cena gazu

Trudno zliczyć sankcje wymierzone w Rosję i w tamtejszy sektor energetyczny. A jednak rosyjski eksport LNG pozostał nietknięty. Co gorsza, ma się coraz lepiej, bo w ubiegłym roku rekordowa ilość rosyjskiego gazu skroplonego trafiła do UE. Ale to może niebawem się zmienić. Donald Trump raczej nie przegapi okazji, żeby Stany Zjednoczone zostały liderem na tym rynku.

Mogło się wydawać, że z gazem ziemnym najgorsze mamy za sobą. W większości przypadków udało się zastąpić dostawy z Rosji i nie ma obaw ze strony rynku LNG. Tymczasem kwartalny raport Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) przestrzega przed zbytnim optymizmem i przekonuje, że bilans gazowy w 2025 r. nadal pozostanie kruchy. Doskonale widać to po cenie gazu, która pokonała barierę 50 euro za megawatogodzinę.

Cały czas jest nerwowo na europejskim rynku gazu i nie chodzi wyłącznie o systematyczne uszkadzania energetycznej infrastruktury na dnie Bałtyku. Warto pamiętać, że biegnie tamtędy też Baltic Pipe, który pomógł Polsce wyzwolić się z gazowego uzależnienia od Rosji. Niepokoi też zdecydowanie szybsze, niż miało to miejsce rok czy dwa lata temu, opróżnianie unijnych magazynów błękitnego paliwa. Cena gazu jest też wyraźnie wyższa. Jednym z beneficjentów takiej sytuacji jest Norwegia, która w zeszłym roku sprzedała rekordowe ilości gazu.

Europę skuł pierwszy w tym roku mróz, przez co unijne magazyny gazu wyczerpują się w rekordowym tempie. I od razu widać to też po cenie błękitnego paliwa.

Jesteśmy świadkami końca pewnej epoki, w której Rosja dosłownie rządziła i dzieliła na rynku surowców energetycznych. Wszystko wskazuje na to, że teraz wszystko będzie układane na nowo. Nie powinniśmy przez to dostać po kieszeniach, chociaż obecne wykresy dotyczące ceny gazu ziemnego sugerują coś zgoła innego.

Obecnie cena gazu na holenderskiej giełdzie oscyluje między 46 a 48 euro za jedną megawatogodzinę. I w najbliższym czasie raczej nie należy spodziewać się niższych stawek. Jak już to będzie tylko drożej. Bo ujemna temperatura i zmiany w krajowych miksach energetycznych, jakie nastały w ostatnich latach, powodują rekordowe zużycie błękitnego paliwa. Przez to też widmo, że zacznie go brakować, znowu staje się realne.

Błękitne paliwo znowu drożeje. Ostatni raz cena gazu na takich poziomach na holenderskiej giełdzie była przeszło rok temu. To jednak nie koniec złych wieści. Wszystko bowiem wskazuje na to, że tegoroczna zima skończy passę łagodnej aury w ostatnich latach, przez co zapotrzebowanie na ciepło i ogrzewanie gazem ziemnym może jeszcze bardziej wzrosnąć. A to oznacza, że może być jeszcze drożej.

Co najmniej do końca roku na europejskim rynku gazu będzie nerwowo. Kończy się umowa na tranzyt rosyjskiego paliwa przez Ukrainę do Europy. Gazprom już wykorzystuje to do kolejnych manipulacji. Pretekstem na zakręcenia kurka Austrii był spór finansowy z Wiedniem, ale do innych krajów gaz dalej jest doprowadzany. Reaguje UE i wcześniej niż rok temu korzysta ze swoich magazynów gazu. Tak czy inaczej presja na cenę gazu jest coraz większa.

Obecne stawki ostatni raz widziane były na początku grudnia 2023 r. Ale bardzo możliwe, że dalej będziemy świadkami tendencji wzrostowej. Nad Europą wisi widmo zakończenia tranzytu rosyjskiego błękitnego paliwa przez Ukrainę do krajów europejskich z końcem bieżącego roku, ale pojawiają się sugestie, że może do tego dość zdecydowanie wcześniej.

Jeszcze w pierwszej połowie 2024 r. cena gazu dla gospodarstw domowych wzrosła w siedmiu krajach UE, ale za to w 15 zmalała. Teraz jednak jesteśmy już w zupełnie innej rzeczywistości. Z jednej strony coraz chłodniejsza aura wymusza coraz większe zapotrzebowanie energetyczne, a z drugiej - co istotniejsze - umowa między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu zimnego do Europy obowiązuje tylko do końca roku. Dlatego na rynku gazu robi się coraz ciekawiej.

