cena gazu

Weszło w życie unijne embargo na zakup, import i transport rosyjskim węglem na terenie UE. Takie same regulacje zaczęły też obowiązywać w Wielkiej Brytanii. Mimo że wszyscy się tego spodziewali, to i tak nie udało się uspokoić giełdowych zawirowań. Wyraźnie rośnie nie tylko cena węgla. Rekordowo drogi jest również gaz.

Jak już mogło się wydawać, że obecnym kryzysem energetycznym rządzą jednak jakieś racjonalne prawa i kiedy cena gazu zaczęła wreszcie spadać wraz z coraz większym wypełnieniem unijnych magazynów, to nadeszła wieść o wstrzymaniu też dostaw ropy z Rosji. Co gorsza: właśnie w życie weszło unijne embargo na dostawy i transport przez terytorium UE rosyjskiego węgla. To budzi spore obawy, co dobrze widach w wartościach długoterminowych kontraktów energetycznych.

Władimir Putin chce odpowiedzieć Zachodowi za sankcje kryzysem energetycznym i przed niczym się nie cofnie. Dlatego Gazprom już teraz wymyśla kolejne kłopoty techniczne, które mają tłumaczyć dalsze ograniczenia dostaw gazu. Jak zwykle praktyczni Niemcy nie zamierzają czekać z założonymi rękami na dalszy rozwój wypadków. I po tym, jak nasi zachodni sąsiedzi najpierw przeprosili się z węglem, teraz powoli zmieniają nastawienie też do energetyki jądrowej.

Ceny gazu ziemnego gwałtownie rosną. Z tego powodu krematoria w Niemczech muszą zmniejszyć zużycie energii. Problem jest znaczący, bo ostatnią wolą zdecydowanej większości Niemców jest spopielenie ich zwłok. Tymczasem w Polsce już teraz widać, że drożyzna wymusiła zmiany na cmentarzach. Popularne stają się nagrobki w stylu amerykańskim, bo zwyczajnie są tańsze od marmurowych płyt.

Prąd w ciągu roku podrożał nam w Polsce ledwo o 5 proc., a średnio w całej UE o 30 proc., a w takiej Estonii to nawet o 130 proc. Gaz? Owszem, za niego płacimy już prawie o połowę więcej niż rok temu, ale Estonia płaci o 210 proc. więcej, a Bułgaria o 100 proc. Tylko ten nieszczęsny węgiel. To niby nasze czarne złoto, prezydent Duda niedawno opowiadał, że mamy go na 200 lat, a okazuje się, że to z nim mamy największy problem i to właśnie u nas drożeje najszybciej, jest o 150 proc. droższy niż rok temu, a w tym czasie w Niemczech podrożał jedynie o 18 proc.

Jak w kolejnych miesiącach będą wyglądać dostawy gazu z Rosji? Tego dzisiaj nikt nie wie. Dlatego coraz więcej krajów decyduje się na podpisywanie porozumień solidarnościowych. Czesi właśnie podpisali taką umowę z Niemcami, które wcześniej dogadały się z Austrią i Danią, a przygotowują się do sojuszu z Szwajcarią. Politycy w Warszawie za to dalej ochoczo podsycają niemieckie resentymenty i bredzą o spisku wymierzonym w Polskę.

Energetyczny plan awaryjny UE opiera się na bardzo prostej zasadzie: trzeba jak tylko się da oszczędzać gaz i gromadzić jego zapasy na zimę. Bruksela ostrzega, że brak cięć może oznaczać ogromne kłopoty zimą. Tak się stanie, jeśli Gazprom spełni groźby i po 21 lipca dostaw gazu przez Nord Stream 1 nie wznowi. Sprawdzamy, jak teraz mają się magazyny gazu w poszczególnych krajach i kto już prosi się o nie lada problemy za kilka miesięcy.

Kreml nie kryje się ze swoją taktyką i straszy Europę katastrofalnymi cenami energii dla gospodarstw domowych. Nic więc dziwnego, że włodarze poszczególnych państw UE zaczynają na głos mówić o możliwym całkowitym zakręceniu kurka z gazem z Rosji. Można się spodziewać, że w odpowiedzi cena surowca znowu zacznie wyraźnie rosnąć. Podobnie będzie z węglem, który w takiej sytuacji ma stanowić o bezpieczeństwie energetycznym.

W czasie kiedy unijni przywódcy kłócą się z aktywistami klimatycznymi w sprawie ostatecznego kształtu taksonomii UE i tego, czy jedno z paliw kopalnych, czyli gaz ziemny, rzeczywiście jest zrównoważonym i zielonym źródłem energii, czy może tak nakazuje definiować je polityka międzynarodowa - na holenderskiej giełdzie surowcowej znowu jesteśmy świadkami pochodu w górę. Cena gazu tym samym zbliża się do rekordowych poziomów, a wartość kontraktów na przyszłe miesiące przeraża. To bardzo źle wróży dla naszych rachunków.

