cena gazu

W 2021 r. Europa zaczęła wracać do węgla. Bo przez manipulację z dostawami od Gazpromu, gaz zaczął gwałtownie drożeć i czarne złoto po prostu było bardziej ekonomicznym rozwiązaniem. Teraz Europejski Urząd Statystyczny Eurostat wykazuje, że w 2022 r. z węglem też było całkiem nieźle: wrosło zarówno jego zużycie, jak i produkcja. O zmianie trendów polityki klimatycznej nie ma jednak nawet co marzyć. Dzięki temu dwuletniemu odbiciu wcale nie poprawiamy węglowych wyników, tych jeszcze sprzed pandemii.

Od tygodni trwa gazowe przeciąganie liny. Moskwa, która zakręciła kurek Europie, stara się jak może wystraszyć Brukselę przed kolejnym sezonem grzewczym. Ale Komisja Europejska zdaje się nie przejmować tą zakłamaną propagandą i sukcesywnie realizuje swój plan szybszego niż zazwyczaj wypełnienia magazynów gazu, co rok temu okazało się miarę skuteczna receptą. I wszystko wskazuje, że w tym roku będzie bardzo podobnie. Polska swoje zimowe przygotowania w tym względzie może zakończyć już po wakacjach.

Ledwo dziesięć dni czerwca wystarczyło, żeby cena gazu wzrosła o więcej niż 50 proc. Z kolei w europejskim systemie handlu emisjami — EU ETS rośnie też cena wyemitowania jednej tony dwutlenku węgla, która ponownie jest na kursie do celu 100 euro za 1000 kg CO2. Czy to oznacza, że Gazprom miał jednak rację kilka tygodni temu i Europa jest pod coraz większą presją kryzysu energetycznego? Nie do końca. Obecne wahania cenowe to zaś bardziej sprawka zbyt ciepłego czerwca.

Putin pomyślał, że europejskie uzależnienie energetyczne od Moskwy trzeba wreszcie wykorzystać i w ten sposób wybić z głowy Zachodowi jakąś pomoc Ukrainie. Dlatego Gazprom zaczął manipulować ze swoimi dostawami na pół roku przed rosyjską napaścią. A kilka tygodni temu rosyjska spółka zaczęła straszyć Europę kolejnym sezonem grzewczym. Ale rzeczywistość rynkowa pokazuje zgoła coś innego. A gaz z tygodnia na tydzień dalej tylko traci na cenie.

Najpierw Orlen tłumaczył, że paliwa są cały czas tak drogie, żeby kierowcy nie rzucili się na stacje i nie wykupili całych zapasów. Potem spółki węglowe pokazały wyniki finansowe, raz na zawsze potwierdzając, że kryzys energetyczny po prostu im służy. Polskie Górnictwo Naftowego i Gazowego (PGNiG) chce być bardziej frontem do klienta i stawki obniża, a na czerwiec planowany jest kolejny zjazd i cena gazu ma się znaleźć dla klientów biznesowych poniżej 300 zł za 1 MWh. Ale nie ma przez to co liczyć na przykład na tańszy chleb. Chociaż podwyżki cen pieczywa mają szanse w końcu wyhamować.

Unijne magazyny gazu (stan na 12 maja) wypełnione są w blisko 63 proc., a cena gazu ostro nurkuje. Obecnie 1 MWh na europejskim benchmarku - Dutch TTF Natural Gas Futures - kosztuje już mniej niż 32 euro. To o ponad 10 razy mniej od rekordu z sierpnia 2022 r., kiedy 1 MWh gazu kosztowała aż pod 340 euro. Ostatni raz tak tanio było w czerwcu 2021 r. 