Gaz ziemny ma w naszym kraju coraz bardziej pod górkę. Produkcja ciepła z paliw kopalnych staje się coraz mniej korzystna finansowo. Gospodarstwa domowe chroni jeszcze zamrożenie ceny energii, ale na horyzoncie widać już zarówno unijną dyrektywę budynkową EPBD i system handlu emisjami ETS2. Nowe regulacje spowodują, że rachunki Polaków będą jeszcze wyższe. Ale jakby i tego wszystkiego było za mało, to pojawiła się realna groźba wprowadzenia nowej opłaty gazowej. 

Mogło się wydawać, że po napaści Rosji na Ukrainę w Brukseli w końcu zrozumieli niebezpieczeństwo energetycznego uzależnienia od Moskwy. W ten sposób miał też rozpocząć się proces odzwyczajania Europy od gazu ziemnego, co zresztą wpisuje się w politykę klimatyczną komisji Europejskiej. I rzeczywiście, w ostatnich latach popyt wyraźnie spadł. Niestety, zdaniem analityków, do 2027 r. ma znowu być z roku na rok większy.

Pompy ciepła miały być nadzieją Europejskiego Zielonego Ładu. To głównie za ich sprawą miała dokonać się dekarbonizacja budynków. Ale coś poszło nie tak. Co konkretnie? Odpowiedzi udziela Europejskie Stowarzyszenie Pomp Ciepła (EHPA). Okazuje się, że do głównych winowajców trzeba zaliczyć cenę gazu umniejszaną przez krajowe dotacje.

Umowa między Ukrainą a Rosją na tranzyt gazu zimnego do Europy obowiązuje tylko do końca roku. Jej przedłużenie raczej jest mało prawdopodobne i trzeba szukać innego rozwiązania. Jednym z pomysłów jest wykorzystanie do tego rurociągu TurkStream. Ale na razie nie wiadomo, jak to się wszystko skończy, dlatego cena gazu z wyprzedzeniem zaczęła rosnąć.

Sytuacja na rynku paliw sugeruje, że to może być wyjątkowo ciężka zima dla kierowców, którzy pojazdy zasilają skroplonym gazem LPG. To paliwo, w odróżnieniu od benzyny i diesla, drożeje już od lipca. W kolejnych miesiącach jego cena może pójść jeszcze bardziej w górę.

Na holenderskiej giełdzie Dutch TTF Natural Gas Futures - europejskim benchmarku dla ceny gazu - błękitne paliwo ostatnio tylko zyskuje na wartości. Przyczyn należy szukać w sytuacji geopolitycznej, ale nie tylko. Istotne są także prognozy meteorologiczne na nadchodzące tygodnie.

Wiecie, co będzie w głównej mierze decydować o naszych rachunkach za ogrzewanie w zimie? Rzecz jasna najważniejsza będzie sama aura, w mroźną pogodę wszak potrzebujemy więcej ciepła. Ale prawie tak samo istotna jest cena gazu ziemnego. A w tym przypadku wcale nie musi być aż tak bardzo źle. Przecież błękitne paliwo jest obecnie znacznie tańsze niż rok, czy jeszcze dwa lata temu.

Walka z uzależnieniem od paliw kopalnych i od rosyjskiego importu energii po pierwsze cały czas trwa, a po drugie bez przerwy odbija się Europie czkawką. To pokłosie napędzanego przez Gazprom parę lat temu kryzysu energetycznego. W efekcie coraz droższy gaz wpływa na rachunki za prąd Europejczyków. Analitycy przestrzegają przed srogą zimą, bo wtedy dopiero możemy pójść z torbami.

Bruksela od paru lat walczy z uzależnieniem od rosyjskiego gazu i w tym celu dba o odpowiednie zapełnienie swoich magazynów błękitnym paliwem. Unia Europejska wydaje się pod tym względem być obecnie dobrze przygotowana na kolejny sezon grzewczy. Ale nie brakuje ekspertów, którzy twierdzą dokładnie odwrotnie. I przewidują, że nawet Niemcy - z największymi magazynami gazu w UE - mogą mieć spore kłopoty. To też oznacza, że cena gazu w Europie może jeszcze sporo wzrosnąć.

Cena gazu ziemnego w Europie kontynuuje marsz w górę. I bardzo możliwe, że taka sytuacja będzie miała miejsce w kolejnych tygodniach. Na rynku jest bowiem coraz bardziej nerwowo, w niczym nie pomagają solidne zapasy błękitnego paliwa. Wszystko przez rosnące ryzyko wstrzymania tranzytu gazu przez Ukrainę.