Europa coraz poważniej bierze pod uwagę brak opału na zimę i konieczność racjonowania energii. Najbardziej nerwowo wydaje się teraz na rynku gazu. I nie chodzi już tylko i wyłącznie o dalsze manipulacje Putina z dostawami surowca do europejskich magazynów. Okazuje się, że za chwilę możemy być świadkami kolejnego wstrząsu. Ale tym razem za sprawą sytuacji w Norwegii. A cena gazu już jest bardzo wysoka.

Ceny na rynku energetycznym zaczęły wyraźnie dygotać już w zeszłoroczne wakacje, kiedy Gazprom zaczął ćwiczyć ograniczenia w dostawach gazu. Wywołana przez Rosję wojna w Ukrainie i związane z nią sankcje tylko to zjawisko pogłębiły. Na tyle, że cena węgla i gazu znowu zbliża się do rekordowych wartości. Na szczęście uspokoiła się za to cena ropy. Chociaż na chwilę.

Po tym, jak Putin wyprowadził kolejny, gazowy cios i nakazał Gazpromowi jeszcze bardziej manipulować tranzytem surowca w kierunku zachodniej Europy, Bruksela zdobyła się na mocną odpowiedź. Rada UE przyjęła właśnie rozporządzenie, dzięki któremu europejskie magazyny gazu mają być odpowiednio przygotowane przed kolejnymi sezonami grzewczymi. Nowe regulacje zakładają również większą solidarność energetyczną państw unijnych.

Nie tylko w pogodzie jest tak, że to, co przed chwilą jest u naszych zachodnich sąsiadów, to zaraz będzie u nas. Trendy rynkowo-gospodarcze bardzo często idą tym samym tropem. Warto więc zauważyć, że Niemcy właśnie borykają się z nawet sześciokrotnymi wzrostami cen gazu. I to jeszcze nie koniec podwyżek. Aż strach pomyśleć, co się stanie, gdy Putin całkiem zakręci swój kurek.

Polski Instytut Ekonomiczny zauważa, że kraje UE są w różnym stopniu przygotowane na brak gazu z Rosji. Część decyduje się na reaktywowanie już zamkniętych elektrowni węglowych, inni celują w modernizację swoich terminali LNG i alternatywne dostawy gazu. Ale obecny kryzys energetyczny może też stać za całkowitym zwrotem strategii. Niewykluczone, że jesteśmy świadkami tego zjawiska właśnie w Hiszpanii, która coraz bardziej stawia na zielony wodór.

Putin straszy ograniczeniem dostaw surowca do Europy. W odpowiedzi Bruksela chce jak najszybciej zdywersyfikować tranzyt surowca. Z pomocą chce przyjść Europie na przykład Izrael. Na razie jednak ceny gazu szaleją. Rekord wszech czasów, kiedy za 1 MWh przyszło płacono prawie 207 euro, jest ponownie zagrożony.

Kierowcy ciągle nie mają co wypatrywać końca podwyżek cen paliw na stacjach benzynowych. Lepiej za to, żeby uzbroili się w cierpliwość. Bo wszystkie znaki na niebie i ziemi zgodnie wskazują, że paliwo będzie z tygodnia na tydzień coraz droższe. I trudno dzisiaj stwierdzić, gdzie dla nich jest ustanowiony sufit. Coraz głośniej mówi się o tym, że ropa dobije do rekordów cenowych z 2008 r.

Europa dwoi się i troi, żeby raz na zawsze zastąpić gaz z Rosji. Terminale LNG mają rekordowe obroty. W efekcie wypełniają się coraz bardziej unijne magazyny. Nie potwierdza się też panika względem dostaw realizowanych przez Gazprom. Wszak coraz więcej podmiotów otwiera konta rublowe i tranzyt surowca cały czas przebiega bez żadnych kłopotów. To wszystko powoduje, że rynkowa cena gazu maleje. I z tego względu tanieje wreszcie też sama energia elektryczna.

Najpierw na głos o braku węgla tuż przed następnym sezonem grzewczym mówili szefowie spółek wydobywczych, swoje czarne wizje dodawali też związkowcy. Nieśmiało potem przebąkiwali o tym też przynajmniej niektórzy politycy. A teraz o tym, że w Polsce – głównie przez embargo nałożone na Rosję – zabraknie węgla w sumie nie trzeba już nic mówić. Zbliżająca się wielkimi krokami do nas luka podażowa zaczęła wpływać na rynek i na cenę gazu.

Polaków nie dobije kilogram czereśni za 260 zł ani osławione paragony za dorsza z frytkami nad Bałtykiem, ale przyszłe rachunki za prąd i ogrzewanie. Najwięksi pesymiści prognozują, że powinniśmy się przygotować się na ceny energii dwa razy wyższe niż obecnie.

Analitycy rynku paliw nie mają dla nas dobrych wiadomości. Wszystko bowiem wskazuje na to, że na podwyżkach cen w tym tygodniu się nie skończy i lepiej za chwilę przygotować się na kilkunastogroszowy wzrost. Co gorsza: coraz bardziej we znaki daje nam się tradycyjny niedobór oleju napędowego, który do tej pory niwelowaliśmy importem z Rosji.