Widzieliście, co się stało z ceną gazu? Spadła do poziomów widzianych ostatni raz w lipcu 2021 r., czyli na krótko przed tym, jak Gazprom zaczął manipulować z dostawami surowca do Europy. Zdaniem niektórych analityków Europie uda się w 100 proc. wypełnić swoje magazyny, nawet jak dostawy z Rosji będą całkowicie wstrzymane. Ale inni przestrzegają przed zbyt dużym optymizmem. Bo energetyczne nastroje bardzo szybko może popsuć np. gorsza aura albo też chińskie ożywienie gospodarcze.

Gazprom szykuje się do kolejnej wojny gazowej i za pośrednictwem Telegramu zaczyna szerzyć propagandę. Spółka straszy, że Unia Europejska tym razem bez gazu z Rosji sobie nie poradzi. Wcześniej pomogła ciepła aura, ale teraz ma już nie być aż tak kolorowo. Jak na te groźby zareagował rynek? Chyba nie tak, jak tego spodziewała się Moskwa.

Dopiero nakręcany przez Moskwę kryzys energetyczny uzmysłowił Europie Zachodniej skalę uzależnienia od rosyjskich paliw kopalnych. Okazuje się, że są dwie metody leczenia tej choroby. Jedna, to dalszy rozwój czystych, zielonych źródeł. Drugą zaś jest zastąpienie gazu ziemnego jego skroploną wersją LNG. Poruszenie inwestycyjne w tym kierunku jest na tyle duże, że analitycy całkiem na serio przewidują, że za kilka lat nasz region może cierpieć na nadpodaż LNG.

Śmieszna instytucja, która używa dyskietek, potrafi na papierze dokonać cudownego uzdrowienia i służy do wypłacania zasiłków i emerytur. Takie wyobrażenie o ZUS-ie chyba wciąż dominuje w polskim społeczeństwie i choć niektóre stereotypy są zaskakująco bliskie rzeczywistości, jest to dziś zupełnie inny twór niż jeszcze kilka lat temu. Informatyzacja ZUS-u może kosztowała miliardy, ale dzięki niej jest to najnowocześniejszy urząd w Polsce, który przejmuje coraz to nowe zadania, na przykład 500+. Dziś nawet wniosek o niższą cenę gazu składa się właśnie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. Fot. Shutterstock

To wcale nie jest tak, że Europa wypełniła szybciej swoje magazyny gazu i w ten sposób raz na zawsze obroniła się przed szantażem energetycznym Rosji. Bardzo możliwe, że przed startem kolejnego sezonu grzewczego, już za kilka miesięcy, będziemy świadkami podobnych zawirowań. Cena gazu też może zacząć na nowo puchnąć bez opamiętania. Bo w zeszłym roku Bruksela mogła dowolnie łatać dziurę po surowcu z Rosji. Teraz będzie musiała przepychać się łokciami przede wszystkim z Chinami.

Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia (GZM) ma już powyżej uszu zbyt drogiego gazu. I pisze w tej sprawie zarówno do premiera Mateusza Morawieckiego, wiceszefa rządu i ministra aktywów państwowych Jacka Sasina oraz do PGNiG. W swoim apelu GZM wskazuje na obecnie obowiązujące cenniki gazu, które mają się do wcześniej wynegocjowanych kontraktów jak pięść do nosa. Dlatego domaga się ich waloryzacji. Inaczej poszczególne miasta nie będą miały innego wyjścia, jak tylko ograniczyć usługi dla mieszkańców.

Wzrost gospodarczy miał nastąpić zaraz po kryzysie energetycznym. Na razie nie pozwala na to za bardzo ciągle silna presja inflacyjna. Lepiej za to ma być w drugiej połowie roku. Chociaż wtedy we znaki znowu może mocno dać się kryzys energetyczny. Już raz Europa wyszła z niego obronną ręką, ale to wcale nie znaczy, że tak samo będzie za ponad pół roku, kiedy nastanie kolejna zima. Na przykład polskie magazyny gazu są teraz w mniejszym stopniu wypełnione niż jeszcze rok temu.

