaka od wymarzonego mieszkania będzie dzielić jeszcze większa przepaść niż dzisiaj.

Jeden z deweloperów właśnie wymyślił, że obieca klientom, że jak w ciągu pół roku od kupna ceny mieszkań spadną, zwróci im różnicę. Osobliwe. Ciekawe, czy to blef, czy deweloper rzeczywiście da sobie rękę uciąć, że taniej już nie będzie. Oh, wait! Przecież nic nie ryzykuje. Za to ma jeszcze drugi pomysł: „nie pożyczajcie pieniędzy rządowi, kupując obligacje, my zapłacimy wam takie same odsetki jak Skarb Państwa” – zachęca.

Nie należę do tych, co wieszczą jakiś krach i wielkie przeceny mieszkań. Ale ta zima może zmienić wszystko. Mieszkania z wielkiej płyty, które nie były docieplane, z niewymienionymi oknami w nieciekawych lokalizacjach będą tej zimy raczej kulą u nogi, bo Polacy w końcu zrozumieją, czym jest efektywność energetyczna budynku. A zaraz potem zrozumieją również, że powiedzenie „na mieszkaniu nigdy nie stracisz” to stek bzdur.

Mam wrażenie, że Polacy mniej więcej pół roku temu odkryli, jak działa procent składany i kredyt hipoteczny oraz że pożyczając na zakup mieszkania, ostatecznie po 30 latach oddają bankowi mniej więcej dwa razy więcej niż pożyczyli. To oczywiście wywołało falę oburzenia.  No to teraz przygotujcie się na drugą, bo wynajmujący zostawiają landlordom dwa razy więcej niż kredytobiorcy bankom.

Zdaniem poważnego ekonomisty banku HSBC – jeśli nic z kryzysem mieszkaniowym nie zrobimy, do końca tego wieku wyginie pół Europy. Oczywiście nie będziemy umierać na zawały, widząc ceny mieszkań, po prostu nie będziemy się rozmnażać. To kolejny tak mocny głos na temat kryzysu mieszkaniowego, który trawi cały zachodni świat, nie tylko Polskę. Co z tym zrobić? Na początek podnieść młodym rodzinom pensje przynajmniej o 20 proc.

Lewica zachowuje się czasem, jakby rynek mieszkaniowy dało się regulować za pomocą kilku przycisków i jest gotowa poprzeć każde prawo, które uderza we właścicieli nieruchomości. Oj, nie tędy droga. Mądre głowy z uniwersytetu sprawdziły, jak przymusowe zamrożenie czynszów dla wynajmujących wpłynęło na ceny najmu i wyszło im, że najbardziej po głowie dostali przez to nie landlordzi, a ich lokatorzy.

Przebili nas tylko Hiszpanie i Portugalczycy. Pod jakim względem? Liczby transakcji kupna/sprzedaży mieszkań i domów. Od 2015 r. ich liczba zwiększyła się o 63 proc. Najmniej wzrosła za to liczba transakcji w Luksemburgu. Podejrzewacie już coś? Tak, można by domniemywać, że mieliśmy ostatnio w Polsce po prostu taniochę, jeśli chodzi o ceny nieruchomości.

W Polsce wciąż brakuje mieszkań, bo do 1989 r. wybudowaliśmy ich najmniej w Europie. Przez kolejnych trzydzieści lat nie udało nam się nadrobić tego zapóźnienia, choć bardzo się staramy i oddajemy stosunkowo dużo nowych lokali. W 1988 r. mieliśmy ich 295 na tysiąc mieszkańców, dzisiaj mamy 392 mieszkania, to jest wzrost o jedną trzecią – wskazuje Rafał Trzeciakowski z Towarzystwa Ekonomistów Polskich w rozmowie o problemach z mieszkaniami w Polsce i receptach na ich rozwiązanie.

Polacy, którzy kupili mieszkania z myślą o inwestowaniu, są w kropce. Ceny nieruchomości na rynku wtórnym w niektórych miejscach w kraju zaczęły delikatnie spadać, w innych praktycznie stanęły w miejscu. Flipperzy, którzy nie zdążyli opchnąć lokali gorzko teraz pewnie żałują. Tak samo, jak ci właściciele mieszkań, którzy kupili je na kredyt z myślą o zarabianiu na najmie, a teraz rozpaczliwie szukają kupców, chętnych do zdjęcia im z pleców tego brzemienia.

NBP w kwartalnym raporcie pisze o tym, że opłacalność inwestycji na mieszkanie silnie spada, a właściwie spadała na początku tego roku, bo raport dotyczy dopiero I kwartału 2022 r.. Pamiętacie, jakie mieliśmy wtedy stopy procentowe? W styczniu - 2,25 proc., w marcu - 3,5 proc. Dziś mamy 6 proc. i ratę kredytu na 35 lat wyższą o 1 597 zł niż zysk z najmu mieszkania w Warszawie. Nic dziwnego, że ludzie płaczą, że ich ośmioletnie dzieci muszą jeść lody z Żabki po raz pierwszy w życiu, bo na cukiernię już ich nie stać.

Kiedy rynek nieruchomości się zapadnie? Prawdziwi profesjonaliści już to wiedzą. Tik tokerzy-flipperzy, co za bardzo nie mogą się zdecydować, czy są inwestorami, coachami czy celebrytami, mogą się dziwić. Zmiana trendu na rynku może też wybić zęby opalonym gwiazdorkom z YouTube’a. Szkoda – takie są ładne białe. Cóż, trzeba było czytać książki, zamiast czekać w kolejce do wybielania, jak się inwestowanie zamarzyło. Teraz jest już trochę późno. Rosnące raty za kredyty na swoje inwestycje próbują przerzucić na najemców, ale kawalerka we Wrocławiu za 5 tys. zł może raczej rozbawić potencjalnych zainteresowanych.

Deweloperzy przekonują, że ceny mieszkań znowu wzrosną, ale to, co robią, świadczy, że czeka nas coś dokładnie odwrotnego. Spółki sprzedający mieszkania zaczynają sypać promocjami. Oferują na przykład darmowy czynsz przez rok, czyli de facto obniżają ceny o kilkanaście tysięcy złotych. Najlepsze, że to dopiero początek takich akcji.

Ponad 57 m kw. – taką przeciętną powierzchnię miały mieszkania oddawane przez deweloperów w 2021 roku. Był to wynik najlepszy od co najmniej kilku lat. Dane z początku bieżącego roku sugerują jednak, że długo ten stan nie potrwał.

Sprzedający czekają, kupujący czekają, ale to nie znaczy, że nic się nie dzieje. Według Polskiej Federacji Rynku Nieruchomości transakcje zawierane na rynku mieszkań spadły o ok. 5-10 proc. Według ekspertów szczyt ceny mieszkań osiągnęły w grudniu ubiegłego roku.

To teza Forum Obywatelskiego Rozwoju prof. Leszka Balcerowicza, której bardzo nie podobają się pomysły ratowania kredytobiorców, choć tych zaprezentowanych przez premiera akurat najmniej się czepia (sic!). Tylko że ludzie Balcerowicza nie wzięli pod uwagę, że ja i mój pies wcale nie mamy po 3 łapy. No i zapomnieli spojrzeć w przyszłość.

Zarabiasz sześć albo osiem tysięcy na rękę i masz do utrzymania rodzinę? Zapomnij o kredycie, który pozwoli na kupno kawalerki, o dwóch pokojach nie wspominając. Banki tak wyśrubowały zdolność kredytową, że szaremu Kowalskiemu zostaje tylko siąść i płakać. W wynajmowanym za krocie mieszkaniu.