Ropa jest ciągle najtańsza od grudnia 2021 r. ale to za chwilę może się zmienić, po decyzji amerykańskiej Rezerwy Federalnej w sprawie dalszego podnoszenia stóp procentowych. Warto też jednak zerknąć na wykresy giełdowe dotyczące zarówno gazu jak i węgla. W jednym i drugim przypadku poziomy cenowe wróciły do sierpnia 2021 r. Tak jakby Putin nie nakręcał specjalnie kryzysu energetycznego i jakby też nie napadł na Ukrainę.

Rosyjski dyktator kalkulował, że gdy zakręci Europie kurek z gazem, to wywoła taki kryzys energetyczny, że kolejne kraje będą wycofywać się ze wsparcia Ukrainy, ale stało się zupełnie inaczej. Unia Europejska nie tylko jeszcze zwiększyła pomoc Kijowowi, ale także uderzyła energetycznie w Putina, trwale odcinając się od tego źródła dostaw. Dzięki wypełnieniu unijnych magazynów i ciepłej zimie ceny gazu zachowują się dziś tak, jakby żadnego kryzysu i wojny nie było.

Jeżeli kryzys energetyczny byłby oceniany wyłącznie przez pryzmat ceny gazu, to można byłoby chyba odwoływać w końcu alarm. Jesteśmy wszak na poziomach cenowych ostatni raz obserwowanych w pierwszej dekadzie grudnia 2021 r. To wcale jednak nie znaczy, że od teraz zapanuje wszędzie energetyczny spokój. Brak gazu z Rosji spowodował ogromną wyrwę w rynku i trzeba sobie z tym jakoś poradzić. Popyt na ten surowiec wciąż nie zwalnia. Dlatego eksperci wskazują, że ceny już niżej nie spadną.

Od 1 kwietnia zacznie obowiązywać w Polsce maksymalna cena gazu dla piekarni i cukierni. Po wielu miesiącach apeli o wprowadzenie regulacji chroniących te wyjątkowo mocno dotknięte cenami gazu branże rząd postanowił zadziałać. Piekarze i cukiernicy, którzy jeszcze utrzymali się na rynku, muszą wytrzymać kolejne dwa miesiące, zanim odczują spadek rachunków za gaz.

Cena gazu na giełdzie Dutch TTF Natural Gas Futures jest w okolicach 55 euro. Ostatni raz tak tanio było w pierwszej połowie grudnia 2021 r. Unijne magazyny też są wypełnione surowcem lepiej niż rok temu o tej porze. Czy to może oznacza, że powoli możemy odwoływać kryzys energetyczny, od początku napędzany manipulacjami dostaw gazu z Rosji? Jak mówi przedstawicielka Urzędu Regulacji Energetyki (URE): jeszcze jest na to za wcześnie, jeszcze nie jesteśmy bezpieczni. Tak samo jak Niemcy, którzy planują tworzyć strategiczne rezerwy gazu.

Cena gazu spadła do poziomów oglądanych ostatni raz ponad rok temu. Przyczyn takiego stanu rzeczy jest przynajmniej kilka. W Polsce tych wahań nie powinniśmy jednak w żaden sposób odczuć, bo wcześniej politycy zamrozili ceny gazu. To wcale jednak nie znaczy, że już nie będzie żadnych giełdowych harców z tym surowcem w roli głównej. Ciągle nie wiadomo, jak zachowa się Władimir Putin z Gazpromem pod rękę. Swój konkretny koszt energetyczny będzie miało również chińskie ożywienie gospodarcze.

Rada Ministrów przyjęła projekt zmian w przepisach, który wprowadza w życie mechanizm ograniczający wzrost cen dla odbiorców ciepła. Nowe regulacje zakładają, że jeżeli podwyżki w tym względzie będą powyżej ustalonego poziomu, to przedsiębiorstwa energetyczne otrzymają stosowne wyrównanie. Wszystko po to, żeby nie musiały bilansować swoich wydatków z kieszeni swoich klientów.